Ông trùm thương mại điện tử Shein, vốn đang vướng vào kiện tụng và các điều tra pháp lý, tiếp tục phải đối mặt với một vụ kiện tập thể về vi phạm bản quyền, được đệ trình vào ngày 5/4 tại New York.

Nguyên đơn trong vụ kiện gần đây nhất là Alan Giana, một nghệ sĩ và nhà thiết kế đã hành nghề sáng tạo và cấp phép cho các tác phẩm nghệ thuật trong 30 năm qua.

Đơn kiện tố cáo Shein đã sử dụng “công nghệ thuật toán” để sao chép tác phẩm nghệ thuật của Giana lên các sản phẩm, sau đó bày bán trên ứng dụng của mình mà không được cho phép.

Một bằng chứng trong đơn khiếu nại cho thấy khi tìm kiếm “Tranh in bãi biển kim cương DIY không viền” trên Shein, trang web đã cho ra sản phẩm có thiết kế giống với tác phẩm đã đăng ký bản quyền ‘Coastal Escape’ của Alan Giana.

Trong đơn khiếu nại, việc sử dụng trí tuệ nhân tạo, học máy và “thuật toán” của Shein làm dấy lên nhiều nghi ngờ. Thành công của Shein được cho là nhờ vào việc áp dụng hệ thống giám sát điện tử độc quyền kết hợp giữa thuật toán và học máy, hay chính là trí tuệ nhân tạo, để theo dõi xu hướng của người tiêu dùng và xác định các tác phẩm, thiết kế và sản phẩm mà hệ thống dự đoán đem đến thành công về mặt thương mại.

Nhưng Giana không phải là nghệ sĩ duy nhất gặp vướng mắc với vấn đề này. Theo Wesley Mullen, một trong những luật sư bên nguyên đơn, công nghệ này đã cho phép Shein xâm phạm bản quyền của Giana và các nghệ sĩ khác.

Ông cho biết: “Các khiếu nại nêu rõ rằng Shein đã sử dụng công nghệ bao gồm thuật toán và AI để xác định các hình ảnh cho việc sao chép và thương mại. Công nghệ đó là trọng tâm trong kế hoạch xâm phạm có hệ thống và bất hợp pháp của Shein. Do đó, khi đến giai đoạn thích hợp, chúng tôi sẽ yêu cầu việc kiểm tra công nghệ của Shein”.

Luật sư này cũng nhận định hành vi vi phạm này tác động tiêu cực trực tiếp đến các nghệ sĩ như Giana: “Mọi bản sao trái phép mà Shein bán đều là hành vi đánh cắp từ các nghệ sĩ. Khi thị trường tràn ngập với các sản phẩm này, giá trị của tác phẩm đối với người mua và chủ sở hữu bản quyền sẽ bị giảm sút”.

Đáng chú ý, đơn tố cáo khẳng định Shein hoàn toàn ý thức về việc các hoạt động công nghệ của mình có thể dẫn đến vi phạm.

Theo đó, việc hãng thời trang nhanh này sử dụng hệ thống thuật toán, AI và theo dõi điện tử khác trong nhiều năm để sao chép và chiếm đoạt các tác phẩm có bản quyền do người khác thiết kế và sở hữu chứng tỏ hành vi vi phạm sai phạm của Shein là có chủ ý.

Nếu tòa án tuyên Shein phạm tội cố ý vi phạm bản quyền, hãng này sẽ phải bồi thường 150.000 USD cho mỗi nguyên đơn.

Nhưng Shein có thể sẽ không đắn đo về số tiền đó, vì đơn khiếu nại chỉ ra Shein đã coi kinh phí cho kiện tụng và giải quyết các khiếu nại vi phạm bản quyền là một khoản chi phí kinh doanh cần thiết.

Ngoài bồi thường thiệt hại bằng tiền, Giana cũng yêu cầu tòa án cấp lệnh cấm đối với Shein.

Nếu được ban hành, lệnh sẽ cấm Shein sử dụng thuật toán hay bất kỳ phương pháp hệ thống nào để tham khảo hoặc sao chép hình ảnh, bản vẽ, tranh vẽ, họa tiết, thiết kế và các tác phẩm khác nhằm thiết kế, tiếp thị, bán, quảng cáo và phân phối, hoặc hiển thị bất cứ sản phẩm nào trên mọi ứng dụng và trang web bán hàng của hãng.

Trước đây, không chỉ bị một số nhà thiết kế và nghệ sĩ nhỏ đệ đơn khiếu nại về vi phạm bản quyền, Shein cũng đã nhận được các khiếu nại pháp lý có liên quan từ các thương hiệu lớn như For Love & Lemons, Uniqlo và H&M.

Hà Anh