Đối với căn bệnh tiêu xương tại Việt Nam, người bệnh khi mắc phải sẽ buộc phải cắt phần xương chỗ khác đưa lên bù vào nếu như bộ phận bị phá hủy thuộc vùng dễ thấy và ảnh hưởng tới thẩm mỹ. Hoặc sử dụng một cách khác là lấy xương động vật để bù vào.

Trên thực tế, hai phương pháp này đều có những nhược điểm chết người. Theo đó, phương pháp lấy xương tự thân sẽ khiến người bệnh phải chịu đau đớn tột cùng và nguồn xương giới hạn, Trong khi đó, nếu sử dụng xương động vật thì nguy cơ bị đảo thải là rất cao và người bệnh cũng dễ bị bệnh truyền nhiễm. Do đó, việc sử dụng xương nhân tạo được coi là tối ưu nhất cho loại bệnh này.

Tuy nhiên, để có thể sử dụng xương nhân tạo cấy ghép, người bệnh sẽ cần tới một khoản chi phí vô cùng lớn. Đối với những người nghèo thì cơ hội tiếp cận để điều trị dường như là bằng 0.

Nắm bắt được thực tế này, nhóm nghiên cứu do PGS.TS Nguyễn Đại Hải, Phó viện trưởng, trưởng nhóm nghiên cứu vật liệu y sinh, Viện Khoa học Vật liệu Ứng dụng, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam dẫn đầu và nhóm chuyên gia Đại học Y dược, Đại học Khoa học Tự nhiên nghiên cứu trong giai đoạn 2019 - 2021 với sự tài trợ của Sở Khoa học và Công nghệ TP HCM đã thực hiện công trình tìm ra phương pháp tạo nên xương nhân tạo.

Mục tiêu tạo ra xương nhân tạo bằng công nghệ trong nước, chất lượng tương đương, giá thành chỉ từ 30 - 50% so với sản phẩm nước ngoài.

Sau quá trình nghiên cứu, nhóm các nhà khoa học Việt đã phát triển được  một công nghệ có khả năng tạo ra các hạt khoáng xương nano có đặc tính tương đương với các sản phẩm xương nhân tạo nước ngoài.

Công nghệ của nhóm cho ra hai sản phẩm xương nhân tạo α-Canxi Sulphat Hemihydrate (α-HH) và Biphasic Canxi Phosphate (BCP) với tính chất cơ bản tương tự xương người, quy mô phòng thí nghiệm.

Hai sản phẩm được tạo từ nguyên liệu ban đầu là canxi sunfat và canxi photphat. Khi cho các chất này xảy ra phản ứng hóa học làm thay đổi cấu trúc, hình thái ban đầu, tạo điều kiện giúp tế bào xương phát triển nhanh. α-HH VÀ BCP sau khi cấy vào cơ thể sau thời gian sẽ hình thành xương mới.

Theo chia sẻ của tác giả công trình nghiên cứu, công đoạn khó và tốn nhiều thời gian nhất là thử nghiệm nhiều phản ứng hóa học với tỷ lệ các thành phần khác nhau để cho ra sản phẩm gần giống xương thật nhất, giúp tế bào xương phát triển.

Điều này là do α-HH có đặc tính đóng rắn nhanh, hình thành các giá đỡ giúp tế bào phát triển, giúp tái tạo xương. Còn BCP có khả năng tái tạo xương hiệu quả cao, phù hợp cho các vùng khuyết xương lớn.

Sản phẩm có hiệu quả tái tạo mô xương rất tốt, đã thử nghiệm thành công trên động vật.

Cụ thể, nhóm đã tiến hành thử nghiệm lâm sàng trên giống thỏ New Zealand 28 tuần tuổi, trọng lượng 3 - 3,5 kg. Thỏ được chia thành hai nhóm thí nghiệm và đối chứng.

Thỏ thí nghiệm được phẫu thuật khớp gối và cấy xương nhân tạo rồi theo dõi và so sánh với nhóm đối chứng không phẫu thuật để đánh giá khả năng tái tạo xương. Kết quả, thỏ sinh trưởng và phát triển bình thường, không tử vong, không bị phản ứng đào thải hay phản ứng sinh học khác.

Sau 6 tháng triển khai, các nhà khoa học nhận thấy sau 6 tháng, mô xương thỏ được tái tạo tốt và phát triển ổn định.

Từ thành công này, nhóm nghiên cứu chuẩn bị thương mại hóa. "Việc thực hiện lâm sàng trên người là quá trình dài, tốn nhiều chi phí nên chúng tôi mong muốn có sự đồng hành của các đơn vị nghiên cứu, doanh nghiệp chung tay để sản phẩm sớm ra thị trường", anh Hải cho biết.

Thời gian này, PGS.TS Nguyễn Đại Hải đang tích cực hợp tác cùng các đối tác là đại diện một số bệnh viện lớn và doanh nghiệp để chuẩn bị tốt nhất các bước cho việc thử nghiệm lâm sàng xương nhân tạo trên người dự kiến bắt đầu vào đầu năm 2023.

Thái An