Hiện nay, người dân Việt Nam đang gặp rất nhiều khó khăn trong việc làm thế nào có thể quản trị được các bí mật về thông tin sản phẩm và sở hữu trí tuệ của các sản phẩm được chế biến hoặc nghiên cứu khoa học công nghệ trong nông nghiệp. Việc theo dõi chuỗi cung ứng thực phẩm để khai thác truy xuất nguồn gốc thực phẩm từ khâu sản xuất đến phát triển sản phẩm và nhà cung cấp, đảm bảo an toàn thực phẩm, xác nhận nguồn gốc xuất xứ là vấn đề khó khăn đối với nhà sản xuất và chuỗi bán lẻ.

Ngoài ra, người nông dân còn phải đối mặt với những điều kiện thời tiết thay đổi không thể đoán trước, trong khi ngành nông nghiệp lại trồng nhiều loại cây trồng khác nhau, và việc dự báo, theo dõi điều kiện thời tiết là điều vô cùng cần thiết cho sự sống còn của cây trồng. Sự thiếu minh bạch trong hệ sinh thái của chuỗi thực phẩm sẽ dẫn đến định giá sản phẩm tăng cao, dẫn đến chi phí tiêu dùng gia tăng đối với người tiêu dùng và người nông dân cũng bị thiệt hại.

Khả năng tiếp cận với các dịch vụ, tổ chức tài chính với các hộ nông dân nhỏ cũng đang tác động tiêu cực đến hiệu quả trong quá trình thực hiện hợp đồng, hiệu quả trong hoạt động của chuỗi giá trị nông nghiệp. Từ đó dẫn đến người sản xuất không thể tối đa hóa sản lượng cung cấp và người tiêu thụ cũng rất khó khăn trong việc đảm bảo nguồn cung cấp hàng hóa đầy đủ và đúng thời hạn.

Tuy nhiên thời gian qua, Việt Nam đã tích cực chú trọng chuyển đổi số trong nông nghiệp. Đến nay, nhiều công nghệ tiên tiến đã được ứng dụng vào thực tiễn sản xuất, hình thành những mô hình ứng dụng công nghệ tự động hóa ở mức thông minh, ứng dụng được một số cơ sở dữ liệu cho lĩnh vực lâm nghiệp, thủy lợi, thủy sản.

Nhiều hộ chăn nuôi cũng đã “bắt nhịp” với chuyển đổi số thông qua việc sử dụng hệ thống giám sát trang trại chăn nuôi (camera) kết nối internet vạn vật (IOT) và điện thoại thông minh; ứng dụng phần mềm quản lý giết mổ, truy xuất nguồn gốc hay ứng dụng công nghệ chuồng trại khép kín với hệ thống điều hòa nhiệt độ chuồng nuôi, máng ăn và nước uống tự động, máy úm gia cầm tự động, xử lý chất thải đảm bảo vệ sinh môi trường bằng chế phẩm vi sinh, công nghệ khí sinh học (biogas)...

Phát huy thế mạnh về nuôi trồng, khai thác thủy sản, nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã và người dân cũng đã từng bước ứng dụng thiết bị tự động thay thế con người trong nuôi tôm (máy cho tôm ăn tự động, thiết bị cảnh báo oxy, máy cảnh báo nguồn điện...); ứng dụng hệ thống quan trắc và cảnh báo môi trường nước ao nuôi kết nối internet với điện thoại thông minh; ứng dụng các công nghệ VMS giám sát hành trình tàu cá để quản lý tàu cá, máy quét sonar dò ngang trong nghề lưới vây khai thác hải sản, máy thông tin liên lạc VX 1700 tích hợp định vị vệ tinh, hệ thống máy quét ra đa trong nghề lưới rê khai thác hải sản và hệ thống lái tự động trên tàu khai thác xa bờ.

Có thể thấy, chuyển đổi số trong nông nghiệp không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả quản lý mà còn giúp các nhà sản xuất, kinh doanh nắm bắt nhu cầu tiêu thụ của thị trường và đây là xu hướng tất yếu để phát triển một nền nông nghiệp hiện đại.

Nhiều địa phương đã bước đầu hình thành hệ sinh thái khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo thúc đẩy chuyển đổi số vào lĩnh vực này. Việc chuyển đổi số trong nông nghiệp đã giúp các nhà nông, doanh nghiệp tiếp cận cách làm mới để hòa nhịp xu thế phát triển, từ đó cải thiện năng suất, chất lượng sản phẩm nông nghiệp.

Hà Vân