Ngân hàng phát hành hàng triệu cổ phiếu ESOP giá rẻ bèo

Những ngày cuối năm 2021, hàng loạt ngân hàng đang lên kế hoạch hoặc đã tiến hành phát hành cổ phiếu theo chương trình lựa chọn dành cho người lao động (ESOP) cho các cổ đông. 

Chẳng hạn, Ngân hàng TMCP An Bình (ABBank - UPCoM: ABB) dự kiến phát hành 11,43 triệu cổ phiếu ESOP, tương ứng tỷ lệ phát hành 2% trên tổng số lượng cổ phiếu đang lưu hành, với giá phát hành 13.000 đồng/CP.

Thời gian nhận tiền mua cổ phiếu phát hành cho người lao động từ ngày 17/12/2021 đến 16h ngày 24/12/2021. Số cổ phiếu này sẽ bị hạn chế chuyển nhượng 1 năm kể từ ngày kết thúc đợt phát hành.

Trước đó, vào cuối tháng 10/2021, ABBANK cũng đã được UBCK cấp Giấy chứng nhận chào bán chứng khoán ra công chúng. Cụ thể, ABBANK chào bán 114.262.271 cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu với mức giá 10.000 đồng/cổ phiếu, thực hiện trong quý IV/2021, tỷ lệ phát hành 20%.

Số tiền dự kiến thu được hơn 1.142 tỷ đồng từ đợt chào bán cổ phiếu ra công chúng cho cổ đông hiện hữu (cùng với số tiền dự kiến thu được từ phát hành cổ phiếu theo chương trình ESOP) trước hết và chủ yếu được sử dụng để đảm bảo và nâng cao các chỉ số an toàn vốn, bổ sung quy mô vốn hoạt động nhằm cung cấp các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng như hoạt động cho vay, đầu tư các công cụ chuyển nhượng, giấy tờ có giá như trái phiếu Chính phủ, đồng thời một phần được sử dụng để đầu tư nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin, tăng cường nền tảng số hoá của Ngân hàng.

Tương tự, HDBank cũng chuẩn bị phát hành 20 triệu cổ phiếu mệnh giá 10.000 đồng/cổ phiếu cho cán bộ nhân viên ngân hàng, qua đó, tăng vốn điều lệ thêm 200 tỷ đồng. Thời gian thực hiện dự kiến trong quý 4. Cổ phiếu ESOP sẽ bị hạn chế chuyển nhượng 3 năm theo quy định.

Theo lãnh đạo ngân hàng này, việc phát hành cổ phiếu ESOP nhằm ghi nhận sự đóng góp của cán bộ nhân viên HDBank trong thời gian qua đồng thời khích lệ tinh lần làm việc và sự gắn bó lâu dài của người lao động góp phần nâng cao hiệu quả kinh doanh của ngân hàng.

Ngân hàng LienVietPostBank cũng vừa có quyết định triển khai phương án phát hành 35 triệu cổ phiếu ESOP với giá không thấp hơn mệnh giá 10.000 đồng. Cổ phiếu ESOP phát hành sẽ bị hạn chế chuyển nhượng trong vòng một năm.

Trước đó, một số nhà băng cũng đã phát hàng xong hàng chục triệu cổ phiếu ESOP.

Chẳng hạn, trong tháng 9/2021 Techcombank phát hành hơn 6 triệu cổ phiếu ESOP, tương đương 0,1714% tổng số lượng cổ phiếu đang lưu hành. Techcombank bán số cổ phiếu này cho cán bộ nhân viên với giá 10.000 đồng, chỉ bằng 1/5 thị giá hiện tại. Cổ phiếu ESOP sẽ hạn chế chuyển nhượng trong 1 năm theo quy định của pháp luật hiện hành và các điều kiện hạn chế khác nêu tại quy định kể từ ngày kết thúc đợt phát hành.

Năm 2020, 2019 và 2018, Techcombank đã phát hành lần lượt 4,76 triệu cp, 3,5 triệu cp và 17 triệu cp cho nhân viên với giá 10.000 đồng/cp theo chương trình lựa chọn cho người lao động.

Tương tự, ngân hàng VPBank cũng vừa bán xong 15 triệu cổ phiếu ESOP năm 2021 từ nguồn cổ phiếu quỹ với giá 10.000 đồng.

Số cổ phiếu này sẽ bị hạn chế chuyển nhượng tối đa 3 năm kể từ ngày kết thúc đợt chào bán. Cụ thể, kể từ ngày kết thúc đợt chào bán, sau 1 năm sẽ giải tỏa 30% số cổ phần, sau 2 năm sẽ giải tỏa tiếp 35% số cổ phần và sau 3 năm sẽ giải tỏa 35% số cổ phần còn lại. Các quyền lợi phát sinh từ số cổ phần được mua (nếu có) sẽ không bị hạn chế chuyển nhượng.

Trong tháng 7/2021, Ngân hàng SeABank cũng đã thông báo phát hành 23,5 triệu cổ phiếu ESOP với tỷ lệ 1,9244% vốn điều lệ ngân hàng. Thời gian nhận tiền mua cổ phiếu ấn định từ ngày 12/7 đến 26/7.

Ai hưởng lợi nhiều nhất?

Về cơ bản, việc phát hành cổ phiếu ESOP của các doanh nghiệp là nhằm tri ân những đóng góp của của cán bộ nhân viên. Theo đó, những người được nhận cổ phiếu ESOP sẽ là những lao động làm lâu năm, có đóng góp trong sự phát triển của doanh nghiệp. Đáng nói, chương trình ESOP được triển khai liên tục qua các năm nhưng chính sách này chủ yếu dành cho một số nhân sự cấp cao.

Chẳng hạn tại Techcombank, chỉ có 237 trong tổng hơn 11.600 nhân sự của ngân hàng này mua ESOP. Trong đó, riêng 9 vị trí cấp cao mua hơn 1,2 triệu cổ phiếu, tương đương gần 20% lượng ESOP chào bán.

Tương tự tại đợt phát hành ESOP năm 2021 của VPBank, chỉ 299 trong tổng số 9.785 nhân sự làm việc tại ngân hàng mẹ được phân phối cổ phiếu. Trong đó, riêng 14 nhân sự cấp cao chưa bao gồm Tổng Giám đốc Nguyễn Đức Vinh đã mua gần 1,5 triệu đơn vị, tương đương 10% lượng chào bán.

Có thể thất, số cổ phiếu này đều được bán với giá thấp hơn rất nhiều giá thị trường và chủ yếu dành cho nhân sự cấp cao.

Theo giới phân tích, đa phần cơ chế phát hành ESOP là uỷ quyền cho Hội đồng quản trị, các cổ đông nhỏ lẻ khó có thể tham gia bầu chọn. Vì vậy, phần lớn các cổ đông lớn, các "sếp" ngân hàng sẽ nhận được phần thưởng này. Do đó, chương trình ESOP có thể gây ra những mâu thuẫn lợi ích không nhỏ giữa ban lãnh đạo công ty và các cổ đông, đặc biệt là cổ đông nhỏ lẻ.

Việc sử dụng hình thức phát hành thêm với giá rẻ cho nhân viên sẽ dẫn tới sự pha loãng cổ phiếu trên thị trường, gây hại cho nhà đầu tư, kèm theo hiệu ứng tăng cung cổ phiếu khiến giá cổ phiếu có xu hướng sụt giảm khi nhận tin ESOP.

Hà Phương

vnfinance.vn