Sau dịch Covid-19, khủng hoảng kinh tế toàn cầu khiến nhiều dự án khởi nghiệp gặp những khó khăn trong sản xuất, tiêu thụ và xuất khẩu. Chủ thể khởi nghiệp chuẩn bị tâm thế đổi mới, nâng cao năng lực để đón nhận những thách thức, nắm bắt cơ hội là yêu cầu bức thiết đối thời điểm này.

Áp lực từ thời kỳ kinh tế khó khăn

Từ một kỹ sư thiết kế ô tô của doanh nghiệp lớn, ông Phạm Văn Huệ về quê hương xứ Quảng khởi nghiệp nông nghiệp theo công nghệ chế biến sâu với ước vọng vươn rộng, tạo thêm một giá trị mới cho ngành nông nghiệp Quảng Nam và xây dựng thương hiệu Bảo Tâm.

Doanh nghiệp Bảo Tâm sản xuất các loại dầu đậu phộng, dầu mè đen, dầu gấc, dầu dừa, đậu phộng, hạt mè đen thuần chủng, bột bánh dầu nguyên chất có tiếng và được công nhận là sản phẩm OCOP 4 sao. Tuy nhiên, theo ông Phạm Văn Huệ - Giám đốc nhà máy, gần đây doanh số bán hàng giảm dẫn đến doanh thu giảm tới 60 – 70%.

Cũng như nhiều doanh nghiệp trong thời kỳ khó khăn này, nhà máy sản xuất dầu nguyên chất Bảo Tâm ảnh hưởng bởi dịch bệnh và suy thoái kinh tế. Hệ thống siêu thị, khách sạn là đối tác tiêu thụ, nhập hàng giờ đây cắt giảm hơn một nửa gây ra nhiều khó khăn cho doanh nghiệp. Trong khi trước đó, doanh nghiệp này từng có mặt tại trên 25 tỉnh, thành trên toàn quốc, hệ thống Coop Mart Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam và 5 siêu thị Big C tại 5 tỉnh miền Trung.

Tại cuộc họp báo thông báo tình hình kinh tế - xã hội quý I/2024 và nhiệm vụ trọng tâm quý II/2024 sáng ngày 2/4 tỉnh Quảng Nam. Trong 3 tháng đầu năm, các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh này vẫn chưa thật sự phục hồi và đang phải đối mặt với những áp lực từ thiếu hụt đơn hàng, chi phí sản xuất tăng cao.

Tổng số doanh nghiệp đăng ký tạm ngừng kinh doanh, giờ làm thủ tục giải thể là 721, tăng 14,26% so với cùng kỳ năm ngoái. Số doanh nghiệp đăng ký tạm ngừng hoạt động 620 doanh nghiệp, tăng 11,71 %, có 49 doanh nghiệp chờ làm thủ tục giải thể, tăng 36,11% và 52 doanh nghiệp đã giải thể, tăng 30%.

Theo Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư Quảng Nam – Nguyễn Hưng: Tổng sản phẩm trên địa bàn Quảng Nam quý I/2024 giảm 3,1% so với cùng kỳ năm 2023.

Quy mô nền kinh tế Quảng Nam đạt trên 26,2 nghìn tỷ đồng (theo giá hiện hành). Quảng Nam có mức tăng trưởng thấp thứ 3 và xếp vị trí thứ 29/63 về quy mô GRDP. So với 5 tỉnh kinh tế trọng điểm miền Trung và 14 tỉnh Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung, Quảng Nam thấp nhất về mức tăng trưởng và xếp vị tri thứ 4/5 tỉnh và 8/14 tỉnh về quy mô nền kinh tế.

Linh hoạt và không ngừng đổi mới

Đứng trước những thách thức do bối cảnh chung mang lại, không nản chí, buông xuôi mà ông Phạm Văn Huệ càng nỗ lực lội ngược dòng, tìm hướng đi mới cho Bảo Tâm. Ông ứng phó bằng cách vận hành theo quy trình sản xuất tinh gọn, nhân sự giảm một nửa. Hoạt động chủ yếu trực tuyến, gián tiếp và thời vụ đồng thời đẩy mạnh maketing, truyền thông và tìm kiếm thêm thị trường. 

Trong khi những doanh nghiệp khởi nghiệp khác đang chật vật vì bối cảnh kinh tế có nhiều biến động, xuất khẩu suy giảm thì HTX Bà Ba Hội (TP Tam Kỳ) vẫn tất bật đơn hàng. Với sự năng động trong kết nối, Hợp tác xã này liên tục xuất khẩu chính ngạch qua Mỹ đưa đặc sản xứ Quảng vào hàng trăm siêu thị tại thị trường này.

