Chiến dịch Con rồng Mê Kông là chương trình hành động chung giữa các cơ quan hải quan và các cơ quan thực thi pháp luật khác của khu vực châu Á – Thái Bình Dương về chống buôn bán bất hợp pháp ma túy, động vật, thực vật hoang dã và các sản phẩm từ động, thực vật hoang dã thuộc danh mục CITES trên toàn bộ các tuyến. Chiến dịch do Hải quan Việt Nam, Hải quan Trung Quốc đồng sáng kiến, khởi động từ năm 2018 với sự hỗ trợ kỹ thuật của Cơ quan phòng chống ma túy Liên hợp quốc (UNODC), RILO AP.

Chiến dịch Con rồng Mê Kông giai đoạn 5 được triển khai từ ngày 15/4/2023 đến ngày 16/11/2023 với sự tham gia của 25 cơ quan Hải quan, cơ quan thực thi pháp luật và tổ chức quốc tế. Tổng số vụ bắt giữ được các nước thành viên báo cáo trong giai đoạn 5 là 1.715 vụ, tăng 111% so với giai đoạn 4.

Hải quan Việt Nam đã tích cực tham gia Chiến dịch này. Trong 05 giai đoạn, Hải quan Việt Nam đã tham gia xây dựng và phổ biến 96 cảnh báo và 05 báo cáo tổng kết đánh giá hoạt động triển khai các giai đoạn của chiến dịch cho toàn bộ các thành viên.

Hội nghị được tổ chức nhằm tổng kết, đánh giá những thành tựu đạt được, những thách thức, khó khăn trong quá trình hoạt động của Chiến dịch Con Rồng Mê Kông V. Đồng thời, trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm giữa các quốc gia trong công tác thực thi chống buôn bán, vận chuyển trái phép các loài động thực vật hoang dã (CITES) và ma tuý cũng như thảo luận về kế hoạch, phương thức hoạt động và cách thức triển khai giai đoạn tiếp theo của Chiến dịch.

Chiến dịch Con Rồng Mê Kông V tại Việt Nam với 40 đầu mối quốc gia gồm 38 đầu mối quốc gia thuộc lực lượng hải quan và 02 đầu mối thuộc lực lượng Công an đã cập nhật tổng số 123 vụ việc bắt giữ ma túy và động, thực vật hoang dã, tăng 2,15 lần so Chiến dịch giai đoạn IV.

Kết quả triển khai của Chiến dịch qua 5 giai đoạn thực hiện từ năm 2018 - 2023 rất đáng tự hào, được RILO AP đánh giá là một trong những Chiến dịch kiểm soát thành công nhất trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương với số lượng thành viên tham gia và số lượng vụ việc được cập nhật lên hệ thống thông tin chung của Chiến dịch (hệ thống CENCOmm). Qua cơ chế của Chiến dịch đã có nhiều thông tin tình báo được cảnh báo, trao đổi giữa các nước để góp phần thực hiện bắt giữ thành công nhiều vụ việc buôn lậu và vận chuyển trái phép lớn.

Tham gia Chiến dịch Con rồng Mê Kông giai đoạn V, Hải quan Việt Nam tích cực tham gia với nhiều vai trò.

Trước tiên là vai trò đồng tổ chức hội nghị tổng kết tại Việt Nam. Hải quan Việt Nam đã tham gia xây dựng chương trình, nội dung hội nghị; phối hợp với UNODC chuẩn bị công tác hậu cần cho hội nghị; phối hợp với các cơ quan ban ngành thu xếp công tác đảm bảo an ninh, an toàn cho hội nghị; bố trí nhân sự hỗ trợ UNODC trong toàn bộ thời gian tổ chức hội nghị...

Với vai trò cơ quan đồng sáng kiến chiến dịch, đồng chủ trì điều phối các phiên họp và đại biểu tham dự, Hải quan Việt Nam điều phối 3 phiên họp tại hội nghị. Trong đó Hải quan Việt Nam là điều phối chính trong phiên cuối cùng liên quan đến đánh giá tổng thể các kết quả đã đạt được và thảo luận về phương hướng, cách thức triển khai Chiến dịch Con rồng Mê Kông VI; có bài trình bày đánh giá về Chiến dịch Con rồng Mê Kông V.

Trong 5 giai đoạn, Hải quan Việt Nam đã tham gia xây dựng và phổ biến 96 cảnh báo và 5 báo cáo tổng kết đánh giá hoạt động triển khai các giai đoạn của chiến dịch cho toàn bộ các thành viên.

Qua cơ chế của chiến dịch đã có nhiều thông tin tình báo được cảnh báo, trao đổi giữa các nước để góp phần thực hiện bắt giữ thành công nhiều vụ việc buôn lậu và vận chuyển trái phép lớn.

Sự thành công của chiến dịch Con Rồng Mê Kông thể hiện vai trò chủ động của Hải quan Việt Nam trong các vấn đề kiểm soát khu vực, được cộng đồng hải quan quốc tế và các tổ chức thực thi pháp luật đánh giá cao về chất lượng hợp tác, thái độ làm việc nghiêm túc, trách nhiệm, góp phần nâng cao hình ảnh của Hải quan Việt Nam trong cộng đồng quốc tế.

Sự thành công của Chiến dịch là minh chứng cho nỗ lực rất lớn của các thành viên, sự phối hợp điều phối tích cực của Nhóm điều phối, sự hỗ trợ hiệu quả của Văn phòng UNODC khu vực và RILO AP.

Vân Trang