Hằng năm, ước tính cả nước sử dụng trên 11 triệu tấn phân bón. Đứng trước lợi nhuận quá lớn, nhiều doanh nghiệp đã nhập khẩu các loại phân bón hữu cơ vo viên, SA về rồi đóng bao ghi nhãn mác nhập nhèm giống như phân vô cơ như DAP, NPK, URE... bán với giá ngang bằng hoặc thấp hơn phân DAP và NPK chính hiệu, làm gia tăng chi phí cho người nông dân trong khi tác dụng của các loại phân bón nhập nhèm không như mong đợi. Nếu chỉ nhìn vào bao bì người nông dân như lạc vào “ma trận” phân bón, do các loại này rất khó phân biệt.

Lãnh đạo Cục Bảo vệ Thực vật cho biết, hằng năm, Cục đều tham mưu Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) ban hành thông tư danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng và cấm sử dụng tại Việt Nam, trong đó xác định rõ tên hoạt chất và tên thương phẩm.

 Thời gian vừa qua, cục đã đề xuất với bộ loại bỏ 14 hoạt chất thuốc bảo vệ thực vật ra khỏi danh mục được phép sử dụng tại Việt Nam. Tuy nhiên, vẫn có nhiều tổ chức, cá nhân bất chấp lợi nhuận vận chuyển, kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật ngoài danh mục bị các lực lượng chức năng phát hiện. Điển hình là sản phẩm chứa hoạt chất Paraquat, Chlorpyrifos Ethyl...

Có thể thấy, hàng giả, hàng nhái kém chất lượng trong lĩnh vực nông nghiệp đang gây nên những vấn đề nghiêm trọng ảnh hưởng đến chất lượng cây trồng, là tác nhân gây ô nhiễm và suy thoái môi trường. Đồng thời, tác động lớn đến đời sống tinh thần nhà nông, từ hoang mang đến thiệt hại khi mua nhầm phải hàng kém chất lượng.

Bên cạnh đó, còn làm ảnh hưởng đến uy tín của các doanh nghiệp, tình hình kinh tế và xã hội của địa phương. Hàng giả, hàng nhái xuất hiện nhiều trong những giai đoạn dịch hại cao và giá lúa hấp dẫn như hiện nay bởi nhu cầu sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) lớn.

Nguyên nhân chính của vấn nạn này đến từ việc sản xuất phân bón giả, thuốc bảo vệ thực vật kém chất lượng đem lại “siêu lợi nhuận”, không ít cơ sở bất chấp đạo đức kinh doanh, tung ra thị trường.

Các đại lý kinh doanh vật tư nông nghiệp tại các địa phương có lỗi gián tiếp để cho những sản phẩm kém chất lượng có mặt trên thị trường gây hại cho ngành nông nghiệp. Các công ty sản xuất phân bón, thuốc bảo vệ thực vật kém chất lượng thường có giá bán vật tư cho các đại lý với hoa hồng cao hơn các sản phẩm có thương hiệu. Ham lãi cao nên các đại lý kinh doanh vật tư nông nghiệp đã nhập hàng hoá kém chất lượng để kinh doanh.

Để ngăn chặn sự lan tràn của hàng giả trên thị trường, điều quan trọng nhất là cần tập trung vào việc quy trách nhiệm của các đại lý tiếp tay buôn bán hàng giả. Các đại lý phải chịu trách nhiệm khi mua sản phẩm, đảm bảo có chứng từ hóa đơn và nguồn gốc của sản phẩm. Nếu có vấn đề về chất lượng họ phải chịu trách nhiệm và giải quyết với người nông dân.

Một cách khác là tăng cường kiểm soát trực tuyến. Các biện pháp như theo dõi mạng và chặn các trang web bán hàng giả có thể giúp giảm bớt sự phổ biến của sản phẩm giả. Ngoài ra, cần có sự hướng dẫn cho nông dân và người tiêu dùng về cách phân biệt hàng chính hãng.

Thêm vào đó, cần tiến hành việc thu thập mẫu và tiến hành phân tích chi tiết về sản phẩm, nhằm đánh giá toàn diện về mức độ thiệt hại gây ra. Nâng mức độ răn đe đối với những người thực hiện hành vi vi phạm, như việc chia nhỏ đơn hàng để tránh sự kiểm soát pháp lý, mặc dù có thể không đủ để khởi tố trách nhiệm hình sự, nhưng thực tế lại tạo ra tổn thất đáng kể cho doanh nghiệp.

Minh Thư