Sáng 19/10, Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia (Bộ KH&CN) phối hợp với Viện Thông tin khoa học và công nghệ Hàn Quốc (KISTI) tổ chức Hội thảo "Thúc đẩy đổi mới sáng tạo số với hạ tầng phân tích dữ liệu lớn".

Hội thảo là một phần của Dự án "Thúc đẩy đổi mới sáng tạo số thông qua xây dựng hệ thống phân tích thông tin khoa học và công nghệ dựa trên dữ liệu lớn" do Bộ Khoa học, Công nghệ Thông tin và Truyền thông Hàn Quốc tài trợ triển khai trong giai đoạn 2021- 2023 nhằm giúp tạo dựng nền tảng cho hoạt động hoạch định và phát triển chính sách KH&CN dựa trên thực chứng của Việt Nam.

Tại hội thảo, ông Đào Mạnh Thắng, Phó Cục trưởng Cục Thông tin KH&CN quốc gia cho biết, trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 và chuyển đổi số mạnh mẽ hiện nay, rất cần có các công cụ hỗ trợ cho quá trình hoạch định chiến lược và xây dựng chính sách phát triển KH&CN phù hợp cho Việt Nam dựa trên thực chứng, tức là có những hệ thống phân tích thông tin, dữ liệu lớn.

Từ đó, nhằm giúp các nhà chính sách, nhà quản lý đánh giá được hiện trạng KH&CN của đất nước, xu thế phát triển của thế giới, phân tích được các tiềm năng và triển vọng của từng ngành, lĩnh vực để đề ra các chính sách phù hợp.

 Trong khuôn khổ buổi hội thảo, đại diện Viện Khoa học và công nghệ Hàn Quốc (KISTI), TS. Hyuck Jai Lee nhận định trong thời gian qua, Việt Nam đã có nhiều nỗ lực trong việc nâng cao năng lực công nghệ cho các doanh nghiệp. Tuy nhiên, Việt Nam còn gặp nhiều khó khăn trong việc làm chủ các công nghệ tiên tiến do khả năng tiếp cận thông tin KH&CN của các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ, còn hạn chế.

Tại Hàn Quốc, KISTI đã xây dựng và hoàn thiện Hệ thống Dịch vụ phân tích cạnh tranh COMPAS (Competitive Analysis Service). COMPAS đã được KISTI triển khai và chứng minh hiệu quả đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Công cụ COMPAS trong quá trình triển khai thực tiễn đã chứng tỏ được hiệu quả phát hiện và phân tích tình trạng hoạt động của công nghệ cạnh tranh toàn cầu dựa theo nguồn thông tin lớn như bài báo khoa học, sáng chế,… từ đó đưa ra những dự báo và định hướng công nghệ cần phát triển.

Hiện nay, COMPAS phiên bản dành cho Việt Nam đã được chuyển giao cho Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia để phục vụ cho cộng đồng nghiên cứu và đổi mới sáng tạo của Việt Nam.

COMPAS giúp trả lời những câu hỏi: Ai là đối thủ cạnh tranh chính trong lĩnh vực công nghệ bạn đang quan tâm? Hiện trạng nghiên cứu công nghệ ra sao? Các tổ chức, doanh nghiệp nào cũng đang tiến hành nghiên cứu tương tự trong lĩnh vực này? Ai quan tâm đến công nghệ của bạn? Đâu là các công nghệ lõi trong lĩnh vực này? Đâu là các mảng thị trường mới? Tình hình giao dịch bằng sáng chế trong lĩnh vực này ra sao?

Đây đều là những điểm mấu chốt giúp đẩy nhanh quá trình phát triển công nghệ, giảm bớt chi phí cho tìm kiếm thông tin công nghệ và chuyên gia tư vấn.

Đặc biệt, hệ thống COMPAS hữu dụng cho nhiều đối tượng người dùng, từ các nhà quản lý khoa học, các nhà nghiên cứu cho đến doanh nghiệp muốn nghiên cứu phát triển công nghệ phục vụ sản xuất, kinh doanh và phát triển thị trường.

Đánh giá về hiệu quả của COMPAS khi thử nghiệm tại Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam, bà Nguyễn Thị Vân Nga, Giám đốc Trung tâm Thông tin – Tư liệu cho hay, hệ thống giúp các nhà khoa học tại Viện Hàn lâm tìm được hướng nghiên cứu mới trong lĩnh vực quan tâm; đồng thời hỗ trợ Trung tâm Thông tin – Tư liệu đưa ra các báo cáo về xu hướng công nghệ cho lãnh đạo Viện.

Tuy nhiên, Viện Nghiên cứu sáng chế và khai thác công nghệ cho rằng một trong những hạn chế của COMPAS là chỉ có thông tin về các công nghệ đã được đăng ký sáng chế; đề xuất hệ thống bổ sung thêm cách thức để có thể phân tích được khả năng xâm phạm quyền trước khi nộp đơn đăng ký sáng chế.

TS Đỗ Đức Nam, Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu sáng chế và khai thác công nghệ (NIPTECH) cho biết, Compas đã thể hiện được những điểm mới, các doanh nghiệp, tổ chức có thể tận dụng khai thác. Tuy nhiên một số vấn đề như thu thập cơ sở dữ liệu về sáng chế, thông tin doanh nghiệp, nghiên cứu thị trường hay số hoá dữ liệu, chuyển ngữ bài báo... vẫn cần được chú ý.

Ông Nam cho rằng, cần bổ sung dữ liệu thông tin từ nhiều nguồn để có cơ sở dữ liệu đủ lớn. Ông cũng mong muốn các đơn vị kết nối phần dữ liệu cơ sở của Việt Nam, bổ sung chuyên gia (người thực) trong lĩnh vực không chỉ dừng ở những đánh giá sơ bộ của máy.

Tại hội thảo, các chuyên gia cũng gợi ý mở rộng cơ sở dữ liệu hệ thống, bổ sung dữ liệu phi sáng chế. Ông Thắng cho biết, sẽ kết nối với các đơn vị, tìm hiểu các dữ liệu chuyên sâu hơn, bổ sung thêm modul, làm dày bộ data cơ sở dữ liệu về sáng chế thế giới...

Hoàng An