Về thành phần hóa học, toàn cây cỏ mần trầu chứa muối nitrat. Phần trên mặt đất có chứa dẫn chất của bê ta sitosterol và palmitoyl; cành và lá tươi có flavonoid. Theo Đông y cỏ mần trầu có vị ngọt hơi đắng, tính bình, có tác dụng hạ nhiệt, làm ra mồ hôi, tiêu viêm, trừ thấp, cầm мáυ, tán ứ, làm mát gαп.

Công dụng thường được dùng trị cao huyết áp, lao phổi, ho khan, sốt âm ỉ về chiều, lao lực mệt nhọc, tiểu tiện vàng và ít một. Còn dùng cho phụ nữ có thai hỏa nhiệt táo bón, buồn phiền, động thai, nhức đầu, nôn mửa, tức ngực, sốt nóng. Cũng dùng uống trị mụn nhọt, các chứng nhiệt độç, trẻ em tưa lưỡi. Dưới đây là những tác dụng tốt của cỏ mần trầu cho sức khỏe:

Cỏ mần trầu trị cao huyết áp cao: Theo GS. Đỗ Tất Lợi – người nổi tiếng với công trình rất giá trị là bộ sách “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam”, muốn trị cao huyết áp thì dùng 500g rửa sạch giã nát thêm chừng một bát nước đun sôi để nguội, sau đó chắt lấy nước cốt, lọc qua vải mỏng. Uống ngày hai lần vào sáng và chiều, dùng trong một thời gian dài. Để tránh viêm não truyền nhiễm thì pha cỏ mần trầu làm trà uống liên tục 3 ngày, nghỉ 10 ngày, rồi lặp lại như vậy. Ngoài ra thân mần trầu còn có tác dụng cầm мáυ nên chúng được giã nát dùng ngoài để cầm мáυ vết thương.

Cỏ mần trầu chữa bệпʜ trĩ: Cỏ mần trầu, nhân trần mỗi loại 300g. Phơi khô hay dùng tươi đều được. Đem cỏ mần trầu và nhân trần đun sôi với nước hoặc hãm đặc để uống, mỗi ngày uống 2 lần sáng và tối, dùng liên tục trong 1 tháng. Bài thuốc này dùng cho những người bị bệпʜ trĩ kèm theo nóng sốt hay buồn nôn, giúp kháng viêm, làm mát cơ thể và khắc phục tình trạng táo bón.

Trị v.ú sưng đau khi đang cho con bú: Cỏ mần trầu 40g, bồ công anh 12g, thổ phục linh 20g, ngổ đất 40g, rau sam 20g, lá ớt 20g, cỏ the 20g, me đất 16g, măng sậy 40g, măng tre già 20g, dây hoàng đằng 20g, củ cỏ ống 20g, cây chó đẻ răng cưa 16g, dây cườm thảo 16g, lá vông nem 40g, cỏ mực 40g, khổ qua 40g, rễ tranh 40g. Đổ ngập nước sắc còn 2 bát chia 2 uống. Sắc nước 2 – 3 uống cả ngày.

Cỏ mần trầu chữa rụng tóc: Dùng cỏ mần trầu, chỉ lấy phần thân và lá, đem rửa sạch rồi cho vào nồi nước đun đến khi nước có màu xanh thì lọc bỏ bã. Tiếp tục đun đến khi còn khoảng 1 lít nước. Gội đầu sạch sẽ rồi dùng máy sấy tóc sấy khô. Sau đó lấy 1 chén nước cỏ mần trầu và dùng bông gòn thấm nước mần trầu vào chân tóc. Đợi chân tóc khô lại tiếp tục thấm tiếp cho đến khi hết chén nước. Thực hiện 3 lần/tuần tình trạng rụng tóc sẽ cải thiện đáng kể.

Cỏ mần trầu chữa bạc tóc: Lấy 10 gram cỏ mần trầu, 25 gram rễ khúc khắc, 15 gram vỏ thân cây ngũ gia bì, 15 gram vỏ thân đỗ trọng, 5 gram rễ cam thảo, 5 gram cây nhân trần. Về mùa đông, thêm 2g gừng.

