Tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, tình hình phát triển doanh nghiệp thời gian qua “có nhiều điểm sáng ấn tượng”. Tinh thần khởi nghiệp kinh doanh ngày càng mạnh mẽ, thể hiện qua số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới tăng cao liên tục trong 5 năm gần đây. Trung bình giai đoạn 2016-2019, mỗi năm có trên 126 ngàn doanh nghiệp thành lập mới. Năm 2019, dự kiến đạt 136 ngàn doanh nghiệp thành lập mới, tổng số vốn đăng ký khoảng 1,7 triệu tỷ đồng, nâng tổng số doanh nghiệp đang hoạt động lên khoảng 760 ngàn doanh nghiệp.

Đáng lưu ý, chuyển dịch cơ cấu quy mô doanh nghiệp diễn ra theo hướng tích cực, tỷ trọng các doanh nghiệp quy mô vừa có xu hướng tăng trong khi tỷ trọng nhóm doanh nghiệp siêu nhỏ giảm, tạo tiền đề hình thành lực lượng doanh nghiệp Việt Nam có vai trò dẫn dắt. Đồng thời, những năm gần đây, xu hướng phát triển các mô hình kinh doanh khởi nghiệp sáng tạo đang diễn ra sôi động.

Hiện có khoảng 4.000 công ty khởi nghiệp sáng tạo (startup) đang hoạt động. Trong đó có nhiều startup thành công, được rót vốn hàng triệu đô la từ các quỹ đầu tư nước ngoài như: Cốc Cốc, VeXeRe, Tiki, NCT... Nhiều doanh nghiệp tư nhân trong lĩnh vực công nghệ thông tin khởi nghiệp thành công như: Công ty Giải pháp phần mềm Hòa Bình, Công ty Phần mềm iSphere, Công ty VinaGame, Navigos Group, Công ty Cổ phần Dịch vụ giải pháp không dây, VC Corporation, CyVee.com, Công ty Cổ phần Tài Việt, MJ Group,... góp phần không nhỏ trong việc tạo dựng các thương hiệu Việt Nam về công nghệ thông tin trên bản đồ khởi nghiệp thế giới.

Theo kết quả điều tra của Bộ Khoa học và Công nghệ, năm 2018 có khoảng 30% doanh nghiệp có hoạt động đổi mới sáng tạo (đạt mục tiêu đề ra trong Nghị quyết số 35/NQ-CP về hỗ trợ phát triển doanh nghiệp đến năm 2020). Bên cạnh đó, ngày càng nhiều các tập đoàn đầu tư vào khoa học và công nghệ như: Viettel, FPT, Vingroup, TTC, Phenikaa... và được kỳ vọng tạo bước tiến đột phá. Năm 2018, theo số liệu thống kê sơ bộ, tổng nguồn vốn đầu tư cho hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp trong nhóm ngành hoạt động chuyên môn, khoa học và công nghệ đã có mức tăng đột phá, đạt 965 ngàn tỷ đồng: tăng 53,2% so với năm 2017 (630 ngàn tỷ đồng) và là mức tăng cao nhất trong tất cả các nhóm ngành, nghề.

Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, doanh nghiệp là động lực quan trọng nhất để phát triển kinh tế vì doanh nghiệp là nơi tạo ra giá trị gia tăng chủ yếu cho nền kinh tế, là động lực cạnh tranh sáng tạo và là lực lượng tiên phong trong đưa khoa học công nghệ vào cuộc sống.

Điểm lại thành tựu kinh tế xã hội năm qua, Thủ tướng cho biết, tốc độ tăng trưởng năm 2019 đạt trên 7%, đưa Việt Nam trở thành một trong những nền kinh tế tăng trưởng tốt nhất toàn cầu. Môi trường kinh doanh vững chắc với lạm phát thấp và tỷ giá ổn định. Việt Nam cán đích xuất nhập khẩu trên 500 tỷ USD, một kỷ lục chưa từng có. Dự trữ ngoại hối cũng đạt mức chưa từng có. Thâm hụt ngân sách và nợ công giảm đáng kể, năng lực tài chính nhà nước được củng cố…

Trong sự lớn mạnh của doanh nghiệp, Thủ tướng khẳng định vai trò quan trọng của Nhà nước. Với tinh thần đồng hành cùng doanh nghiệp, Chính phủ kiến tạo phát triển sẽ phải không ngừng tìm cách giảm mức độ rủi ro và chi phí cho doanh nghiệp. Đặc biệt là những rủi ro do thể chế, chính sách và sự nhũng nhiễu của bộ máy hành chính gây ra. 

Năm 2020 là năm quan trọng về đối ngoại, đối nội của đất nước và cũng là năm hoàn thành nhiều mục tiêu trung hạn của nhiều doanh nghiệp, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nêu 04 vấn đề để cộng đồng doanh nghiệp thảo luận.

Thứ nhất, cùng với thành công, Thủ tướng đề nghị các doanh nghiệp nêu các khó khăn, trở ngại, vướng mắc trong quá trình hoạt động sản xuất, kinh doanh, quy hoạch, tiếp cận đất đai, mặt bằng sản xuất, vốn tín dụng, sử dụng lao động, tiếp cận thị trường, tiếp cận công nghệ, các thủ tục hành chính, thuế, hải quan, cung cấp điện nước… Đặc biệt là vấn đề thanh tra, kiểm tra để tháo gỡ sớm nhất.

Thứ hai, nêu những thách thức, khó khăn của doanh nghiệp trong bối cảnh suy giảm kinh tế thế giới, chiến tranh thương mại, nền kinh tế ngày càng hội nhập sâu với các hiệp định FTA thế hệ mới, tác động của Cách mạng công nghiệp 4.0. Đề xuất vai trò kiến tạo, hỗ trợ của Chính phủ giúp doanh nghiệp tăng sức đề kháng, cạnh tranh, vượt qua các thách thức.

Ba là, đề xuất những đột phá về cơ chế khuyến khích doanh nghiệp.

Bốn là, đề xuất giải pháp cải thiện nâng cao tương tác giữa bộ ngành và địa phương; chia sẻ sáng kiến hay của doanh nghiệp mình, mô hình tốt của địa phương…

Với doanh nghiệp, Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám đột phá nhưng không được vi phạm pháp luật, còn các cơ quan thanh tra, kiểm tra, điều tra, kiểm toán, công an, kiểm sát, tòa án trân trọng quyền con người, quyền công dân, quyền kinh doanh, quyền tài sản theo Hiến pháp và pháp luật với một tinh thần cởi trói, tạo mọi điều kiện cho doanh nghiệp phát triển lành mạnh, bền vững.

Vân Anh