Mới đây, đạo diễn Hoàng Nhật Nam có buổi chia sẻ với báo giới về vụ tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ giữa Công ty Tuần Châu Hà Nội và Công ty DS của đạo diễn Việt Tú. Sau khi vở Tinh hoa Bắc Bộ bị tuyên là tác phẩm phái sinh của vở Ngày xưa (Việt Tú đạo diễn), công ty Tuần Châu gửi đơn kháng cáo.

Trước đó, sáng 20/3, Tòa án nhân dân Hà Nội công bố kết quả xét xử vụ tranh chấp kinh doanh thương mại, quyền sử hữu trí tuệ giữa nguyên đơn là Công ty cổ phần Tuần Châu Hà Nội (TCHN) và bị đơn - Công ty cổ phần Đầu tư Tổng hợp Truyền thông DS do đạo diễn Việt Tú đại diện.

Hội đồng xét xử sơ tuyên đạo diễn Việt Tú là tác giả của vở diễn Ngày xưa (hay còn gọi là Thuở ấy xứ Đoài), còn Tuần Châu Hà Nội là chủ sở hữu kịch bản. Vì vậy, phía nam đạo diễn phải trả lại quyền sở hữu cho Tuần Châu.

Đối với việc Tuần Châu yêu cầu DS bồi thường hơn 6,3 tỉ đồng bao gồm chi phí thuê luật sư và chi phí thực hiện tác phẩm thay thế Ngày xưa do tác phẩm này không đạt yêu cầu: Hội đồng xét xử không chấp nhận do Tuần Châu đơn phương chấm dứt hợp đồng với DS, kí với Sen Vàng nhưng không báo cáo với DS, đó là lỗi của Tuần Châu. 

Hội đồng xét xử chấp nhận một phần yêu cầu phản tố của DS và đạo diễn Việt Tú đối với Tuần Châu Hà Nội: Xác định Tinh hoa Bắc Bộ là sản phẩm phái sinh từ vở diễn thực cảnh Ngày xưa.

Ngoài ra, Công ty Tuần Châu Hà Nội phải trả cho Công ty truyền thông DS của đạo diễn Việt Tú tiền lãi chậm thanh toán, tiền lãi phát sinh theo hợp đồng tương ứng với 10% bán vé là hơn 660 triệu đồng.

Ngay sau một ngày, Công ty Cổ phần Tuần Châu - Hà Nội đã có đơn gửi đến TAND cấp cao, TAND TP. Hà Nội kháng cáo bản án sơ thẩm liên quan tranh chấp kinh doanh thương mại với Công ty Cổ phần Đầu tư Tổng hợp Truyền thông DS do đạo diễn Nguyễn Việt Tú làm giám đốc.

Theo nội dung trong đơn, Công ty Tuần Châu xin kháng cáo toàn bộ bản án xét xử sơ thẩm của TAND TP. Hà Nội được tuyên ngày 20/3/2019. Tuy nhiên, phía Tuần Châu không nêu lý do kháng cáo mà sẽ trình bày các lý do cụ thể sau khi nhận được Bản án sơ thẩm. 

Liên quan đến những thông tin này, trên tờ Thethaovanhoa, đạo diễn Hoàng Nhật Nam cho biết, Tòa án Nhân dân TP Hà Nội đưa ra phán quyết dựa trên kết luận từ một số cô chú thuộc Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam. Tuy nhiên, theo Hoàng Nhật Nam, Nghệ sỹ Nhân Dân Lê Chức - người đã ký tên trên văn bản gửi Tòa - đã chia sẻ trên VN Express ngày 22/03/2019 là ý kiến về “phái sinh” của ông cũng chỉ mang ý nghĩa tham khảo. Đạo diễn này cũng cho rằng, tòa đã bỏ quên một cứ liệu quan trọng: Tinh hoa Bắc Bộ từng được Cục Bản quyền Tác giả cấp giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả năm 2017. "Điều này chứng tỏ đây là một tác phẩm độc lập, không sao chép, ăn cắp ý tưởng từ vở nào", đạo diễn chia sẻ.

Hoàng Nhật Nam mong sau khi Tòa án Nhân dân Thành Phố Hà Nội thụ lý đơn kháng cáo sẽ thành lập hội đồng giám định hai tác phẩm một cách đúng quy định pháp luật "Hội đồng cần được cung cấp đầy đủ cơ sở dữ liệu, phương pháp, trình độ chuyên môn, đúng với quy định giám định hiện hành", anh bày tỏ quan điểm. Theo anh, cái khó ở đây là cả hai vở đều chưa có bản dựng video chính thức. Thời gian tới, đạo diễn này đề nghị Công ty Tuần Châu Hà Nội công bố video của hai vở để rộng đường dư luận.

Theo khoản 8 điều 4 Luật sở hữu trí tuệ quy định: tác phẩm phái sinh là tác phẩm dịch từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác, tác phẩm phóng tác, cải biên, chuyển thể, biên soạn, chú giải, tuyển chọn.

Tác phẩm phái sinh là tác phẩm do cá nhân/những cá nhân trực tiếp sáng tạo, được hình thành trên cơ sở một/những tác phẩm đã tồn tại (tác phẩm gốc) trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật và khoa học, được thể hiện bằng bất kỳ phương thức hay hình thức nào khác biệt với phương thức hay hình thức thể hiện của tác phẩm gốc, thông qua một dạng vật chất nhất định.

Đặc điểm của tác phẩm phái sinh:

Là tác phẩm được tạo ra dựa trên một tác phẩm đã có.

Là sáng tạo nguyên gốc, có sáng tạo nhất định về nội dung, về hình thức, về ngôn ngữ…

Quyền tác giả phát sinh kể từ khi tác phẩm phái sinh được sáng tạo và được thể hiện dưới một hình thức nhất định, không phân biệt nội dung, chất lượng, hình thức, phương tiện, ngôn ngữ, đã công bố hay chưa công bố, đã đăng ký hay chưa đăng ký.

Linh San