Vừa qua, SHTT online nhận được nhiều phản ánh của bạn đọc về tình trạng quá tải của bãi rác thành phố Thái Bình, cũng như những hệ lụy trong cuộc sống mà người dân ở đây đang phải chịu đựng do ô nhiễm môi trường và những mùi hôi thối tỏa ra từ bãi rác. Để sáng tỏ vấn đề, chúng tôi đã có chuyến công tác thực tế để tìm hiểu tình hình và hiện trạng bãi rác cũng như những ảnh hưởng của nó tới đời sống những người dân sống xung quanh.  

Đặt chân tới thành phố Thái Bình, hỏi thăm người dân một hồi lâu, cuối cùng chúng tôi cũng tìm thấy lối vào. Rẽ đường Vũ Đình Bảo đi thẳng tầm 2km là vào tới khu bãi rác thải của thành phố Thái Bình, cảm nhận đầu tiên của chúng tôi là sự vắng lặng đến lạ ở đây, những ngôi nhà với bên ngoài được phủ lớp bụi bàng bạc, nhà nào nhà nấy đóng cửa then cài im ỉm như để tránh cho những làn khói bụi đỡ bay vào nhà mà hít phải. Đi vào sâu hơn, sự tĩnh lặng và có phần ngột ngạt càng tăng lên với những mùi hôi thối mỗi lúc một nặng theo những cơn gió lan ra ở phía đằng trước.

Nếu như bình thường, ban ngày nhất là sáng sớm, theo thói quen hầu như mọi nhà đều mở cửa sổ hoặc cửa chính cho thoáng mát và đón khí trời. Còn ở đây, theo quan sát của chúng tôi, những cánh cửa của nhà dân sống ở đây đều khép từ sáng cho tới tối, và chỉ mở khi có khách tới nhà hoặc có việc phải đi ra ngoài. Cuộc sống như vậy có khác nào đang diễn ra trong một căn nhà giam biệt lập, khép kín chốn lao tù, thật không thể tưởng tượng đây lại là cuộc sống thường niên của người dân ở một thành phố?

Đi sâu hơn vào trong, thi thoảng có trụ sở của một vài đơn vị sản xuất, doanh nghiệp hoặc cơ quan mở của để tiếp khách hàng và hoạt động, nhưng có lẽ đó cũng là điều không muốn chút nào mà cố phải làm vì không có sự lựa chọn nào khác. Cuối con đường, dần hé ra các nhà máy sản xuất với quy mô tập trung, nhà xưởng hoạt động náo nhiệt, xen lẫn những bãi cát, sỏi, vật liệu xây dựng ngay vệ đường.

Cuối đường rẽ trái một chút, trước mặt chúng tôi là khu bãi rác thải khổng lồ với mùi hôi thối khiến chúng tôi phải dùng tay che mũi lại và đeo khẩu trang nếu không sẽ nôn ngay tại chỗ vì mùi hỗn hợp kinh khủng khiếp mà rác tạo ra. Đi sâu vào trong là bãi chứa rác sập sệ, cũ kĩ và những khu vực nước bẩn, nước thải lênh láng tràn trên mặt đường lối đi vào. Thi thoảng có bóng dáng của những người đi nhặt lượm ve chai, phế thải lượn đi lượn lại xung quanh, thấy chúng tôi vào nhưng dường như họ chẳng để ý gì mà vẫn mải miết công việc tìm kiếm rác của mình. Phải thừa nhận rằng vào đến đây chúng tôi mới thấy khâm phục sự chịu đựng giỏi giang và bền bỉ như thế nào của những người nhặt rác ở đây cũng như dân cư sống xung quanh.

Cái mùi hôi thối của thức ăn phân hủy, mùi đốt rác, nhựa và ty tỷ những thứ rác sinh hoạt khác quyện vào làn khói theo gió tạt ngang mặt người khiến như trong gang tấc việc ngừng thở sẽ còn dễ chịu hơn so với việc chịu đựng mùi hôi thối xung quanh. Và sau cùng, cuối bãi rác là những cột rác khổng lồ, cao đến gần chục mét và trải dài gần trăm mét với đủ các loại rác thải và mùi hôi thối đến ghê người. Trông núi rác khổng lồ ấy ngay trước mặt, chúng tôi tự hỏi rằng nếu bản thân mình sống ở đây thì không biết sẽ có thể chịu đựng trong khoảng bao lâu, chứ sống cả gần chục năm với những mùi hôi thối ấy như bà con xung quanh đây thật sự là điều ngoài sức tưởng tượng.

