Bà Thitapha Wattanapruttipaisan, Giám đốc Văn phòng tại Singapore, Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) từng nhận định: Việt Nam có khả năng trở thành nước có số lượng nộp đơn đăng ký sáng chế hàng đầu ASEAN. Điều này phần nào khẳng định nỗ lực của các cá nhân, doanh nghiệp Việt Nam trong việc coi trọng tài sản trí tuệ.

Liên quan đến vấn đề này, Chủ tịch Hội Sở hữu Trí tuệ Việt Nam - ông Phạm Nghiêm Xuân Bắc cũng có quan điểm: "Nhận định trên hoàn toàn có cơ sở dựa trên các căn cứ sau đây:

Chiến lược sở hữu trí tuệ (SHTT) đến năm 2030 của Thủ tướng chính phủ đã đặt ra mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam thuộc nhóm các nước dẫn đầu ASEAN về trình độ sáng tạo, bảo hộ và khai thác quyền SHTT. Cùng với đó, tài sản trí tuệ mới của cá nhân, tổ chức Việt Nam gia tăng cả về số lượng và chất lượng, cải thiện vượt bậc các chỉ số về SHTT của Việt Nam trong chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu.

Ở mục tiêu này, các chỉ tiêu định lượng về số đơn đăng ký và văn bằng bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp/quyền đối với giống cây trồng của cá nhân, tổ chức Việt Nam cũng được xác định rõ như: số lượng đơn đăng ký sáng chế và văn bằng bảo hộ sáng chế tăng trung bình 16-18%/năm. Để đạt được các mục tiêu này, các nhóm nhiệm vụ và giải pháp đã và đang được các cơ quan ban ngành phối hợp thực hiện, bao gồm: Hoàn thiện chính sách, pháp luật về SHTT; Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về SHTT; Tập trung đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả hoạt động thực thi quyền SHTT; Thúc đẩy các hoạt động tạo ra tài sản trí tuệ; Khuyến khích, nâng cao hiệu quả khai thác tài sản trí tuệ; Phát triển các hoạt động hỗ trợ về SHTT; Tăng cường nguồn nhân lực cho hoạt động SHTT; Hình thành văn hóa SHTT trong xã hội và Tích cực, chủ động hợp tác và hội nhập quốc tế về SHTT.

Với việc triển khai các giải pháp về SHTT để cập trên, chúng ta đã đạt được một số thành tựu đáng kể, cụ thể số lượng đơn đăng ký sáng chế và giải pháp hữu ích của các chủ thể Việt Nam gia tăng ấn tượng trong các năm 2020 với mức tăng 35% so với năm 2019. Đặc biệt, một số đơn vị đã đăng ký sáng chế ở các thị trường tiên tiến như Mỹ, châu Âu".

Ngoài ra, ông cùng đưa ra những con số cụ thể như: "Trong giai đoạn 10 năm qua, lượng đơn đăng ký sáng chế/giải pháp hữu ích của người Việt Nam đã tăng trưởng rõ rệt, nếu như khoảng những năm 2011 chỉ có vài trăm đơn được nộp mỗi năm thì đến 2020, con số này đã tăng gấp ba lần cho thấy nhu cầu và nhận thức về việc bảo vệ quyền đối với sáng chế nói riêng và SHTT nói chung của các tổ chức và cá nhân trong nước đã gia tăng đáng kể. Đây cũng là kết quả từ việc tuyên truyền, nâng cao nhận thức về việc bảo vệ quyền SHTT cho các cá nhân, tổ chức của tất cả các cơ quan, ban ngành, hiệp hội".

Có thể thấy rằng Việt Nam có sự tăng trưởng đáng kể về số lượng đơn đăng ký sáng chế, xếp hạng 5 trong năm 2019, và đã tiến lên hạng 3 trong các năm 2020 và 2021 trong khu vực ASEAN.

Chủ tịch Hội Sở hữu Trí tuệ Việt Nam cũng cho rằng Việt Nam đang có sự gia tăng nhanh chóng của các mô hình kinh doanh kỹ thuật số mới và sáng tạo với 10 kỳ lân trong nước (các công ty khởi nghiệp công nghệ được định giá thị trường từ 1 tỷ USD trở lên), chiếm gần 10% trong tổng số khoảng 36 kỳ lân trong ASEAN vào năm 2021. Việt Nam hi vọng sẽ có thêm các kỳ lân công nghệ trong năm 2022 và các kỳ lân này sẽ góp phần làm tăng số lượng đơn sáng chế trong lĩnh vực công nghệ.

Nhà nước đã ban hành nhiều cơ chế và chính sách khuyến khích doanh nghiệp thực hiện R&D và đổi mới sáng tạo. Để thu hút đầu tư vào R&D, hoạt động đổi mới sáng tạo, Việt Nam đã quyết định xây dựng Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) ở Khu Công nghệ cao Hòa Lạc. Nhiều doanh nghiệp đã đầu tư mạnh mẽ cho các hoạt động R&D và đạt được hiệu quả cao. Nhờ đó năng lực nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo của Việt Nam trong những năm gần đây đã đạt những kết quả ấn tượng.

Hương Mi