Sáng 20/3, Tòa án nhân dân TP Hà Nội đã đưa ra phán quyết về việc xét xử vụ kiện bản quyền giữa Công ty Tuần Châu Hà Nội (TCHN) và ĐD Việt Tú với 3 nội dung cơ bản liên quan đến Sở hữu trí tuệ như sau: 1. Ông Nguyễn Việt Tú là tác giả của kịch bản Ngày xưa. 2. Công ty TCHN là chủ sở hữu của kịch bản Ngày xưa. 3. Vở diễn Tinh hoa Bắc bộ là tác phẩm phái sinh từ vở diễn Ngày xưa.

Vậy tác phẩm phái sinh là gì?

Theo khoản 8 điều 4 Luật sở hữu trí tuệ quy định: tác phẩm phái sinh là tác phẩm dịch từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác, tác phẩm phóng tác, cải biên, chuyển thể, biên soạn, chú giải, tuyển chọn.

Tác phẩm phái sinh là tác phẩm do cá nhân/những cá nhân trực tiếp sáng tạo, được hình thành trên cơ sở một/những tác phẩm đã tồn tại (tác phẩm gốc) trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật và khoa học, được thể hiện bằng bất kỳ phương thức hay hình thức nào khác biệt với phương thức hay hình thức thể hiện của tác phẩm gốc, thông qua một dạng vật chất nhất định.

Đặc điểm của tác phẩm phái sinh:

Là tác phẩm được tạo ra dựa trên một tác phẩm đã có.

Là sáng tạo nguyên gốc, có sáng tạo nhất định về nội dung, về hình thức, về ngôn ngữ…

Quyền tác giả phát sinh kể từ khi tác phẩm phái sinh được sáng tạo và được thể hiện dưới một hình thức nhất định, không phân biệt nội dung, chất lượng, hình thức, phương tiện, ngôn ngữ, đã công bố hay chưa công bố, đã đăng ký hay chưa đăng ký.

Công ty Tuần Châu Hà Nội được quyền tạo ra tác phẩm phái sinh

HĐXX sơ thẩm nhận định Đạo diễn Việt Tú là tác giả của vở diễn "Ngày Xưa" (còn gọi là "Thuở ấy xứ Đoài"), còn Tuần Châu là chủ sở hữu kịch bản. Việc công ty DS của Việt tú đăng ký quyền tác giả đối với đạo diễn Việt Tú là đúng quy định nhưng việc DS đứng tên sở hữu kịch bản là sai. Do đó, tòa chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của Tuần Châu buộc phía Đạo diễn Việt Tú chuyển giao quyền sở hữu kịch bản vở diễn "Ngày Xưa", nhưng không chấp nhận yêu cầu bồi thường hơn 6 tỷ đồng do không có căn cứ.

Theo kết luận của Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam, vở Tinh hoa Bắc Bộ “kế thừa” khá nhiều yếu tố từ vở Ngày xưa đã có trước đó như: Ngôi nhà thủy đình, không gian nghệ thuật (ở chùa Thầy, Sài Sơn)… Có nghĩa đây là một tác phẩm phái sinh từ vở diễn Ngày xưa.

Trong lúc Công ty TCHN là chủ đầu tư của vở Ngày xưa, cũng có nghĩa là công ty nắm quyền chủ sở hữu và có quyền làm tác phẩm phái sinh như Luật Sở hữu trí tuệ quy định. 

Qua những điều nói trên, để thấy rằng dù kịch bản Ngày xưa và kịch bản Tinh hoa Bắc Bộ đều có “Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả” do Cục Bản quyền tác giả cấp, thì khi ra tòa, tất cả đã được trả về đúng thực tế của nó như Luật Sở hữu trí tuệ đã quy định. Cụ thể, đó chính là kết quả mà Tòa án nhân dân TP Hà Nội đã tuyên vào sáng 20/3.

Giá như nghệ sĩ, nhà đầu tư hiểu và thực hiện đúng luật, mọi người sẽ đỡ mất thời gian và không khí sinh hoạt văn hóa của chúng ta sẽ… vui hơn, theo một nghĩa nào đó.

Hải Tú