Theo Tổng cục Quản lý Thị trường (Bộ Công Thương), trong năm 2022, các đội Quản lý thị trường trên khắp cả nước đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng chức năng liên quan kiểm tra, kiểm soát hàng hóa, ngăn chặn tình trạng buôn lậu, buôn bán hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ tổng cộng 72.641 vụ, phát hiện, xử lý trên 43.964 vụ vi phạm hàng giả, hàng nhái.

Riêng 4 tháng đầu năm 2023, lực lượng chức năng xử lý 4.712 hành vi vi phạm liên quan đến hàng giả, hàng vi phạm về sở hữu trí tuệ và hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ. Xử phạt vi phạm hành chính trên 43,3 tỷ đồng, trị giá hàng hóa vi phạm trên 45,5 tỷ đồng.

Tại buổi Tọa đàm: “Bảo vệ thương hiệu trước vấn nạn hàng giả, hàng nhái, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ", ông Trần Hữu Linh, Tổng cục trưởng Tổng Cục Quản lý Thị trường (Bộ Công Thương) bày tỏ lo ngại khi đường đi của hàng giả cũng ngày càng lắt léo, tinh vi hơn, không chỉ thẩm lậu từ nước ngoài, sản xuất ngay tại thị trường nội địa mà kênh thương mại điện tử cũng bị lợi dụng để tiêu thụ các sản phẩm vi phạm quyền sở hữu trí tuệ.

Trong khi đó, đối tượng làm hàng giả rất tinh vi khi họ cũng nghiên cứu pháp luật rất kỹ để qua mặt cơ quan thực thi. Đáng chú ý, rất nhiều những sản phẩm hàng giả được làm gần giống hàng thật và cũng đăng ký bản quyền. Với những vụ việc đó, để xử lý những tranh chấp mất nhiều thời gian, thậm chí nhiều khi lực lượng thực thi pháp luật còn bị các gian thương kiện ngược lại.

Ông Trần Hữu Linh cũng nhấn mạnh, việc đi kiểm tra của lực lượng chức năng chỉ là phần ngọn, khi thấy có dấu hiệu thì đi kiểm tra. Về phía lực lượng quản lý thị trường đặt trọng tâm trong công tác phòng, chống gian lận thương mại, chống hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của những mặt hàng ở thị trường nội địa là ưu tiên, cũng như tập trung vào những tuyến trọng điểm, địa bàn trọng điểm để không hình thành các điểm nóng.

Tổng cục trưởng Tổng Cục Quản lý Thị trường cho hay, mới đây Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án chống hàng giả trên môi trường thương mại điện tử đến năm 2025, trực tiếp lực lượng Quản lý thị trường được giao chủ trì triển khai Đề án này, trong đó Tổng cục đã mời tất cả các bộ, ngành liên quan từ Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Tài chính… để cùng triển khai đồng bộ các hoạt động chống hàng giả trên môi trường thương mại điện tử, từ việc làm sao để chống thất thu thuế trên thương mại điện tử đến việc làm thế nào dùng những biện pháp kỹ thuật internet để truy tìm được dấu vết của những người bán hàng trên mạng, trên những sàn giao dịch thương mại điện tử, mạng xã hội...

Chia sẻ tại buổi Tọa đàm, luật sư Nguyễn Tiến Lập - Trọng tài viên Trung tâm trọng tài quốc tế Việt Nam cũng cho rằng, các văn bản pháp luật, chế tài xử lý hành vi làm hàng giả, hàng nhái, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ của Việt Nam khá hoàn chỉnh, như Luật Sở hữu công nghiệp, Luật Thương mại, quy định phòng chống cạnh tranh không lành mạnh trong Luật Cạnh tranh, Luật Bảo vệ người tiêu dùng, các luật chuyên ngành khác quản lý theo lĩnh vực dược phẩm, phân bón, các văn bản xử phạt hành chính, những quy định liên quan tại Bộ luật hình sự... Tuy nhiên, việc thực thi các chế tài trong thực tế cần hiệu quả hơn nữa.

Luật sư nhấn mạnh, doanh nghiệp vừa là chủ thể vừa là một kênh quan trọng trong vấn đề bảo vệ thương hiệu, do vậy, doanh nghiệp phải chủ động chứ không phải đợi cơ quan chức năng.

“Người tiêu dùng muốn bảo vệ mình thì phải trông cậy vào các hiệp hội là những người đại diện cho mình, hoặc các luật sư thành một cơ chế hợp tác giữa tất cả các bên để giải quyết vấn nạn chung và đấy là con đường, cách thức,” luật sư Nguyễn Tiến Lập nói.

Minh Anh