Không có hành trình khởi nghiệp nào là dễ dàng, anh Nguyễn Hồng Huy (34 tuổi) - Giám đốc điều hành Công ty TNHH Sô Cô La Hallelu - tự hào khi có thể chuyển giao công nghệ chế biến cho ngành ca cao Việt Nam, từ đó kỳ vọng việc thu mua trái ca cao sẽ tăng và ổn định hơn.

Hiện thực hóa ý tưởng

Từ những chuyến công tác ở miền Tây, chàng trai kỹ sư của một tập đoàn nước ngoài, chuyên bán thiết bị máy nông nghiệp cho người nông dân nhận thấy Việt Nam trồng ca cao nhiều nhưng chặt bỏ cũng nhiều. Việc thu mua ca cao bấp bênh so với các loại cây ăn trái khác trong khi người dân phải tốn nhiều thời gian chăm sóc.

Năm 2016, nhiều ý tưởng được hình thành sau những chuyến đi. Từ sở thích giao lưu của bản thân, anh Huy hình dung ra việc bản thân có thể chế tạo máy và mang sô cô la ra nước ngoài bán. Những điều anh nghĩ đến đều khiến anh cảm thấy thích thú và phù hợp với tố chất của bản thân. Anh Huy bắt đầu khám phá vùng nguyên liệu bằng cách lái chiếc xe máy về Chợ Gạo, Tiền Giang tìm mua những trái ca cao đầu tiên.

Làm việc bằng niềm say mê nhưng quá trình tạo nên những thỏi sô cô la của anh cũng không hề đơn giản. Ban đầu, anh Huy mua những trái ca cao tươi và hạt ca cao về để tìm hiểu các phản ứng hóa học tạo nên hương vị sô cô la. Để tạo nên hương sô cô la, quá trình lên men cần tới 7 ngày, với nhiệt độ 50 độ C và phải đảo liên tục. Do ở chung cư nên anh chỉ có thể rang hạt ca cao bằng tay trên nồi điện, sau đó tự mình thử hương vị. Dần dần, anh cũng hiểu được vị ca cao, cứ thế nghề dạy nghề, học hỏi và đi lên từ những lần thất bại.

Hiện tại, vùng nguyên liệu thu mua của Hallelu tập trung ở các tỉnh Tiền giang, Bến Tre, Vũng Tàu và vùng Tây Nguyên,... Theo đó, những hạt ca cao đạt tiêu chuẩn thu mua sẽ được lên men 90%, vì tỉ lệ lên men hạt ca cao đạt thì mới đảm bảo được chất lượng thỏi sô cô la thành phẩm.

Không gặp khó khăn nhiều về nguồn nguyên liệu nhưng vấn đề mà anh Huy gặp phải là công nghệ trong quá trình sản xuất sô cô la. Việc sản xuất sô cô la vốn cần đến nhiều hiểu biết về máy móc. Trên thực tế, ngành ca cao đến Việt Nam cùng lúc với cà phê, tuy nhiên nhiều người không nhớ đến ca cao vì ít có sản phẩm được sản xuất từ ca cao bởi quy trình phức tạp và đòi hỏi công nghệ cao. Chính từ bài toán về công nghệ và chế biến sâu, anh Huy bắt đầu tìm lời giải cho bài toán về máy móc.

Làm chủ công nghệ chế biến

Theo anh Huy, quá trình sản xuất sô cô la có 10 công đoạn, trong đó công đoạn nghiền ca cao không thể làm bằng tay. Bên cạnh đó, quá trình nghiền cũng không dùng máy xay bình thường bằng kim loại vì sẽ nóng và cháy. Đối với hạt có dầu thì phải dùng máy nghiền ca cao bằng con lăn đá. Chỉ có máy nghiền con lăn đá mới không sinh nhiệt quá cao, giúp sô cô la không bị khét. Hiểu được điều này, anh Huy quyết tâm sáng chế ra máy nghiền ca cao.

Bắt tay vào làm, anh mới biết quá trình chế tạo máy nghiền khó khăn vô cùng. Dù hoàn thành máy trong vòng 3 - 4 tháng nhưng giai đoạn  sửa và hoàn thiện kéo dài suốt 1 năm. "Ban đầu, máy có công suất 100 kg/lượt, cơ cấu dễ bị mài mòn và hỏng. Có những đêm, Huy cùng anh trai phải sửa đi sửa lại nhiều lần vì không hiểu sao có 2 bánh lăn nhưng chỉ quay được một bánh", anh Huy chia sẻ với nhiều cảm xúc.

Từ chiếc máy nghiền đầu tiên ra đời năm 2016, anh Huy bắt đầu chế tạo thành công toàn bộ dây chuyền sản xuất sô cô la với 6 loại máy, gồm: máy tách vỏ hạt ca cao, ép bơ ca cao, nghiền ca cao, gia nhiệt sô cô la, rung khuôn sô cô la, và bọc viên sô cô la.

