Từ năm 2022 Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) đặt ưu tiên cao trong việc phối hợp với các cơ quan, tổ chức và cơ sở giáo dục đại học triển khai hoạt động đào tạo ngành, chuyên ngành và học phần thương mại điện tử. Báo cáo Đào tạo Thương mại điện tử 2022 với chủ đề “Những bước tiến nổi bật” là tài liệu đầu tiên ở Việt Nam cung cấp thông tin cập nhật, đa dạng về hiện trạng đào tạo thương mại điện tử ở các trường đại học. Đồng thời, Báo cáo đã nêu bật nhiều khó khăn trong hoạt động này và đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường sự kết nối, hợp tác giữa các trường đại học với các doanh nghiệp nhằm thực hiện tốt mục tiêu gắn đào tạo với thực tiễn.  

Cuộc khảo sát từ tháng 8 đến tháng 10 năm 2023 tại 238 cơ sở giáo dục đại học (gọi tắt là trường đại học) không thuộc khối Quốc phòng – An ninh, Nghệ thuật hoặc đặc thù cho thấy đã có 47% trường đào tạo học phần thương mại điện tử, trong đó có tới 40 trường đào tạo ngành thương mại điện tử với mã ngành 7340122. Nếu có sự phối hợp đồng bộ, chặt chẽ giữa các trường đại học với các cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục đào tạo và thương mại điện tử, Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam cùng các tổ chức và doanh nghiệp thì mục tiêu tới hết năm 2025 có 50% cơ sở giáo dục đại học triển khai đào tạo thương mại điện tử là khả thi.

Trong khi mục tiêu về số lượng có thể đạt được thì chất lượng đào tạo thương mại điện tử từ mức học phần tới chuyên ngành và đặc biệt là ngành còn chưa cao. Báo cáo năm nay đã rà soát nhiều đề xuất và giải pháp được nêu trong Báo cáo năm 2022 về hợp tác, học liệu, chương trình đào tạo, bồi dưỡng giảng viên, thực tập và kiến tập, câu lạc bộ sinh viên. Báo cáo cũng đưa ra những khuyến nghị mới về sự đa dạng, khác biệt giữa chương trình đào tạo của các trường, đưa các chủ đề về bảo vệ môi trường và xuất khẩu trực tuyến vào chương trình đào tạo, hướng tới mục tiêu đào tạo gắn với thực tiễn.

Báo cáo này được thực hiện dưới sự chỉ đạo của Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số thuộc Bộ Công thương (iDEA). Nhiều trường đại học trên cả nước, đặc biệt là các trường thành viên của Mạng lưới các trường đào tạo thương mại điện tử (VecomNet) đã tích cực cung cấp thông tin.

Về đào tạo thương mại điện tử, tháng 8/2022 Hiệp hội Thương mại điện tử (VECOM) cùng 27 trường đại học trên cả nước đã thành lập Mạng lưới các cơ sở đào tạo thương mại điện tử (VecomNet). Tới tháng 11 năm 2023 số thành viên đã tăng lên 36 trường. Đa số trường thành viên đào tạo ngành thương mại điện tử, một số trường đào tạo chuyên ngành. Trong dài hạn VecomNet sẽ mở rộng tới các trường đào tạo học phần thương mại điện tử cũng như các cơ sở giáo dục nghề nghiệp là các trường cao đẳng.

Sau hơn một năm hoạt động VecomNet đã cho thấy sức mạnh của mình trên cơ sở hợp tác nhiều bên, với Hiệp hội Thương mại điện tử là nòng cốt. Thứ nhất là sự hợp tác giữa các trường đại học với nhau. Thứ hai là sự hợp tác giữa các trường đại học với các doanh nghiệp kinh doanh trực tuyến. Thứ ba là hợp tác đồng thời giữa các trường đại học, doanh nghiệp kinh doanh trực tuyến và các cơ quan, tổ chức khác. Mỗi trường cử một đại diện tham gia Ban liên lạc của mạng lưới. Hoạt động của mạng lưới tuân theo Quy chế và Văn phòng VECOM cùng Ban liên lạc phối hợp trực tiếp triển khai mọi hoạt động theo kế hoạch năm.

Trong năm 2023 VecomNet đã triển khai nhiều hoạt động lớn và được các trường đại học khắp cả nước đánh giá tích cực. Chương trình Tập huấn giảng viên thương mại điện tử tổ chức vào tháng 6 tại Hà Nội, Đà Nẵng và Tp. Hồ Chí Minh thu hút gần 500 cán bộ, giảng viên của hàng chục trường đại học tham gia. Cuộc thi Sinh viên Kinh doanh số 2023 diễn ra từ tháng 8 tới tháng 12 có sự tham gia của gần 400 đội thi tới từ 70 trường đại học.

Diễn đàn Sinh viên trong nền kinh tế số tổ chức vào tháng 10 và tháng 11 tại Trường đại học Công nghệ Tp. Hồ Chí Minh (HUTECH), Trường Kinh tế - Đại học Đà Nẵng và Trường đại học Kinh tế Quốc dân tại Hà Nội. Mỗi diễn đàn có trên 600 sinh viên và nhiều giảng viên tham dự.

Chương trình e-Unitour diễn ra trong tháng 10 và 11 được tổ chức tại 15 trường đại học tại Thái Nguyên, Hà Nội, Thừa Thiên – Huế, Đà Nẵng, Bình Dương và Tp. Hồ Chí Minh. Trung bình mỗi sự kiện có trên 300 sinh viên tham dự. Nét nổi bật là tất cả các hoạt động này đều có sự đồng hành của các doanh nghiệp kinh doanh trực tuyến và cơ quan, tổ chức chuyên môn như Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Trung tâm Internet Việt Nam (VNNIC).

Song song với việc mở rộng Mạng lưới VecomNet, Hiệp hội Thương mại điện tử cùng các trường đại học thành viên sẽ quan tâm hơn tới chất lượng hợp tác, bám sát các mục tiêu, nhiệm vụ được đề ra tại các văn bản chính sách và pháp luật liên quan tới đào tạo thương mại điện tử.

PV