Tới dự chương trình có các đồng chí: Trần Hồng Hà, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ; lãnh đạo một số Ban, Bộ, ngành Trung ương; đại biểu các tỉnh thành phố, đại biểu Đại sứ quán các quốc gia, vùng lãnh thổ và một số tổ chức quốc tế tại Việt Nam.

Với chủ đề “Miền di sản - Tinh hoa và bản sắc”, Chương trình khai mạc Festival “Về miền Quan họ - 2023” gồm 3 phần: khai từ, nghi lễ và chương trình nghệ thuật. Trong khuôn khổ Festival cũng diễn ra gần 30 hoạt động văn hóa, nghệ thuật, du lịch, thể thao tại thành phố Bắc Ninh và các huyện, thành phố trong tỉnh.

Phát biểu Khai mạc chương trình, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh Nguyễn Hương Giang khẳng định: Bắc Ninh - Kinh Bắc, vùng đất “địa linh nhân kiệt”, giàu truyền thống lịch sử, văn hóa và cách mạng, nơi phát tích của Vương triều Lý - triều đại khai mở, phát triển nền văn minh Đại Việt. Mảnh đất này là tổ đình của Phật giáo, trung tâm Nho học đầu tiên của cả nước. Trải qua hàng nghìn năm lịch sử đã hun đúc, kết tinh và hiện hữu trên vùng đất Bắc Ninh - Kinh Bắc một hệ thống di sản văn hóa đa dạng, phong phú và đặc sắc. Bắc Ninh cũng được mệnh danh là xứ sở của các lễ hội dân gian truyền thống, cùng những phong tục, tập quán tốt đẹp.

Các hình thức diễn xướng dân gian mang sắc thái riêng, độc đáo, tiêu biểu là Dân ca Quan họ Bắc Ninh đã được UNESCO ghi danh là Di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại.

Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh cũng nhấn mạnh: Bắc Ninh xưa nổi tiếng là vùng đất giàu truyền thống hiếu học và khoa bảng, sinh ra những anh hùng, hào kiệt. Đến thời đại Hồ Chí Minh, Bắc Ninh cũng là nơi sản sinh, nuôi dưỡng những người con ưu tú, những chiến sỹ cộng sản lỗi lạc của dân tộc như: Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ, đồng chí Ngô Gia Tự, đồng chí Hoàng Quốc Việt, Chủ tịch Quốc hội Lê Quang Đạo,…

Lịch sử, truyền thống và chiều sâu văn hóa cùng những phẩm chất đặc trưng con người Bắc Ninh - Kinh Bắc, đã góp phần làm rạng rỡ những trang sử vàng dân tộc Việt Nam. Tiếp tục phát huy truyền thống yêu nước của quê hương, trong bối cảnh có nhiều thuận lợi, khó khăn đan xen; những năm qua, tỉnh Bắc Ninh luôn phát huy truyền thống lịch sử - văn hóa tốt đẹp.

Được sự quan tâm, lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, các cấp, các ngành; cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân không ngừng nỗ lực phấn đấu, đã đạt kết quả toàn diện trên các lĩnh vực, với nhiều chỉ tiêu kinh tế - xã hội nằm trong tốp đầu của cả nước. Đời sống nhân dân tiếp tục được cải thiện, an sinh và phúc lợi xã hội được bảo đảm. An ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội được giữ vững. Đối ngoại và hội nhập quốc tế được mở rộng. Khối đại đoàn kết toàn dân tiếp tục được củng cố. Công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị đạt được nhiều kết quả quan trọng. Công tác xây dựng và phát triển văn hóa, con người trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh được quan tâm.

Hệ thống di sản văn hóa vật thể, phi vật thể được phát huy giá trị. Trong đó, dân ca Quan họ Bắc Ninh đã được đầu tư, bảo tồn, lan tỏa mạnh mẽ trong nước và quốc tế.

Để Quan họ có được sức sống, sự phát triển thăng hoa, Bắc Ninh bền bỉ với nhiều chính sách, kế hoạch cũng như các chương trình hành động thiết thực, quan tâm đầu tư toàn diện và đúng hướng.