Với máy gia nhiệt sô cô la, máy giúp điều chỉnh lên xuống nhiệt độ để sô cô la được mài mịn liên tục và tạo ra loại sô cô la ngon, mềm mịn, tan chảy khi ăn. Theo anh Huy, máy gia nhiệt có hệ thống nóng lạnh nằm cùng một chỗ, đưa nhiệt độ lên 50 độ C và xuống khoảng 20 độ C.

"Việc làm ra 2 hệ thống nóng lạnh cùng chỗ sao cho hệ thống phối hợp nhịp nhàng đòi hỏi sự phức tạp trong công nghệ. Nhưng việc vận hành thì đơn giản hơn, người sử dụng chỉ cần chọn nhiệt độ phù hợp và bản thân chỉ đổ khuôn và đóng gói", anh Huy nói.

Nhờ tự chế tạo được máy móc, giá bán ra thị trường của Hallelu chỉ bằng một nửa so với khi nhập về từ châu Âu. Bên cạnh đó, tính năng của máy cũng phù hợp với nhiệt độ cao của châu Á, khi dùng hệ thống không tỏa nhiệt nóng vào phòng mà đưa ra ngoài.

Việc làm chủ công nghệ cũng giúp doanh nghiệp nhân rộng công nghệ ra thị trường nhanh chóng, nhân đôi hệ thống dây chuyền với chi phí hợp lý, giá chỉ bằng một nửa so với giá nhập máy móc từ châu Âu. Hiện tại, anh Huy bắt đầu chuyển giao công nghệ cho ngành ca cao Việt Nam với mong muốn cùng nhau phát triển ngành ca cao trong nước.

"Mình có sẵn công nghệ nên mua hàng của người nông dân với giá cao hơn, thu mua gấp đôi so với xuất khẩu thô. Cho nên ngành ca cao sẽ mạnh lên dựa vào quy trình chế biến có sẵn, và khi xuất khẩu sẽ cạnh tranh được với nước ngoài. Nếu phải đi nhập khẩu công nghệ châu Âu về để sản xuất ra sô cô la rồi bán ngược ra châu Âu thì không thể nào cạnh tranh được"., anh Huy chia sẻ. 

Nâng cao giá trị nông sản Việt

Nếu như trước đó, giá xuất khẩu thô ca cao dao động từ 60.000 - 70.000 đồng/kg thì công ty anh đã mua từ 120.000 - 150.000 đồng/kg - đó là bài toán trong thời kỳ giá ca cao ổn định.

Theo anh Huy, hiện tại ca cao đang bị thổi bùng giá. Trong thời gian ngắn, bà con nông dân không có sự thu mua ổn định trong nước mà chủ yếu bán phục vụ xuất khẩu, đồng thời đổ xô đi trồng ca cao. Khi giá hạ xuống, người nông dân sẽ rất bấp bênh nên cần có sự thu mua ổn định với giá hợp lý.

Hiện nay, các sản phẩm sô cô la thương hiệu Hallelu được bán trong nước và một số nước khác như: Nga và Pháp với những dòng sản phẩm kết hợp cùng trái cây. Tiêu biểu như sản phẩm xoài, cam sấy dẻo nhúng sô cô la đen đang được chuộng nhờ kết hợp đa dạng các loại nông sản Việt.

Với những sản phẩm thiết kế riêng, anh Huy mong muốn đưa yếu tố dân tộc vào các sản phẩm khi sử dụng các biểu tượng Hà Nội, Huế, TP.HCM,… Khi đến Việt Nam, khách du lịch có thể mua sô cô la về làm quà với những thỏi sô cô la có hoạ tiết trống đồng Đông Sơn, nón lá, hoa sen,…

Dự định trong thời gian tới, anh Huy không chỉ bán sô cô la mà còn đẩy mạnh nhân rộng mô hình sản xuất chuyển giao công nghệ thương hiệu Haki Machinery cho ngành ca cao Việt Nam. Anh cũng bật mí thêm, hiện đã có nhiều nước hỏi mua máy gia nhiệt. Thời gian tới, anh Huy tập trung hoàn chỉnh quy trình sản xuất để xuất khẩu máy đi ra nước ngoài, đồng thời nghiên cứu sản xuất nhiều loại máy nhỏ hơn, cũng như làm gọn lại quy trình chế biến sô cô la.

Để quảng bá thương hiệu sô cô la Việt đến tay người tiêu dùng, anh Huy dự kiến sẽ mở cửa hàng phục vụ người dân và khách quốc tế, tại đó khách có thể trải nghiệm làm thủ công sô cô la tại chỗ.

Võ Liên