Trong số 6-8 triệu ca nhiễm trùng đường tiết niệu do vi khuẩn E coli gây ra ở Mỹ hàng năm, có khoảng 480.000 đến 640.000 ca có thể liên quan đến các chủng vi khuẩn được gọi là FZEC, hoặc E coli gây bệnh từ thực phẩm. Trong đó, phụ nữ có nhiều khả năng mắc UTI hơn nam giới. Hiệp hội hóa trị kháng khuẩn Anh (BSAC) ước tính rằng khoảng một nửa số phụ nữ ở Anh sẽ mắc ít nhất một lần UTI trong đời.

Lance Price, một trong những tác giả của nghiên cứu và là giáo sư chuyên khoa về kháng kháng sinh tại Trường Y tế Công cộng thuộc Viện Milken của Đại học George Washington ở Washington DC cho biết: “Mọi người đang mang chủng E coli gây nhiễm trùng đường tiết niệu trong ruột của họ, vì vậy vi khuẩn đã đi từ hậu môn vào đường tiết niệu để gây nhiễm trùng”. 

Vậy câu hỏi của chúng tôi là: "Vi khuẩn E coli gây ra UTI đã xâm nhập vào ruột bằng cách nào?”. Price cho biết, dù E coli sinh ra từ thực phẩm được tìm thấy trên các sản phẩm thực vật hay thịt, thì nguồn của chúng nói chung là từ vật nuôi.

Mặc dù nhiễm trùng tiểu thường được coi là một bệnh phiền toái, nhưng Price cho biết bàng quang chính là cửa ngõ giúp vi khuẩn E coli vào máu, thông qua thận và gây ra nhiều rủi ro lớn hơn. Ở Hoa Kỳ, nhiễm trùng máu E coli giết chết từ 36.000 đến 40.000 người mỗi năm. Tại Vương quốc Anh, BSAC mô tả UTI là “nguồn lây nhiễm vi khuẩn trong máu hàng đầu”  tuy nhiên đây lại là khu vực hay bị “bỏ quên” trong các bệnh truyền nhiễm”.

Price cảnh báo rằng khi E coli, vốn đã kháng một số phương pháp điều trị bằng kháng sinh, trở nên kháng nhiều loại kháng sinh hơn, số người chết vì nhiễm trùng máu có thể tăng lên. Việc giảm nhiễm trùng tiểu do các chủng E coli sinh ra từ thịt sẽ giúp giảm những ca tử vong đó.

Price cho biết, đối với nhiều người, mối liên hệ giữa nhiễm trùng tiểu và thịt không “trực quan” như các bệnh liên quan đến thịt khác, chủ yếu là do có thể có một khoảng thời gian dài giữa vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể và sau đó mới phát triển nhiễm trùng tiểu.

 Price và nhóm của ông đã dành một năm tại thị trấn nhỏ Flagstaff, Arizona của Hoa Kỳ để so sánh vi khuẩn E coli gây UTI được tìm thấy ở những bệnh nhân địa phương với vi khuẩn E coli được tìm thấy trong các sản phẩm gà tây, thịt gà và thịt lợn được bán trong khu vực. Những loại thịt này được chọn vì chúng đã được xác định là có thể chứa nhiều vi khuẩn E coli gây ra UTI.

Ông nhấn mạnh “Flagstaff là một nơi hoàn hảo để thực hiện thí nghiệm bởi chúng tôi có thể đến các cửa hàng, mua thịt và sau đó đến bệnh viện địa phương và lấy tất cả các mẫu UTI E coli và so sánh chúng.” Được biết, nghiên cứu đã sử dụng 1.188 mẫu phân lập máu và nước tiểu lâm sàng của con người được lấy tại bệnh viện.

“Vào cuối năm, chúng tôi đã giải trình tự E coli mà chúng tôi đã thu thập được và vì tôi biết rằng E coli thích nghi với các vật chủ khác nhau – người, gà, bất cứ thứ gì – bằng cách lấy các gói DNA, chúng tôi có thể xem xét các gói DNA và tìm ra mối quan hệ thống kê của chúng với từng vật chủ… và sau đó chúng tôi có thể ước tính tỷ lệ UTI E coli đến từ động vật làm thực phẩm.”

Nghiên cứu của Flagstaff cho thấy 8% trường hợp UTI là do E coli từ các mẫu thịt địa phương gây ra. Theo Price, điều đó có nghĩa là con số quốc gia ở Hoa Kỳ là 480.000 đến 640.000 ca UTI do E coli có nguồn gốc từ những loại thịt đó gây ra.

Khi được hỏi về mối liên hệ giữa chăn nuôi công nghiệp và vi khuẩn E coli gây nhiễm trùng tiểu được tìm thấy trong thịt, Price cho biết mật độ động vật nuôi nhốt trong nhà cao có thể đã góp phần làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. “Khi bạn đóng gói rất các loài động vật, lợn hoặc gia cầm, và mua chúng từ cùng một người chăn nuôi, vâng, chủng vi khuẩn E coli sẽ lây lan rất nhanh.”

Ông nói thêm, các chủng lây lan giữa các loài động vật cũng sẽ có cơ hội “phát triển các đặc điểm mới có thể gây ra bệnh nặng hơn và kháng thuốc kháng sinh nhiều hơn”.

Một giải pháp do Price và nhóm của ông đề xuất là tiêm chủng cho động vật chống lại các chủng E coli nguy hiểm nhất để ngăn chặn vi khuẩn xâm nhập vào chuỗi thức ăn ngay từ đầu. Đối với gia cầm có thể tiêm phòng ở giai đoạn trứng.

Các lộ trình khác sẽ hạn chế tiếp xúc với các sản phẩm thịt - và cũng tuân theo các hướng dẫn chuẩn bị thực phẩm cho sức khỏe cộng đồng hiện có. Người lao động nên rửa tay thường xuyên và sử dụng các loại dao và thớt khác nhau cho các sản phẩm thịt cũng như trái cây và rau quả.

Thu Hà