Trong khuôn khổ sự kiện Internet Day 2023, Báo cáo Điện toán đám mây & Trung tâm dữ liệu Việt Nam (VNCDC Report 2023) đã được công bố tại hội thảo bàn tròn về điện toán đám mây và trung tâm dữ liệu Việt Nam với chủ đề "Cơ hội lớn cho Data Center & Cloud Việt Nam".

Việt Nam là một trong những thị trường điện toán đám mây có tốc độ phát triển nhanh nhất tại ASEAN

Theo nội dung báo cáo được công bố hôm 222/11, hạ tầng điện toán đám mây và trung tâm dữ liệu đóng vai trò quan trọng trong việc định hình hạ tầng số ở Việt Nam, kết hợp với hạ tầng viễn thông băng rộng, hạ tầng Internet kết nối vạn vật (IoT).

Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 với 3 trụ cột là Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số; trong đó chiến lược "dịch chuyển lên mây" được coi là quan trọng để giúp doanh nghiệp trụ vững và phát triển trong nền kinh tế số. Đây cũng là cơ hội lớn cho "ngành" trung tâm dữ liệu và điện toán đám mây Việt Nam tăng tốc và bứt phá.

Với những nỗ lực từ Chính phủ và các doanh nghiệp trong nước, hiện nay, thị trường điện toán đám mây và trung tâm dữ liệu ở Việt Nam được đánh giá là một trong những thị trường có tốc độ phát triển nhanh nhất tại ASEAN, với sự tham gia của hơn 50 doanh nghiệp cung cấp dịch vụ cả trong nước và nước ngoài.

Theo báo cáo, nhu cầu sử dụng dịch vụ điện toán đám mây tại Việt Nam đã tăng đột biến, đặc biệt là trong năm 2022, khi quy mô thị trường tăng lên 9.700 tỷ đồng, gấp đôi so với năm 2021.

Đại dịch COVID-19 đã đóng góp vào sự chuyển đổi số nhanh chóng của doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt trong những ngành bị ảnh hưởng nặng nề như du lịch và thương mại điện tử. Năm 2022, sau khi giãn cách xã hội được dỡ bỏ, các tổ chức và doanh nghiệp đã đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ số để thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh, làm tăng mạnh nhu cầu sử dụng dịch vụ điện toán đám mây trong nước.

Tuy nhiên, vào năm 2023, tăng trưởng của thị trường điện toán đám mây đã chậm lại, phần lớn đến từ suy thoái kinh tế dẫn tới áp lực cắt giảm, tối ưu chi phí. Sự tăng trưởng chậm lại được thấy rõ trong việc đo lường hiệu quả tiêu dùng dịch vụ đám mây và sự điều chỉnh của người tiêu dùng về lợi ích của đám mây. Mặc dù tăng trưởng giảm, thị trường điện toán đám mây Việt Nam vẫn đạt mức tăng trưởng 24,2% trong năm 2023.

Các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ điện toán đám mây nội địa đã đáp ứng kịp thời nhu cầu gia tăng, làm tăng doanh thu từ 900 tỷ đồng vào năm 2021 lên 2.362 tỷ đồng vào năm 2022, với tốc độ tăng trưởng bình quân đạt 37,4%. Mặc dù có sự tiến bộ rõ ràng tại các doanh nghiệp lớn như Viettel, VNPT, CMC và FPT, các nhà cung cấp dịch vụ đám mây quốc tế vẫn giữ ưu thế trên thị trường do cần thời gian để các doanh nghiệp trong nước xây dựng nền tảng mạnh mẽ và đa dạng. Thị phần của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ điện toán đám mây trong nước vẫn xung quanh mức 20%.

Đại diện Câu lạc bộ Điện toán đám mây và Trung tâm dữ liệu (VNCDC) khẳng định: "Doanh nghiệp điện toán đám mây và trung tâm dữ liệu Việt Nam đã làm chủ công nghệ, tốc độ tăng trưởng tốt, có khả năng cạnh tranh mạnh mẽ với các Big Tech quốc tế, sẵn sàng đáp ứng nhu cầu "lên mây" của doanh nghiệp trên lộ trình Việt Nam trở thành một trong những trung tâm kỹ thuật số quan trọng của ASEAN".