Đặc biệt, tỉnh sớm có chính sách đãi ngộ cho những nghệ nhân quan họ. Họ là những Báu vật sống, đang hằng ngày thực hành và trao truyền những di sản mà cha ông đã dày công tạo dựng, nhằm bảo tồn và phát huy giá trị dân ca quan họ trong xã hội đương đại, phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội và phát triển du lịch.

Vì vậy Festival “Về miền Quan họ - 2023” với 30 hoạt động văn hóa, thể thao, du lịch đặc sắc diễn ra trên địa bàn tỉnh chính là cơ hội kết nối những tinh hoa, bản sắc văn hóa dân tộc đại diện cho các vùng miền trên cả nước về hội tụ và tỏa sáng trên vùng đất Bắc Ninh ngàn năm văn hiến.

Ngoài việc giới thiệu, trình diễn những nét tinh hoa văn hóa độc đáo của dân ca quan họ Bắc Ninh, chương trình Festival lần này còn có sự tham gia của các địa phương trên mọi miền Tổ quốc có Di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh gồm: Hát Xoan (Phú Thọ), Ví Giặm Nghệ Tĩnh (Hà Tĩnh), Nhã nhạc cung đình Huế (Huế), Cồng chiêng Tây Nguyên (Đắk Lắk), Đờn ca tài tử Nam bộ (Bạc Liêu), Bài chòi (Quảng Nam).

Thông qua Festival “Về miền Quan họ - 2023,” Bắc Ninh mong muốn đưa sự kiện này thành hoạt động văn hóa, du lịch quy mô lớn, hướng tới xây dựng sản phẩm, thương hiệu văn hóa, du lịch Bắc Ninh trên nền tảng các giá trị văn hóa của dân tộc.

Tỉnh đẩy mạnh các hoạt động giao lưu, tạo cơ hội để kết nối di sản văn hóa với các địa phương trong cả nước; tăng cường tinh thần đoàn kết, gắn bó và hợp tác phát triển.

Tại chương trình, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà trao Quyết định công nhận bảo vật quốc gia đối với 3 hiện vật của tỉnh Bắc Ninh được Thủ tướng Chính phủ công nhận đợt 11, năm 2022 cho tỉnh Bắc Ninh.

Các bảo vật gồm: Bia đá chùa Tĩnh Lự, niên đại năm Mậu Tý (1648), hiện lưu giữ tại chùa Tĩnh Lự, xã Lãng Ngâm, huyện Gia Bình. Tượng Quan Thế Âm chùa Cung Kiệm, niên đại năm Kỷ Tỵ (1449), hiện được thờ tại chùa Cung Kiệm, xã Nhân Hòa, huyện Quế Võ. Thạp đồng văn hoá Đông Sơn, niên đại cách ngày nay 2200 - 2300 năm (thế kỷ III - II trước Công nguyên), hiện lưu giữ tại Bảo tàng Hoàng gia Nam Hồng, thành phố Từ Sơn.

Ngay sau phần lễ là chương trình nghệ thuật "Miền di sản - Tinh hoa và bản sắc" gồm 3 chương: Không gian văn hóa Quan họ; Bốn phương hội tụ và Bắc Ninh tỏa sáng miền văn hiến, với sự tham gia của gần 1.000 nghệ sỹ, diễn viên đến từ các nhà hát, đoàn nghệ thuật của Trung ương và Bắc Ninh.

Chương trình nghệ thuật giới thiệu, quảng bá với bạn bè trong nước và quốc tế về những giá trị tinh hoa, độc đáo, đặc sắc của Dân ca Quan họ Bắc Ninh nói riêng cũng như các loại hình di sản văn hoá phi vật thể của các vùng miền trong cả nước đã được UNESCO ghi danh; góp phần tạo thế và lực đảm bảo xây dựng tỉnh Bắc Ninh phát triển nhanh, bền vững, thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh lần thứ XX và Nghị quyết số 71 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa XX, về “Xây dựng và phát triển văn hoá, con người Bắc Ninh đến năm 2030, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững”.

Hương Mi