Trong thời gian qua, hoạt động sở hữu trí tuệ (SHTT) đóng vai trò rất tích cực, giúp nâng cao nhận thức của chính quyền, doanh nghiệp và người dân trong tạo lập, bảo vệ và khai thác tài sản trí tuệ, tăng sức cạnh tranh và giá trị sản phẩm; góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển bền vững kinh tế, văn hóa, xã hội ở địa phương.

Đến nay, tỉnh Bắc Giang có 85 sản phẩm đã được đăng ký bảo hộ dưới dạng nhãn hiệu tập thể. Các địa phương có nhiều sản phẩm được đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tập thể như: Lục Ngạn (23 sản phẩm), Lục Nam (13 sản phẩm), thành phố Bắc Giang (10 sản phẩm), Tân Yên (9 sản phẩm), Việt Yên (7 sản phẩm), Yên Dũng (7 sản phẩm), Hiệp Hoà (6 sản phẩm), Sơn Động (6 sản phẩm), Yên Thế (2 sản phẩm) và Lạng Giang (2 sản phẩm). Nhìn chung, các sản phẩm của địa phương sau khi được đăng ký nhãn hiệu tập thể đã phát huy tác dụng như mở rộng được quy mô sản xuất, thị trường tiêu thụ ổn định, giá trị sản phẩm được nâng lên, danh tiếng, uy tín của sản phẩm từng bước được khẳng định đã góp phần phát triển các sản phẩm chủ lực, đặc trưng, sản phẩm OCOP của tỉnh, đóng góp quan trọng cho sự phát triển kinh tế- xã hội ở địa phương.

Tuy nhiên, các sản phẩm được chứng nhận nhãn hiệu tập thể muốn phát huy hết thế mạnh, về lâu dài không thể thiếu sự đồng hành của các cơ quan quản lý nhà nước. Hàng năm, UBND các huyện, TP, ngành liên quan đã tuyên truyền nâng cao nhận thức cho các chủ thể về lợi ích, giá trị của việc sử dụng nhãn hiệu tập thể đối với các sản phẩm của địa phương; quản lý việc sử dụng nhãn hiệu; phát hiện kịp thời, có văn bản nhắc nhở, xử lý hoặc kiến nghị xử lý các hành vi vi phạm trong quản lý và sử dụng nhãn hiệu tập thể; hỗ trợ kinh phí in ấn bao bì, mở rộng vùng nguyên liệu; hướng dẫn, hỗ trợ đăng ký nhãn hiệu. 

Năm 2023, toàn tỉnh có 6 sản phẩm đã hoàn thiện hồ sơ, đang chờ cấp chứng nhận nhãn hiệu tập thể. Năm 2024, Sở Khoa học và Công nghệ tiếp tục hướng dẫn đăng ký nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm tương Liên Chung (Tân Yên) và khau nhục Yên Định (Sơn Động).

Mặc dù vậy, Bắc Giang cũng như nhiều tỉnh thành khác đang gặp nhiều hạn chế trong công tác quản lý, sử dụng, khai thác và phát triển nhãn hiệu tập thể như: Công tác quản lý, cập nhật thông tin về sản phẩm được đăng ký nhãn hiệu tập thể của các xã, thị trấn không thường xuyên, liên tục. Một số chủ sở hữu nhãn hiệu chưa nắm rõ được vai trò, lợi ích và trách nhiệm trong việc quản lý và sử dụng nhãn hiệu tập thể để giữ gìn danh tiếng của sản phẩm. Việc quản lý, sử dụng nhãn hiệu của nhiều chủ sở hữu còn mang tính hình thức, tuy có quy chế quản lý và sử dụng nhãn hiệu được ban hành nhưng thực tế việc triển khai thực hiện theo quy chế còn nhiều hạn chế.

Trong quá trình triển khai thực hiện chưa có sự cập nhật, sửa đổi, bổ sung nội dung quy chế cho phù hợp với tình hình thực tế. Một số HTX, tổ chức Hội ở địa phương thiếu sự kiểm soát về số lượng sản phẩm, chưa tuân thủ quy trình sản xuất, chất lượng sản phẩm, sử dụng nhãn hiệu, logo gắn và nguy cơ mất nhãn hiệu tập thể khá cao. Việc duy trì và phát triển thương hiệu sản phẩm sau khi được bảo hộ nhãn hiệu còn bị xem nhẹ, một số sản phẩm không duy trì được vùng nguyên liệu sản xuất, sản xuất nhỏ, phân tán, quản lý chất lượng đầu ra cho sản phẩm còn chưa đồng đều, mẫu mã bao bì chưa thực sự phong phú, bắt mắt người tiêu dùng, tiêu thụ tự phát, sức cạnh tranh yếu…

Hương Mi