Các nhà khoa học mới đây đã khám phá ra một hiện tượng đáng kinh ngạc về hoạt động não bộ. Theo đó, sóng não vẫn còn hoạt động sau khi con người qua đời.

Hơn 10 năm trước, các nghiên cứu trên động vật đã ghi nhận dòng điện não đồ cao trong não sau khi chúng chết lâm sàng. Tuy nhiên, đến nay mới có nghiên cứu đầu tiên giải quyết những gì xảy ra với trạng thái sinh lý thần kinh của bộ não sắp chết.

Giáo sư thần kinh học Jimo Borjigin tại Đại học Michigan, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết: “Đó là nền tảng cho các nghiên cứu về con người trong tương lai nhằm điều tra các trải nghiệm tinh thần xảy ra trong bộ não sắp chết, bao gồm cả việc nhìn thấy ánh sáng khi tim ngừng đập”.

Vào năm 2022, một nghiên cứu đã đưa ra những hiểu biết sâu sắc hơn về hậu quả của cái chết. Các nhà nghiên cứu ở Mỹ đã thực hiện điện não đồ (EEG) trên một người đàn ông 87 tuổi mắc chứng động kinh khi ông qua đời vì cơn đau tim. Họ đã ghi lại sóng não của bệnh nhân 15 phút sau khi ông qua đời.

Khi các nhà nghiên cứu xem xét sóng não, họ nhận thấy sự gia tăng ‘dao động gamma’. Những dao động này kiểm soát sự kết nối giữa các vùng khác nhau trong não, khiến chúng trở nên quan trọng đối với nhận thức, trí nhớ và cảm xúc.

Các nhà nghiên cứu viết trong nghiên cứu: “Theo hiểu biết của chúng tôi, chúng tôi báo cáo bản ghi EEG liên tục đầu tiên từ não người trong giai đoạn chuyển tiếp sang cái chết. Chúng tôi nhận thấy hoạt động theta giảm và gamma tăng lên sau khi ức chế hoạt động thần kinh ở cả hai bên”.

Đây là một phát hiện đáng kinh ngạc, mở ra một hướng nghiên cứu mới về hoạt động của não bộ sau khi chết. Các nhà khoa học hy vọng, thông qua việc nghiên cứu sâu hơn về sóng não sau khi chết, họ có thể hiểu rõ hơn về quá trình chết và những trải nghiệm tinh thần xảy ra trong giai đoạn này.

Bệnh nhân 1

Vào năm 2014, một phụ nữ 24 tuổi đang mang thai đứa con thứ ba, được gọi là Bệnh nhân Số Một, đã trở thành một trong những đối tượng khoa học hấp dẫn nhất trong lịch sử gần đây khi cô được các bác sĩ trợ tử. Các công nghệ mới đang giúp các họ và nhà nghiên cứu tìm hiểu thêm về những trường hợp trải nghiệm cận tử như của cô.

Borjigin cho biết với The Guardian: “Tôi tin những gì chúng tôi tìm thấy chỉ là phần nổi của tảng băng chìm rộng lớn. Ngoài ra, tôi tin có điều gì đó đang xảy ra trong não bộ khi chúng ta chết, và điều đó đôi khi thật vô nghĩa”.

Charlotte Martial, một nhà khoa học thần kinh tại Đại học Liège ở Bỉ, cũng nhấn mạnh con người đang ở trong một thời điểm quan trọng khi chúng ta phải tách ý thức ra khỏi phản ứng não bộ và có thể đặt câu hỏi về mọi trạng thái mà chúng ta coi là vô thức.

Borjigin hy vọng sự hiểu biết về sinh lý thần kinh của cái chết có thể giúp con người đảo ngược chúng. Cô ấy đã có dữ liệu hoạt động não của hàng chục bệnh nhân đã qua đời mà cô ấy đang chờ phân tích. Những dữ liệu này có thể mở ra một hướng nghiên cứu mới về hoạt động của não bộ sau khi chết và có thể giúp hiểu rõ hơn về quá trình chết và những trải nghiệm tinh thần xảy ra trong giai đoạn này.

Bộ não sắp chết

Nghiên cứu mới đây công bố vào năm 2023 đã mở ra một hướng đi mới trong việc hiểu biết về cái chết, khi những bằng chứng ban đầu về sự gia tăng hoạt động có liên quan đến ý thức trong bộ não sắp chết được công bố. Theo đó, các nhà khoa học đã xác định được 4 bệnh nhân đã qua đời do ngừng tim trong bệnh viện khi đang được theo dõi điện não đồ. Đáng chú ý hơn khi hai trong số các bệnh nhân cho thấy nhịp tim tăng lên và hoạt động của sóng gamma tăng vọt - được coi là hoạt động não nhanh nhất và liên quan đến ý thức.

Tuy nhiên, do quy mô mẫu nhỏ, các nhà khoa học không đưa ra bất kỳ tuyên bố chung nào về ý nghĩa của những phát hiện này. Họ cũng lưu ý trong nghiên cứu của họ, không thể biết bệnh nhân đã trải qua những gì vì họ không thể sống sót.

Tuy nhiên, những phát hiện này cũng đã mở ra một khuôn khổ mới cho sự hiểu biết của con người về ý thức tiềm ẩn ở người sắp chết. Các nhà nghiên cứu hy vọng, thông qua việc nghiên cứu sâu hơn về sóng não sau khi chết, họ có thể hiểu rõ hơn về quá trình chết và những trải nghiệm tinh thần xảy ra trong giai đoạn này.

Đức Anh Nguyễn