Trong ngành tuyển dụng, các chuyên gia nhân sự và nhà quản lý thường tìm kiếm những giải pháp mới để thu hút nhân tài, chủ yếu bởi vì họ đang sống trong một thời đại mà công nghệ vô cùng phát triển. Do đó, ngày càng có nhiều các công cụ hiện đại ra đời phục vụ và hỗ trợ cho quy trình tuyển dụng của các doanh nghiệp như công cụ sàng lọc ứng viên được xây dựng bởi các thuật toán, các hệ thống BOT tự động sắp xếp lịch phỏng vấn ứng viên, chưa kể đến các trợ lý tuyển dụng AI và các công cụ chọn lọc nhân sự được tạo ra mỗi ngày.

Theo một khảo sát từ IBM, có đến 66% CEO tin rằng sức mạnh tiềm lực của AI có thể mang lại giá trị quan trọng đối với lĩnh vực tuyển dụng nhân sự. AI hiện tại được xem như một công cụ thông minh được giới nhân sự áp dụng vào quy trình tuyển dụng. Vì vậy nhiều tổ chức/doanh nghiệp bắt đầu đưa trí tuệ nhân tạo vào để chuẩn hóa quy trình tìm kiếm, sàng lọc và đánh giá các ứng viên. 

Nhờ có AI với các thuật toán được thiết lập theo một hệ thống logic có thể giúp nhà tuyển dụng xác định và loại bỏ những cảm xúc chủ quan. Điều đó khiến quá trình tuyển dụng tốt hơn, đồng thời tạo điều kiện thu hút một nhóm ứng cử viên đa dạng hơn. AI cho phép các nhà quản lý vượt ra khỏi vùng chi phối của cảm xúc, đặt chiến lược phát triển nguồn nhân lực lên hàng đầu để tìm ra những ứng viên thật sự phù hợp.

Tuy nhiên một số những phân tích gần đây cho thấy việc sử dụng AI trong tuyển dụng cũng đem đến rất nhiều bất cập.

Theo các chuyên gia, vấn đề nằm ở chỗ rất khó phát hiện khi nào thì yếu tố thiên vị vô tình xuất hiện trong khi phát triển một thuật toán dựa theo cơ chế học máy.

Ví dụ, các hệ thống xử lý ngôn ngữ tự động thường được làm quen nhiều hơn với những tên gọi của nhóm người chiếm đa số trong một xã hội, dẫn tới nguy cơ thiệt thòi cho những người đến từ nhóm thiểu số, với những tên gọi hiếm.

Cụ thể như trường hợp của Carbello, một cái tên Latinh hiếm gặp, có nguy cơ bị loại cao khi các hệ thống máy học chưa được cung cấp dữ liệu đầu vào với những tên gọi như vậy. Ngoài ra, một trong những điều mà những ứng viên Carballo lo ngại nhất là quy trình nhận diện khuôn mặt không khách quan, khiến các hệ thống đều tự động loại bỏ tất cả những người có nhận diện khuôn mặt như anh, những người thuộc nhóm thiểu số.

Trên thực tế, năm 2017, tập đoàn thương mại điện tử hàng đầu thế giới Amazon đã phải dỡ bỏ hệ thống sàng lọc hồ sơ tuyển dụng có sự hỗ trợ của công nghệ AI sau một thời gian đưa vào sử dụng vì phát hiện lỗi phân biệt đối xử với nữ giới. Một điều đáng lo ngại khác nữa là việc nhận được những lá thư từ chối tự động khiến các ứng viên không thể hiểu rõ hồ sơ của họ có gì không đáp ứng và luôn thắc mắc rằng liệu họ có bị phân biệt đối xử. 

Không chỉ vậy, AI là một công nghệ tương đối mới, vẫn còn ít sự giám sát khi nói đến luật pháp, chính sách và luật liên quan đến quyền riêng tư và thực tiễn thương mại. Vì vậy còn có những lo ngại về lượng dữ liệu mà AI có thể thu thập về một ứng viên trong khi phân tích các cuộc phỏng vấn video, đánh giá, sơ yếu lý lịch, hồ sơ hoặc các hồ sơ truyền thông xã hội công khai khác của họ. Thông thường, các ứng viên thậm chí có thể không biết họ đang được phân tích bởi các công cụ AI trong quá trình phỏng vấn và có rất ít quy định về cách dữ liệu đó được quản lý.

Minh Hà