Quay ngược trở ra ngoài, tôi gặp mấy người dân vừa đi chợ mua thức ăn về. Qua hỏi thăm bà Nguyễn Thị Mai, bà cho hay, khu vực này thuộc tổ 8, phường Tiền Phong. Bãi rác này là nơi tập trung rác thải sinh hoạt của thành phố Thái Bình. Vừa tiếp chuyện, bà vừa chỉ tay về phía núi rác khổng lồ mà than rằng "gia đình tôi và tất cả các hộ dân sống quanh đây đã phải chịu đựng và sống chung với những mùi hôi thối của rác cách đây hàng chục năm rồi".

Bình thường đã mùi hôi thối khủng khiếp thế rồi, những ngày mưa nước chảy từ bãi rác ra khu dân cư còn ghê sợ hơn nữa. Nhất là những đợt hè nắng nóng, trời nắng nhiệt độ cao, rác thải nhiều, bốc mùi rồi gió thổi thốc lại liên tục, kéo theo lũ ruồi nhặng bay vào nhà dân, bám vào thức ăn chín. Cũng theo lời bà Mai, quanh đây có cả trường học, khu dân sống nhưng bên cạnh bãi rác khổng lồ hôi thối còn có một số nhà máy bia, công ty nhuộm... với số lượng rác thải, và nước thải rất lớn. Không biết trước khi xả thải ra môi trường họ đã xử lý như thế nào nhưng nhìn nước sông quanh đây chỉ một màu nước đen ngòm mà kinh hãi.

Khi được hỏi sao không kiến nghị lên các cấp chính quyền phường rồi thành phố cũng như các ngành liên quan thì bà Mai và người dân ở đây cho biết trước đây tập thể dân cư sống ở đây đã cùng nhau kiến nghị, phản ánh nhiều lần tới Ủy ban phường rồi lên tận ủy ban thành phố rồi. Họ đã làm đơn 2 lần, gửi lên các cấp rồi ngành quản lý, tập thể 46 người đã lên gặp lãnh đạo UBND thành phố Thái Bình nhưng chỉ 4 người được đại diện lên gặp cán bộ, thậm chí phải là những người quen biết và có đầy đủ giấy tờ mới được bố trí cho vào.

Đợt đó Ủy ban thành phố đã trả lời về phương án di chuyển bãi rác ra nơi khác và nhận được sự đông tình, hưởng ứng của tất cả mọi người dân. Không những vậy, bà Mai nhớ trước đây cũng đã từng có một số đơn vị báo chí, truyền hình về viết bài, làm phóng sự về tình trạng này rồi, nhưng từ đó tới nay cũng gần chục năm rồi mà bà và những người dân ở đây vẫn từng ngày, từng giờ phải chịu đựng và sống chung với rác và mùi hôi thối khủng khiếp từ bãi rác. "Không biết sức khỏe của chúng tôi, nhất là trẻ con có bị ảnh hưởng gì nhiều không, nhất là hậu quả về sau này. Những người có điều kiện họ đã mua đất ở nơi khác, xây nhà và chuyển đi lâu rồi, chỉ có những người dân nghèo không có tiền như chúng tôi mới phải cố ở lại mà ngửi mùi rác thối hàng ngày thôi", bà Mai nói trong nghẹn ngào.

Tại sao bãi rác khổng lồ với những mùi hôi thối khủng khiếp tồn tại ở đây tới hàng chục năm mà chưa được di dời? Những ảnh hưởng và hệ lụy từ bãi rác tới cuộc sống người dân xung quanh mặc dù đã được phản ánh, kiến nghị nhưng chính quyền ở đây đã làm được điều gì, giải quyết ra sao? và bao giờ thì những người dân sống ở xung quanh bãi rác được sống và hít thở mùi cuộc sống, mùi của sự sống trong lành? Liệu sức khỏe của người dân bị ảnh hưởng thế nào khi sống trong khu vực ô nhiễm nghiêm trọng như vậy? Đó là những câu hỏi mà tất cả người dân sống xung quanh bãi rác thành phố đã, đang và vẫn mòn mỏi chờ đợi từ chính quyền sở tại. Với chúng tôi, dù lên xe trở về Thủ đô mà ai nấy lòng nặng trĩu, thoáng như vẫn nghe văng vẳng đâu đó tiếng kêu than của những người dân sống quanh bãi rác phường Tiền Phong, thành phố Thái Bình.

 Được biết tỉnh Thái Bình đã có dự án di dời và xử lý rác thải của bãi rác thành phố. Vậy Dự án đó ra sao, bao giờ thực hiện? và người dân ở đây còn phải chịu cảnh “sống chung với rác” trong bao lâu nữa? Sở Hữu Trí Tuệ online đã liên hệ với chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng để tìm hiểu sự việc.

Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin đến quí bạn đọc.

• Đông Anh (Hà Nội): Công ty CP phát triển đầu tư xây dựng Việt Nam xây dựng hàng loạt nhà xưởng trái phép?
• Đời người và đời mắm Cát Hải
• Mộ Lao (Hà Đông): Đất dự án 'biến' thành bãi tập kết vật liệu, phế thải?

Đức Huân