Chỉ sau 2 tháng ra mắt, ứng dụng ChatGPT đã tạo nên cơn sốt trên toàn cầu khi cán mốc 100 triệu người dùng. Đây được xem là ứng dụng có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất từ trước tới nay về công nghệ thông tin.

Tại Việt Nam, người ta cũng không ngừng nhắc đến ứng dụng ChatGPT. Công cụ này có thể trò chuyện, trả lời các câu hỏi mà người dùng đưa ra, bất kể là thắc mắc về lĩnh vực nào.

Bản chất ChatGPT như một con vẹt

Tại tọa đàm chuyên đề "ChatGPT và các góc nhìn đa chiều" do Hội Trí thức Khoa học và Công nghệ Trẻ Việt Nam (VAYSE) tổ chức, tiến sĩ Đặng Minh Tuấn - Viện trưởng Viện ứng dụng Công nghệ CMC (CIST) - chia sẻ tổng quan về bản chất, khả năng ứng dụng, hạn chế và những đánh giá về ChatGPT.

Theo ông Tuấn, Chatbot (ChatterBot) là phần mềm có khả năng tương tác, hội thoại với người dùng qua text hoặc voice (CallBot) thường dùng để trả lời các câu hỏi, hỗ trợ, tư vấn khách hàng. Công nghệ này thường sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong lõi để hiểu ý định của người hỏi, tìm câu hỏi tương đồng trong bộ câu hỏi được xây dựng sẵn rồi đưa ra câu trả lời.

Chatbot đã du nhập vào Việt Nam từ lâu với nhiệm vụ hỗ trợ bán hàng. Đến năm 2019, Việt Nam chính thức triển khai và đưa vào sử dụng công nghệ Chatbot do các tổ chức, doanh nghiệp nội địa lập trình dưới dạng sử dụng hệ tri thức thay vì trả lời các câu hỏi có sẵn.

Trong khi đó, ChatGPT (Chat Generative Pre-trained Transformer) là Chatbot được OpenAI phát hành vào 30/11/2022, dựa trên GPT-3. Vì tương tác với người dùng như là người thật, ứng dụng này được xem là tốt nhất từ trước đến nay.

Đặc điểm của công cụ này là trả lời câu hỏi, được huấn luyện trên dữ liệu lớn với 175 tỷ tham số và 300 tỷ từ, được huấn luyện trên khoảng 100 ngôn ngữ, thông tin đa lĩnh vực, đa trường hợp sử dụng.

Tuy nhiên, ChatGPT được xây dựng dựa trên mô hình ngôn ngữ xác suất (transformer), không phải hệ cơ sở dữ liệu tri thức, do đó không hiểu nghĩa câu trả lời.

"Bản chất ChatGPT như một con vẹt, nó chỉ học và lặp lại những gì được huấn luyện trước mà không hiểu ngữ nghĩa chúng ta nói như nhiều người vẫn tưởng. Thực chất ChatGPT chỉ là xác suất thống kê, không thể phân tích về ngữ nghĩa, cú pháp, về các thành phần giống như là chúng ta vẫn thường phân tích về ngôn ngữ, do đó ứng dụng này không thông minh, như mọi người nghĩ", ông Tuấn nhìn nhận.

ChatGPT có thể ứng dụng ở hầu hết các ngành nghề

ChatGPT ra đời có chức năng chính như: Tra cứu thông tin qua câu hỏi (trả lời thẳng vào câu hỏi, ngắn gọn); tạo nội dung (ý tưởng, kịch bản phim, truyện, khóa luận, viết bình luận, làm thơ, viết mã công nghệ thông dạng code, trả lời email…); dịch thuật và tóm tắt văn bản… Do đó, ChatGPT có khả năng áp dụng hầu hết các ngành nghề.

“Ngành nghề nào chúng ta cũng cần thông tin, nhất là trong công cuộc chuyển đổi số chúng ta đều phải tìm kiếm, cập nhật thông tin hoặc tạo ra những ý tưởng mới. Những điểm đó, ChatGPT đều làm được, nên ứng dụng này có thể hỗ trợ con người bất kỳ lĩnh vực nào”, ông Tuấn nói.

Bên cạnh đó, ChatGPT vẫn còn nhiều hạn chế. Trong đó, câu trả lời có thể không chính xác hoặc vô nghĩa, câu trả lời thiên kiến dễ gây tranh cãi. Thậm chí, nhiều câu trả lời của ChatGPT chưa cập nhật thông tin sau năm 2021.

Đáng nói, các phản hồi của ứng dụng này phần lớn thiếu dẫn nguồn, minh chứng do đó, người sử dụng có thể phải mất nhiều thời gian để kiểm chứng thông tin. Công cụ này không có khả năng sáng tạo mới. Những sáng tạo của ứng dụng này hiện tại chỉ trong khuôn khổ tổng hợp những gì đã được huấn luyện.

Đặc biệt, vì không phải là hệ cơ sở dữ liệu trí thức nên khả năng suy diễn của ChatGPT còn hạn chế (chỉ dựa vào xác suất, độ tương đồng ngữ nghĩa và số).

Với những đặc điểm của mình, ChatGPT cũng có thể được sử dụng để làm phương tiện gian lận hay tạo ra đoạn văn để lừa đảo. "Thông thường, kẻ lừa đảo phải nghĩ nội dung hấp dẫn để gửi link độc qua email mọi người, nhưng phần lớn không thể linh hoạt, tùy biến được. Còn giờ đây, ChatGPT có thể giúp họ tạo ra hàng loạt nội dung email khác nhau", ông Tuấn chia sẻ.

Nhiều ý kiến hiện nay đang lo ngại quá mức hoặc thổi phồng sức mạnh của ChatGPT khi cho rằng công nghệ này có thể thay thế con người, làm biến mất nhiều ngành nghề. Nhưng thực ra, ChatGPT đang đặt ra vấn đề bản quyền sở hữu trí tuệ; trách nhiệm về hậu quả của câu trả lời trong trường hợp ai đó nghe theo lời khuyên của công nghệ này và gặp nạn.

Dựa vào những đặc điểm và hạn chế của ứng dụng, các chuyên gia nhận định ChatGPT chỉ là công cụ phân tích dữ liệu và mô hình tìm kiếm tương đồng ngữ cảnh theo xác suất thống kê và trọng số (không phải hệ tri thức). Do đó, con người có thể sử dụng công cụ này để nâng cao năng suất lao động (tìm kiếm nhanh, gợi ý, ý tưởng...).

Thanh Thảo