Thị trường luôn biến động, đặc biệt là khi công nghệ có những tiến bộ không ngừng. Để đánh giá kịp thời và chính xác về thị trường, Hiệp hội Internet Việt Nam (VIA) và VNCDC đã thực hiện khảo sát thị trường trong nước, tập trung vào tốc độ phát triển về doanh thu và cơ cấu của từng loại hình dịch vụ. Điều này cung cấp thông tin hữu ích cho các tổ chức, doanh nghiệp và người dân về lĩnh vực này và hướng dẫn những bước đi thích hợp để thúc đẩy doanh nghiệp nội địa cung cấp dịch vụ tốt nhất cho khách hàng.

Dự báo xu hướng phát triển của thị trường điện toán đám mây Việt Nam

Theo phân tích của bộ phận soạn thảo Báo cáo này, từ nay đến năm 2025, thị trường điện toán đám mây Việt Nam sẽ không có biến động lớn. Tốc độ phát triển kép giai đoạn 2023 - 2025 đạt từ 20% đến 23%. Đến năm 2025, quy mô thị trường điện toán đám mây Việt Nam đạt khoảng 768 triệu USD (18.432 tỷ đồng).

Với câu hỏi: "Theo đánh giá của quý công ty thì khả năng phát triển của thị trường điện toán đám mây trong 2 năm tiếp theo (2024 - 2025) sẽ như thế nào?", các doanh nghiệp đều trả lời với đánh giá rất khả quan. 6/11 (54,5%) ý kiến đánh giá thị trường sẽ phát triển rất nhanh. 45,5% câu trả lời còn lại đánh giá thị trường sẽ có tốc độ phát triển nhanh.

Còn với câu hỏi: "Mô hình dịch vụ điện toán đám mây nào sẽ có tốc độ phát triển nhanh nhất trong năm 2024 và 2025?", có tới 90,9% ý kiến đánh giá là điện toán đám mây công cộng sẽ phát triển nhanh nhất, chỉ có 1/11 ý kiến cho rằng mô hình đám mây lai ghép (hybrid).

Về sự phát triển của các loại hình dịch vụ, phần lớn các nhà cung cấp (63,7%) nhất trí rằng loại hình IaaS sẽ phát triển nhanh nhất trong 2 năm tới. 27,3% ý kiến còn lại bình chọn cho các loại hình SaaS và PaaS.

Đặc biệt, qua phân tích số liệu cho thấy, năng suất lao động trong lĩnh vực điện toán đám mây cao hơn rất nhiều so với mặt bằng chung năng suất lao động trong nước.Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, năm 2022, năng suất lao động của toàn nền kinh tế Việt Nam theo giá hiện hành ước tính đạt 188,1 triệu đồng/lao động (tương đương 8.083 USD/lao động). Năng suất lao động tại các doanh nghiệp điện toán đám mây ở mức cao nhất là 3,4 tỷ đồng/người/năm. Năng suất bình quân trong lĩnh vực này đạt 2 tỷ đồng/người/năm (tương đương 87.500 USD/người/năm), cao gấp hơn 10 lần năng suất lao động bình quân cả nước.

Để lĩnh vực điện toán đám mây và xây dựng các trung tâm dữ liệu bùng nổ hơn nữa tại Việt Nam, các doanh nghiệp cho rằng cần có những sự điều chỉnh hữu hiệu đối với chính sách hiện hành để từ đó tạo động lực thúc đẩy mạnh mẽ cho các nhà cung cấp dịch vụ phát huy sức mạnh, bắt kịp tốc độ tăng trưởng của thị trường và đủ sức cạnh tranh với các 'Big Tech' từ nước ngoài.

Khánh An