Một vài năm trở lại đây, giáo sư Dennis Sandris Nielsen của Đại học Copenhagen đã nảy ra ý tưởng nghiên cứu sâu hơn về các loại vi-rút đường ruột của trẻ em. Do đó, một nhóm các nhà nghiên cứu từ COPSAC (Nghiên cứu triển vọng về bệnh hen suyễn ở trẻ em của Copenhagen) và Khoa Khoa học Thực phẩm tại UCPH cùng với một số nhà khoa học khác  đã dành 5 năm để nghiên cứu và lập bản đồ thành phần trong tã của 647 trẻ một tuổi khỏe mạnh tại Đan Mạch.

Ngay từ đầu Giáo sư Dennis Sandris Nielsen của Khoa Khoa học Thực phẩm, tác giả chính của nghiên cứu cho biết: "Chúng tôi đã tìm thấy một số lượng các loại vi-rút chưa biết trong phân của những đứa trẻ này. Không chỉ hàng nghìn loài vi-rút mới mà ngoài ra các loại vi-rút này đại diện cho hơn 200 họ virus chưa được mô tả. Điều này có nghĩa là trong cuộc sống, những đứa trẻ khỏe mạnh đang phải đối mặt với vô số loại vi-rút đường ruột, có thể ảnh hưởng lớn đến việc chúng có mắc các bệnh khác nhau sau này". 

Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy và lập bản đồ tổng cộng 10.000 loài vi-rút trong phân của trẻ em. Đây được cho là một con số lớn gấp mười lần so với số loài vi khuẩn trong cùng một đứa trẻ. Những loài virus này phân bố trên 248 họ vi-rút khác nhau, trong đó chỉ có 16 họ được biết đến trước đây. Các nhà nghiên cứu đã đặt tên cho 232 họ vi-rút chưa biết còn lại theo tên của những đứa trẻ tham gia vào thí nghiệm nghiên cứu. Kết quả là các họ vi-rút mới được phát hiện bao gồm: Sylvesterviridae, Rigmorviridae và Tristanviridae.

Vi-rút vi khuẩn là đồng minh của chúng ta

90% vi-rút mà các nhà nghiên cứu tìm thấy là vi-rút vi khuẩn – được gọi là thể thực khuẩn. Những vi-rút này có vi khuẩn làm vật chủ và không tấn công tế bào của chính trẻ em, nghĩa là chúng không gây bệnh. Giả thuyết cho rằng các thể thực khuẩn chủ yếu đóng vai trò là đồng minh:

"Chúng tôi nghiên cứu dựa trên giả định rằng thể thực khuẩn chịu trách nhiệm chính trong việc hình thành cộng đồng vi khuẩn và chức năng của chúng trong hệ thống đường ruột của chúng ta. Một số thể thực khuẩn có thể cung cấp cho vi khuẩn chủ của chúng những đặc tính giúp nó cạnh tranh hơn bằng cách tích hợp bộ gen của chính nó vào bộ gen của vi khuẩn. Khi điều này xảy ra, một thể thực khuẩn sau đó có thể tăng khả năng hấp thụ của vi khuẩn, ví dụ như nhiều loại carbohydrate khác nhau, do đó cho phép vi khuẩn chuyển hóa nhiều thứ hơn", Dennis Sandris Nielsen giải thích.

Khám phá vai trò của hệ vi sinh vật đường ruột trong sinh bệnh học viêm khớp dạng thấp

"Có vẻ như thể thực khuẩn giúp giữ cân bằng hệ vi sinh đường ruột bằng cách kiểm soát các quần thể vi khuẩn riêng lẻ, điều này đảm bảo rằng không có quá nhiều loài vi khuẩn đơn lẻ trong hệ sinh thái. Nó hơi giống quần thể sư tử và linh dương trên thảo nguyên".

Shiraz Shah cho biết thêm: "Trước đây, cộng đồng nghiên cứu chủ yếu tập trung vào vai trò của vi khuẩn liên quan đến sức khỏe và bệnh tật. Nhưng vi-rút là yếu tố quan trọng thứ ba có trong phân và chúng ta cần tìm hiểu thêm về chúng. Vi-rút, vi khuẩn và hệ thống miễn dịch rất có thể tương tác và ảnh hưởng lẫn nhau trong một số loại cân bằng. Bất kỳ sự mất cân bằng nào trong mối quan hệ này rất có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh mãn tính".

10% vi-rút còn lại được tìm thấy ở trẻ em là sinh vật nhân chuẩn – nghĩa là chúng sử dụng tế bào người làm vật chủ. Đây có thể là yếu tố vừa là đồng minh vừa kẻ thù đối với chúng ta.

Dennis Sandris Nielsen chi biết thêm: "Điều đáng suy nghĩ là tất cả trẻ em hiện đều mang trong mình khoảng 10-20 loại vi-rút lây nhiễm tế bào người. Vì vậy, dù sự lây nhiễm vi-rút liên tục diễn ra nhưng dường như những đứa trẻ vẫn không bị bệnh. Chúng ta chỉ biết rất ít về những gì thực sự đang diễn ra. Tôi đoán là chúng rất quan trọng để huấn luyện hệ thống miễn dịch của chúng ta nhận biết các bệnh nhiễm trùng sau này. Nhưng cũng có thể chúng là yếu tố nguy cơ gây ra các bệnh mà chúng ta chưa khám phá ra".

Các nhà nghiên cứu vẫn chưa khám phá ra các nguồn lây vi-rút khác nhau ở trẻ nhỏ và câu trả lời tốt nhất của họ cho đến nay là “môi trường”.

Dennis Sandris Nielsen cho biết: "Ruột của chúng ta vô trùng cho đến khi chúng ta được sinh ra. Trong khi sinh, chúng ta tiếp xúc với vi khuẩn từ mẹ và môi trường. Có khả năng một số vi-rút đầu tiên đi cùng với những vi khuẩn ban đầu này, trong khi nhiều loại vi-rút khác được đưa vào sau đó qua ngón tay bẩn, thú cưng, bụi bẩn mà trẻ em cho vào miệng và những thứ khác trong môi trường".

Như Shiraz Shah đã chỉ ra, toàn bộ lĩnh vực nghiên cứu đề cập đến một vấn đề lớn về sức khỏe toàn cầu: "Rất nhiều nghiên cứu cho thấy rằng phần lớn các bệnh mãn tính mà chúng ta thường gặp như viêm khớp hay trầm cảm  đều có yếu tố “gây viêm”. Nói cách khác, khi gặp các vấn đề này, hệ thống miễn dịch sẽ không hoạt động như bình thường. Vì vậy, nếu chúng ta tìm hiểu thêm về vai trò của vi khuẩn và vi rút trong một hệ thống miễn dịch được đào tạo tốt, chúng ta có thể tránh được nhiều bệnh mãn tính đang ảnh hưởng đến rất nhiều người ngày nay".

Được biết, các tác giả đã bắt đầu điều nghiên cứu về trò của vi-rút đường ruột liên quan đến một số bệnh khác nhau xảy ra ở trẻ em như hen suyễn và rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD).

Thu Hà