Luật của EU sẽ yêu cầu tất cả các ô tô mới được bán từ năm 2035 phải có lượng khí thải CO2 bằng không, khiến việc bán ô tô chạy bằng nhiên liệu hóa thạch mới trở nên bất khả thi. Các quy tắc mà Đức cùng với phần lớn các quốc gia EU và các nhà lập pháp trước đây từng ủng hộ, sẽ không cấm động cơ đốt trong (ICE). Tuy vậy, luật này được coi là hồi chuông 'báo tử' đối với ngành công nghệ sản xuất vì thiếu các lựa chọn cho phép ô tô ICE hoạt động mà không tạo ra CO2.

Nhiên liệu điện tử là gì?

Nhiên liệu điện tử, như dầu hỏa điện tử, e-methane hay e-methanol, được tạo ra bằng cách tổng hợp lượng khí thải CO2 thu được và hydro được sản xuất bằng cách sử dụng điện tái tạo hoặc không có CO2.

Nhiên liệu giải phóng CO2 vào khí quyển sau khi được đốt cháy trong động cơ. Đề xuất được đưa ra đó là lượng khí thải đó tương đương với lượng khí thải ra khỏi khí quyển để sản xuất nhiên liệu - làm cho nhiên liệu này trung hòa về tổng thể.

Đức và Ý muốn có sự đảm bảo rõ ràng hơn từ EU về doanh số bán ô tô ICE sau năm 2035 nếu chúng vận hành nhờ nhiên liệu trung hòa CO2.

Ai đã sản xuất ra chúng?

Hầu hết các nhà sản xuất ô tô lớn đang đặt cược vào phương tiện chạy bằng pin - một công nghệ đã được phổ biến rộng rãi - như là chìa khóa để cắt giảm lượng khí thải CO2 từ ô tô chở khách.Tuy nhiên các nhà cung cấp và các công ty dầu mỏ bảo vệ nhiên liệu điện tử, cũng như một số nhà sản xuất ô tô không muốn áp lực lên xe chạy từ nhiên liệu thường của họ.

E-fuel có thể làm sạch xe hay không?

Ngày nay, nhiên liệu điện tử có thể được sử dụng trong các phương tiện ICE và được vận chuyển qua mạng lưới hậu cần nhiên liệu hóa thạch hiện có. Đây là tin tốt cho các nhà cung cấp của bên sản xuất linh kiện ô tô ICE và các công ty vận chuyển xăng và dầu diesel.

Những người ủng hộ nói rằng nhiên liệu điện tử cắt giảm lượng khí thải CO2 của xe chở khách hiện tại mà không cần thay thế mọi phương tiện bằng xe điện.

Các nhà phê bình nhấn mạnh việc sản xuất nhiên liệu điện tử rất tốn kém và tốn nhiều năng lượng. Theo một bài báo năm 2021 trên tạp chí Nature Climate Change, việc sử dụng nhiên liệu điện tử trong ô tô ICE cần lượng điện tái tạo cao hơn khoảng năm lần so với chạy ô tô chạy bằng pin.

Ngay cả những người ủng hộ cũng cho rằng châu Âu sẽ không có đủ năng lượng tái tạo dự phòng để sản xuất nhiên liệu điện tử trên quy mô lớn và sẽ phải nhập khẩu từ các khu vực khác.

Một số nhà hoạch định chính sách cũng cho rằng nhiên liệu điện tử nên được dành riêng cho các lĩnh vực khó khử cacbon như vận chuyển và hàng không - không giống như ô tô chở khách không thể dễ dàng chạy bằng pin điện.

Luật EU sẽ có gì mới?

Vài ngày trước cuộc bỏ phiếu cuối cùng về luật EU, diễn ra vào ngày 7/3, Bộ trưởng Giao thông vận tải Đức Volker Wissing đã đặt câu hỏi về sự ủng hộ của Đức đối với luật này, khiến các nhà hoạch định chính sách ngạc nhiên bao gồm cả Bộ môi trường do Đảng Xanh lãnh đạo.

Thành viên Đảng Dân chủ Tự do Wissing cho biết việc sử dụng nhiên liệu điện tử vẫn có thể thực hiện được sau năm 2035 và một đề xuất đã hứa của Ủy ban Châu Âu về vấn đề này vẫn chưa được đưa ra.

Luật của EU cho biết Ủy ban sẽ đưa ra đề xuất về phương thức bán xe chạy bằng nhiên liệu trung tính CO2 sau năm 2035 nếu tuân thủ các mục tiêu về khí hậu. Tuy nhiên, Bộ Giao thông Vận tải Đức yêu cầu những đảm bảo rõ ràng hơn.

Động thái vào phút cuối của Berlin đã khiến một số nhà lập pháp và nhà ngoại giao EU nổi giận. Họ cảnh báo việc cho phép một quốc gia vi phạm luật đã được thống nhất sẽ gây nguy hiểm cho các thỏa thuận được đàm phán cẩn thận khác về các chính sách của EU.

Trong tương lai, những chính sách cốt lõi về biến đổi khí hậu của châu Âu là không chắc chắn. Nếu chính phủ liên minh Đức không thể thống nhất một quan điểm về luật, họ sẽ phải bỏ phiếu trắng trong cuộc bỏ phiếu của EU. Ý đã lên tiếng phản đối, cùng với các quốc gia bao gồm Ba Lan - nâng cao khả năng có đủ hỗ trợ để ngăn chặn luật này.

Các quan chức EU đang chạy đua để tìm ra giải pháp. Ủy ban châu Âu cho biết vào ngày 6/3 rằng họ đang đàm phán "ở tất cả các cấp" để thông qua luật càng sớm càng tốt.

Các công ty mong muốn điều gì?

Các nhà cung cấp linh kiện ô tô lớn ở Đức như Bosch, ZF và Mahle - thành viên của Liên minh nhiên liệu điện tử, một nhóm vận động hành lang trong ngành, cũng như các công ty dầu khí lớn từ ExxonMobil đến Repsol.

Các nhà sản xuất ô tô như Piech, Porsche và Mazda nhiệt tình ủng hộ công nghệ này. Porsche nắm giữ cổ phần của nhà sản xuất nhiên liệu điện tử HIF Global và là người mua nhiên liệu duy nhất từ dự án thử nghiệm của hãng ở Chile.

BMW (BMWG.DE) đã đầu tư 12,5 triệu USD vào công ty khởi nghiệp nhiên liệu điện tử Prometheus Fuels, đồng thời đầu tư hàng tỷ USD vào công nghệ pin-điện.

Đặng Trang