2 thư viện điện tử Open Library và National Emergency Library đều có trụ sở tại San Franciso. Đây là những trang web cung cấp thông tin, nội dung sách, phần mềm ứng dụng cho người dùng trong bối cảnh hầu hết trường học và thư viện ở Mỹ phải đóng cửa vì sự bùng nổ của Covid-19. Những trang web này đều cho phép độc giả tự do truy cập vào 1,4 triệu đầu sách online.

Tuy nhiên, 4 nhà xuất bản hàng đầu ở Mỹ bao gồm Hachette Book Group, HarperCollins, John Wiley & Sons và Penguin Random House lại coi hành động này là hành vi vi phạm bản quyền. Chính vì vậy, nhóm 4 nhà xuất bản này đã nộp đơn kiện lên tòa án nhằm tố cáo công ty IA. Vụ kiện có sự tham gia và hỗ trợ của hiệp hội các nhà xuất bản Mỹ (AAP) cùng với hội tác giả, yêu cầu toà án ban hành lệnh cấm lưu trữ, đăng tải các tác phẩm văn học thông qua các trang web điện tử.

Chủ tịch và giám đốc điều hành của AAP, Maria Pallante cho biết, IA đang hoạt động bất hợp pháp với hành vi vi phạm bản quyền ở quy mô lớn. Họ tự do đăng tải, cung cấp thông tin tác phẩm văn học mà không hề được các nhà xuất bản cho phép. Thư viện này đang cố tình chiếm đoạt tài sản trí tuệ của các tác giả và nhà xuất bản cũng như bỏ qua luật bản quyền của Quốc hội Mỹ.

Đáp lại các cáo buộc trên, nhà sáng lập Internet Archive, ông Brewster khẳng định thư viện đã mua lại bản quyền sách và cho người dùng truy cập dữ liệu của các đầu sách như các thư viện khác vẫn thường làm. Hành động này sẽ góp phần hỗ trợ và giúp ích độc giả, tác giả cũng như các nhà xuất bản trong bối cảnh các trường học và đơn vị phải đóng cửa vì Covid-19. 

Theo đơn vị này, một số chuyên gia về bản quyền cho rằng Open Library và National Emergency Library đều hoạt động theo nguyên tắc “fair- use”- lý thuyết của người Mỹ cho phép lưu trữ, đăng tải hoặc sao chép phi lợi nhuận tư liệu có bản quyền của người khác mà không cần xin phép.

Internet Archive cũng nhấn mạnh rằng việc làm của họ là không sai và hoàn toàn phù hợp với nguyên tắc cho mượn sách điện tử.

Ngô Hiếu