Ngày 30/1, Ban Chỉ đạo 389 TP. Hà Nội tổ chức hội nghị tổng kết công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả năm 2023, triển khai nhiệm vụ năm 2024.

Kết quả ấn tượng trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại

Theo báo cáo của Ban Chỉ đạo 389 TP. Hà Nội, trong năm 2023, các lực lượng chức năng trong Ban Chỉ đạo 389 thành phố đã thanh tra, kiểm tra 28.888 vụ, tăng 1,01% so với cùng kỳ, xử lý hành chính 26.535 vụ vi phạm, tăng 1,01% so với cùng kỳ.

Trong đó, phát hiện, bắt giữ 3.229 vụ vi phạm về buôn lậu, 1.579 vụ vi phạm về hàng giả, 21.727 vụ vi phạm về gian lận thương mại; khởi tố 163 vụ, tăng 25,38% so với cùng kỳ đối với 192 đối tượng, tăng 1,05% so với cùng kỳ. Tổng số thu nộp ngân sách nhà nước hơn 4.307,7 tỷ đồng, tăng 15,78% so với cùng kỳ.

Lực lượng quản lý thị trường đã làm tốt vai trò Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo 389 thành phố, tham mưu cho Ban Chỉ đạo 389 thành phố triển khai các văn bản chỉ đạo của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, UBND thành phố; theo dõi, đôn đốc các sở, ngành thành viên và Ban Chỉ đạo 389 quận, huyện, thị xã thực hiện nhiệm vụ đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả theo chức năng, lĩnh vực và địa bàn được giao...

Cục Hải quan TP. Hà Nội đã triển khai các biện pháp nghiệp vụ kiểm soát các địa bàn hải quan quản lý; chủ trì phối hợp với các lực lượng chức năng bắt giữ nhiều vụ buôn lậu, tang vật vi phạm gồm: Điện thoại, sừng tê giác, ngà voi, vảy tê tê, tiền tệ… Đặc biệt, đã chủ trì, phối hợp đấu tranh thành công nhiều chuyên án liên quan đến buôn bán, vận chuyển trái phép ma túy với tang vật lớn.

Sở Công thương Hà Nội thường xuyên theo dõi, đánh giá nguồn cung, nhu cầu hàng hóa, nhất là các mặt hàng thiết yếu, những mặt hàng có nhu cầu cao hoặc có biến động tăng giá cao trên địa bàn thành phố để chủ động có phương án hoặc đề xuất với các cơ quan chức năng biện pháp bảo đảm cân đối cung cầu, ổn định thị trường, không để xảy ra tình trạng thiếu hàng, gián đoạn nguồn hàng gây tăng giá đột biến...

Những nỗ lực trên đã góp phần phòng ngừa, kiềm chế tội phạm buôn lậu, sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, buôn bán hàng cấm, hàng giả, chống thất thu thuế và bình ổn thị trường.

Những thủ đoạn buôn lậu, gian lận thương mại phổ biến

Tuy nhiên, theo Ban Chỉ đạo 389/TP, hoạt động buôn lậu, sản xuất, kinh doanh hàng cấm, hàng giả, hàng kém chất lượng, vi phạm an toàn thực phẩm và gian lận thương mại vẫn phức tạp với nhiều phương thức, thủ đoạn khác nhau, như không khai báo, khai hải quan không đúng với hàng hóa thực tế, thủ đoạn cất dấu ma túy lẫn trong hàng hóa khác như hộp kem dưỡng da, vỏ lon bia... lợi dụng dịch vụ chuyển phát, giao hàng nhanh; tập kết hàng hóa tại nhà riêng, các nhà ở bỏ trống tại các khu đô thị, các khu chung cư cao tầng..., gây khó khăn cho công tác kiểm tra, kiểm soát của các lực lượng chức năng kiểm tra, xử lý.

Bên cạnh đó, nguyên nhân khiến tình trạng trên trở nên phức tạp còn do sự bùng nổ của dịch vụ công nghệ thông tin cùng nhu cầu mua bán của người dân qua môi trường mạng internet ngày càng cao. Việc chủ động phát hiện vi phạm trên môi trường mạng internet gặp nhiều khó khăn do các đối tượng vi phạm thường giới thiệu trên website là hàng chính hãng, nhưng khi giao hàng thì là hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc, không bảo đảm chất lượng. 

Một bộ phận lực lượng chức năng chưa chuyên sâu về nghiệp vụ; trang bị phương tiện còn thiếu, chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ về đấu tranh phòng, chống tội phạm trong tình hình mới. Một số văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả chưa thực sự chặt chẽ, dẫn tới nội dung quy định còn mâu thuẫn, gây khó khăn, vướng mắc trong quá trình giải quyết các vụ việc...

Chia sẻ thêm về vấn đề này, Cục trưởng Cục Quản lý thị trường Hà Nội Chu Xuân Kiên cho biết, tình trạng buôn lậu đang diễn ra phức tạp ở nhiều quận, huyện và hầu hết các tuyến lưu chuyển hàng hóa.

Cụ thể, để qua mắt lực lượng chức năng đối tượng buôn lậu thường cất giấu hàng lậu, hàng giả lẫn trong hàng hóa thông thường hoặc đánh tráo, rút ruột, thẩm lậu đối với hàng hóa quá cảnh; Mua bán, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới thông qua sàn giao dịch điện tử xuyên biên giới rồi vận chuyển về Việt Nam qua đường chuyển phát nhanh.

Ðáng lo ngại là các đường dây buôn lậu mọc lên liên tục, đường dây này bị triệt phá lại xuất hiện đường dây khác với thủ đoạn tinh vi, khó phát hiện hơn. Các đối tượng buôn lậu thường tập kết tại kho hàng ở khu vực ngoại thành, ít người qua lại hoặc để tại nhà riêng, khu chung cư cao cấp.

Đồng thời lợi dụng thương mại điện tử để kinh doanh hàng hóa, việc giao hàng thông qua doanh nghiệp vận chuyển trung gian nên lực lượng chức năng khó xác định vị trí kho hàng để kiểm tra, xử lý.