Cùng những sản phẩm làm nên thương hiệu của Bà Ba Hội: bánh chưng xanh, bánh tổ, bánh tét tro, bánh ít. Bà Huỳnh Thị Thu Thủy, người sáng lập Bà Ba Hội nghiên cứu sản xuất thêm nhiều sản phẩm mới gắn với đặc sản địa phương, tiện dụng cho người tiêu dùng, chất lượng, dinh dưỡng như cá nục rim, chả cá, mực rim. Đồng thời, bà Thủy cũng tranh thủ mọi cơ hội quảng bá sản phẩm thông qua những chương trình giao thương: Ngày hội khởi nghiệp, hội chợ,...

Không chỉ tạo ra công ăn việc làm cho nhân sự Hợp tác xã mà Bà Ba Hội mang đến động lực cho những dự án khởi nghiệp trong lĩnh vực sản xuất trên địa bàn để tìm kiếm những đơn hàng ra thế giới. Mới đây nhất, bà Huỳnh Thị Thu Thủy cho biết HTX vừa kết nối được với thêm 2 doanh nghiệp`lớn tại Thụy Điển và đang trong quá trình đàm phán.

Theo chia sẻ của ông Phạm Ngọc Sinh – Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ, Trưởng ban Điều hành hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo tỉnh, khó khăn mà các chủ thể khởi nghiệp, doanh nghiệp gặp phải là khó khăn chung chứ không chỉ riêng Quảng Nam.

Hiện nay, doanh nghiệp gặp rất nhiều khó khăn từ đầu vào nguồn vốn đến cơ sở, thiết bị máy móc. Trong khi để sản phẩm vươn đến thị trường lớn thì sản lượng cũng phải đáp ứng tương đương.

Nhằm giúp những dự án khởi nghiệp doanh nghiệp vượt qua những khó khăn, Ban Điều hành hỗ trợ khởi nghiệp tỉnh có nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ cho hệ sinh thái khởi nghiệp, sản phẩm OCOP và sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu.

Kinh nghiệm từ các chuyên gia khởi nghiệp và các dự án khởi nghiệp nổi tiếng thế giới, cộng đồng khởi nghiệp thời kỳ này cần tìm hiểu và tham gia tận dụng các cơ chế hỗ trợ, hoàn thiện các ý tưởng dự án, đặc biệt là cách thức kỹ năng khởi nghiệp của mình thông qua con đường học hỏi. "Không học khởi nghiệp thì khó thành công và đi đường dài", ông Sinh nhấn mạnh.

Với các chính sách hỗ trợ thực tế, tỉnh Quảng Nam triển khai nhiều chương trình xúc tiến, giới thiệu quảng bá dự án, ý tưởng khởi nghiệp rầm rộ và liên tục tìm kiếm thị trường năng động. Có thể kể đến những sự kiện gần đây như tổ chức phối hợp với hội đồng hương Quảng Nam tại TP.HCM kết nối, giới thiệu sản phẩm.

Qua các sự kiện này, các startup hoàn thiện hơn các sản phẩm, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về chất lượng, mẫu mã, giá thành của thị trường năng động để tìm cơ hội mở cửa ra các thị trường lớn hơn.

Hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo sẽ phát triển mạnh hơn khi các doanh nghiệp cùng hỗ trợ nhau phát triển, tận dụng được những cơ chế chính sách, sự quan tâm của nhà nước. Tuy nhiên, yếu tố tiên quyết thành công của những chủ thể khởi nghiệp luôn là những nỗ lực tâm huyết tự thân cũng như tranh thủ ý kiến của các nhà cố vấn, nhà đầu tư để phát triển bền vững.

Bàn về vấn đề này, Founder & CEO Training – Nguyễn Bão Quốc, thành viên Hội đồng Cố vấn khởi nghiệp Đổi mới sáng tạo Quốc gia nói: "Lãnh đạo doanh nghiệp nên linh hoạt, chủ động, sẵn sàng thay đổi, không nên giữ bất kỳ một cái gì cũ trong thế giới hoàn toàn mới. Phải thường xuyên cập nhật những thông tin thay đổi từ thế giới, sẵn sàng thay đổi mô hình kinh doanh. Chuẩn bị tư duy mới, sắm sửa cho doanh nghiệp những công cụ mới phù hợp tình hình kinh doanh trong nước và thế giới".

Để hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp trong thời gian tới, tỉnh Quảng Nam tiếp tục tích cực nắm bắt tình hình hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Trong đó, chú trọng xử lý, tháo gỡ các vướng mắc một cách cụ thể, thiết thực để đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp trong đó có doanh nghiệp khởi nghiệp vượt qua giai đoạn khó khăn.

 Bảo Hòa - Duy Lương