TAND Cấp cao tại TP.HCM vừa xử phúc thẩm vụ tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ về sáng chế giữa nguyên đơn là Công ty Merck Sharp & Dohme (Mỹ) và bị đơn là Công ty cổ phần Dược phẩm Đạt Vi Phú (đóng tại huyện Bến Cát, Bình Dương).

HĐXX đã tuyên chấp nhận đề nghị của VKS, hủy bản án sơ thẩm của TAND tỉnh Bình Dương để xét xử lại từ đầu.

Theo hồ sơ, Công ty Merck Sharp & Dohme sở hữu nhiều bằng độc quyền sáng chế và hoạt chất sitagliptin là một trong những sáng chế đó. Sitagliptin là hoạt chất góp phần điều trị bệnh tiểu đường. Tại Việt Nam, Công ty Merck Sharp & Dohme được cấp bằng độc quyền sáng chế đối với hoạt chất sitagliptin từ ngày 5/5/2008 đến 18/6/2024.

Tháng 9/2014, nguyên đơn phát hiện các sản phẩm thuốc của Công ty Đạt Vi Phú có tên gọi Zlatko-100, Zlatko-50 đã được cấp số lưu hành. Cả hai sản phẩm này đều có hợp chất chính là sitagliptin phosphate monohydrat thuộc phạm vi bảo hộ của bằng độc quyền sáng chế của nguyên đơn.

Thấy vậy, Công ty Merck Sharp & Dohme đã gửi thư yêu cầu bị đơn rút bỏ giấy phép lưu hành hai loại thuốc Zlatko-100, Zlatko-50. Tuy nhiên, bị đơn không có phản hồi nên nguyên đơn đã khởi kiện ra TAND tỉnh Bình Dương.

Theo yêu cầu khởi kiện, nguyên đơn buộc bị đơn phải thực hiện ba yêu cầu. Một là chấm dứt tất cả hành vi xâm phạm quyền sáng chế, thu hồi và tiêu hủy sản phẩm thuốc có yếu tố xâm phạm đối với bằng độc quyền sáng chế của nguyên đơn, rút các số đăng ký lưu hành dược phẩm của thuốc Zlatko.

Hai là yêu cầu bị đơn xin lỗi và cải chính công khai trên báo trong ba kỳ liên tiếp.

Ba là yêu cầu bị đơn bồi thường thiệt hại 800 triệu đồng.

Ngày 4/12/2019, TAND tỉnh Bình Dương xử sơ thẩm, tuyên chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn. Đại diện VKS tỉnh tại tòa cho rằng việc nguyên đơn xác định bị đơn xâm phạm độc quyền sáng chế là có căn cứ chấp nhận.

HĐXX nhận định Công ty Merck Sharp & Dohme là chủ sở hữu của bằng sáng chế được cấp có hiệu lực từ ngày 5/5/2008 đến 18/6/2024. Việc Cục Quản lý dược - Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành không phải là căn cứ khẳng định thuốc có vi phạm bằng sáng chế hay không.

 Theo HĐXX, việc bị đơn chưa được sự cho phép của nguyên đơn mà đã tiến hành tàng trữ, sản xuất, lưu thông là xâm phạm quyền đối với sáng chế theo quy định của Luật Sở hữu trí tuệ.

Sau đó, bị đơn là Công ty Đạt Vi Phú kháng cáo yêu cầu hủy toàn bộ bản án sơ thẩm để xét xử lại.

Tại phiên tòa phúc thẩm, nguyên đơn không rút đơn khởi kiện, đồng thời cung cấp bản sao của tài liệu đã yêu cầu Viện Khoa học sở hữu trí tuệ giám định đối với hoạt chất sitagliptin đã được bảo hộ từ năm 2014.

Phía bị đơn giữ nguyên kháng cáo, đề nghị HĐXX tuyên hủy toàn bộ bản án sơ thẩm. Lý do là tòa án cấp sơ thẩm chưa giải quyết vụ án hành chính mà bị đơn đã khởi kiện đối với kết luận giám định của Viện Khoa học sở hữu trí tuệ mà đã xét xử vụ kiện dân sự là chưa đúng. Kết luận này là căn cứ để nguyên đơn cho rằng bị đơn xâm phạm quyền sáng chế độc quyền.

HĐXX nhận định căn cứ để xác định bị đơn vi phạm là kết luận giám định sản phẩm thuốc, tài liệu này nguyên đơn nhờ một công ty để thực hiện việc giám định. Tuy nhiên, theo Luật Sở hữu trí tuệ thì cơ quan xử lý vi phạm có quyền trưng cầu về sở hữu trí tuệ khi giải quyết vụ việc.

VKS tại tòa nêu quan điểm kết luận giám định mà nguyên đơn cung cấp có trước khi việc khởi kiện xảy ra nên không đảm bảo tính khách quan. Từ đó, đại diện VKS đề nghị HĐXX tuyên hủy án sơ thẩm để giải quyết lại vụ án từ đầu theo thủ tục chung và được chấp thuận.

Minh Hà