AI là trí thông minh được thể hiện bằng máy móc, trái ngược trí thông minh tự nhiên của con người. Trong kỷ nguyên cách mạng công nghiệp 4.0, công nghệ này không còn là điều quá mới mẻ mà ngược lại dần trở thành “xu thế tất yếu” trong nhiều lĩnh vực đời sống, điển hình là báo chí truyền thông.

Theo tạp chí Forbes, xét về tổng thể, ngành báo chí phụ thuộc nhiều vào công nghệ. Công nghệ là yếu tố chủ chốt, đóng vai trò quan trọng trong sản xuất tin tức, giúp đưa tin tức gần như ngay tức thì khi sự kiện xảy ra. Tuy nhiên, công nghệ không chỉ là thứ được ngành báo chí sử dụng mà bản thân công nghệ đang thay đổi ngày càng nhiều cách thức truyền tải tin tức và vận hành của ngành báo chí thế giới. Nói cách khác, các tòa soạn báo sử dụng công nghệ nói chung và AI nói riêng để sản xuất, xuất bản và chia sẻ tin tức. Thậm chí, thời gian gần đây AI đã tự mình sản xuất tin tức mà nếu không tinh ý, không mấy ai có thể phát hiện ra.

Có thể nói, trí tuệ nhân tạo hiện đang bắt đầu được sử dụng rộng rãi tại các tòa soạn trên thế giới, từ các cơ quan báo chí lớn của Mỹ, Châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc cho đến các quốc gia đang phát triển như Brazil, Argentina, và cả Việt Nam. 

Nhiều tòa soạn lớn và các hãng thông tấn trên thế giới đang dần “chuyển giao” việc viết tin thể thao, thời tiết, diễn biến của thị trường chứng khoán và hoạt động của doanh nghiệp cho máy tính. Điều bất ngờ là máy móc có thể làm việc chặt chẽ và toàn diện hơn một số nhà báo. Trong lúc một số đồng nghiệp của chúng ta khi viết bài chỉ trích dẫn một nguồn tin, các phần mềm có thể nhập dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau, nhận biết các xu hướng và các kiểu mẫu, rồi áp dụng quá trình xử lý ngôn ngữ tự nhiên (Natural Language Processing) để đặt những xu hướng đó vào ngữ cảnh cụ thể, viết nên những câu văn phức tạp có nhiều tính từ, có cả sự ẩn dụ và so sánh ví von. Robot giờ đây thậm chí có thể viết ra những bản tin về xúc cảm của đám đông trong một trận bóng đá nảy lửa.

Giới chuyên gia nhận định, công nghệ AI đã, đang và sẽ tiếp tục ảnh hưởng lớn đối với nghiệp vụ báo chí theo chiều hướng tích cực. Các “đại gia” trong làng báo chí phương Tây đang tiên phong trong vận dụng AI vào hoạt động truyền thông, phục vụ tự động hóa hoạt động sản xuất báo chí, từ đó tối ưu hóa quy trình xuất bản. Thông qua tự động tổng hợp, trích xuất, xử lý thông tin từ nhiều nguồn, tòa soạn và phóng viên có thể cập nhật nhanh các sự kiện, xu hướng mới, từ đó hỗ trợ đắc lực và hiệu quả cho việc định hướng xuất bản tin tức.

Minh Vân