Theo Trung tâm Quản lý Bảo tồn Di sản Văn hóa Hội An (tỉnh Quảng Nam), từ những ngày đầu năm mới, sự kiện hai nghề thủ công truyền thống nói trên được ghi danh vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia càng làm cho cộng đồng Hội An và những người thực hành di sản thêm tự hào. Sự kiện đã tiếp thêm động lực để bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể ở Hội An nói riêng và di sản văn hóa Hội An nói chung.

Võng ngô đồng đỏ chủ yếu được các truyền nhân ở Bãi Làng (Cù Lao Chàm, xã Tân Hiệp) đan là nghề truyền thống từ lâu đời. Người dân Bãi Làng thường lấy nguyên liệu ngô đồng đỏ ở hòn Lao. Theo người dân Bãi Làng, loại ngô đồng đỏ được chọn để đan võng phải là cây thân suôn, thẳng, không có nhánh.

Cây ngô đồng đỏ được ngâm ở suối suốt 12 ngày đêm, dùng đá chần để cây chìm hẳn trong nước để chống thâm. Sau khi vớt vỏ ngô đồng lên, họ tách thành từng lớp sợi. Về kỹ thuật đan võng ngô đồng đỏ, phần gài và các nút võng được xem là phần khó nhất đòi hỏi ở người thợ phải thắt chắc tay, đều mới đẹp.

Hiện giá của võng ngô đồng đỏ dao động từ 4 -7 triệu đồng/chiếc. Đây là sản phẩm làm từ loài cây hoàng cung độc đáo của Cù Lao Chàm gắn với sinh hoạt, sản xuất, đời sống văn hóa người dân xã đảo Tân Hiệp.

Cùng với nghề đan võng ngô đồng ở Cù Lao Chàm, xã Cẩm Thanh (TP Hội An) có làng nghề làm nhà bằng tre, dừa nổi tiếng với khoảng 25% số hộ dân tại xã Cẩm Thanh sinh sống bằng nghề truyền thống này.

Cẩm Thanh là xã ngoại ô phía Đông TP Hội An, với hệ thống kênh rạch chằng chịt, từ khoảng hơn 200 năm trước, nghề buôn bán cây dừa nước theo thương lái ghe bầu sớm có mặt ở đây. Lúc đầu, dừa được trồng để chắn sóng, chắn gió nhưng cùng nhu cầu cuộc sống, người dân Cẩm Thanh vận dụng dừa làm vật liệu che nắng, che mưa.

Bên cạnh dừa nước, Cẩm Thanh vốn là làng quê Thuần Việt với những lũy tre làng, trải qua thời gian truyền nghề, dần dần phương thức làm nhà bằng tre, dừa hình thành, lan dần sang các vùng khác như Cẩm Châu, Cẩm An, Cẩm Kim... Năm 2013, Hội An xây dựng khu Trung tâm làng nghề tre dừa xã Cẩm Thanh rộng 1,5ha được đầu tư khoảng 4 tỷ đồng gồm có nhà điều hành, nhà đón tiếp khách, 2 công trình phụ cùng 12 lô đất (400m2) để người dân đưa tre, dừa, nứa đến sản xuất. Là nơi đón du khách đến tham quan, trình diễn nghề.

Nghề làm nhà bằng tre, dừa nước Cẩm Thanh đã sớm được bảo hộ nhãn hiệu độc quyền bởi Cục Sở hữu trí tuệ và sự quảng bá làng nghề hiệu quả, nhu cầu của thị trường tăng giúp đời sống bà con làm nghề trở nên khấm khá hơn. Vật liệu dân dã, nghề dựng nhà bằng dừa nước, tre được tính công bằng đô – la. Những căn nhà lớn, cầu kỳ giá thấp nhất từ những năm 2022 đã lên tới 20.000 đô – la Mỹ. Nghề tồn tại song song với hệ sinh thái rừng dừa Bảy Mẫu tạo nên không gian văn hóa thu hút du khách trong và ngoài nước đến với Cẩm Thanh ngày một đông.

Bảo Hòa