Đem các dược liệu trên phơi khô, thái nhỏ, sắc uống trong một ngày, sau bữa ăn chính khoảng 15 phút. Kiêng chất tanh, chất kíçh thíçh, rau muống, cà chua. Phụ nữ có thai hoặc đang có kinh không được dùng.

Băng huyết: cỏ mần trầu, cây muồng trâu (thái nhỏ), cam thảo nam, rễ tranh, cỏ mực, rau má, cây ké, mỗi thứ 1 nắm; ngải cứu 10 lá, củ sả 10 lát, gừng sống 10 lát, vỏ quýt 1 vỏ. Đổ ngập nước sắc còn 2 bát, chia 2 lần uống trong ngày.

Huyết trắng dầm dề do huyết nóng: cỏ mần trầu, cây muồng trâu (thái nhỏ), rau má, cỏ mực, cây móng tay trắng, rau sam, rễ cỏ tranh, vỏ dừa thái nhỏ, cây ké, cây vậy (dậy) trắng (thái nhỏ), cây bông trang trắng, cam thảo nam, mỗi thứ 1 nắm; ngải cứu 10 lá, củ sả 10 lát, gừng sống 10 lát, vỏ quýt 1 cái. Đổ ngập nước sắc còn 2 bát chia 2 lần uống, sắc lần 2 uống trong ngày thay nước uống.

Cỏ mần trầu chữa sỏi tiết niệu nhỏ:40 gram cỏ mần trầu, 20 gram bông mã đề, 8 gram mộc thông, 8 gram chi tử 8g, 20 lá tre, 8 gram cam thảo, 8gram cù mạch… có hiện tượng đi tiểu ra мáυ thì thêm 20g rễ cỏ tranh, tiểu buốt thêm hoạt thạch 12g. Sắc uống ngày 1 thang, chia 3 lần, uống một đợt 10 thang.

Chữa đại tiện ra мáυ đen do chảy мáυ dạ dày nên dùng bài thuốc sau: cỏ mần trầu, muồng trâu (cành lá), cam thảo nam, cây ké, trắc bá diệp, rễ tranh (sao đen), rau má mỗi thứ 1 nắm; cỏ mực 2 nắm, ngải cứu 9 lá, củ sả 5 lá, gừng sống 3 lát, than tóc rối 2 muỗng, lọ nồi chảo gαпg (bách thảo sương) 1 muỗng canh. Đổ ngập nước sắc còn 2 bát chia 2 lần uống trong ngày. Sắc nước 2 uống trong ngày.

Trị nóng sốt môi nứt, lưỡi tưa: Cỏ mần trầu, rau má, rau bồ ngót, rễ tranh, cỏ mực, rau sam, lá muồng trâu, cây ké, mỗi thứ 1 nắm; bí đao 2 khoanh, đậu xanh 1 muỗng to. Sắc uống như trên.

Trị nổi mụn trong miệng: ăn uống nhiều đồ cay nóng nên cần thanh nhiệt giải độç lợi tiểu tiện. Dùng: cỏ mần trầu, cây muỗng trâu, rễ cỏ tranh, rau sam, rau má, rau ngót, rau dền trắng, cỏ mực, cây ké, cây đậu săng, cam thảo nam, mỗi thứ 1 nắm; bí đao 2 khoanh mỏng, củ sả 10 lát mỏng, gừng tươi 3 lát, vỏ quýt 1 cái. Sắc với nước ngập 1 lóng ngón tay còn 1 bát để uống hết. Sắc lần 2, lần 3 để uống trong ngày.

Người nước ngoài cũng dùng cỏ mần trầu chữa bệпʜ

Không chỉ người Việt Nam thích dùng các bài thuốc dân gian từ cỏ mần trầu mà nhiều nước khác ở khu vực Á châu và Nam Mỹ cũng dùng loại cây này trị bệпʜ.

Ở Trung Quốc: Dùng cỏ mần trầu đề phòng chứng viêm não truyền nhiễm; Thống phong; Viêm gαп vàng da; Viêm rυột, lỵ; Viêm niệu đạo, viêm ƫhậп, viêm ti.nh h.o.à.n. Dùng ngoài trị đòn ngã tổn thương, cầm мáυ chó cắn.

Liều lượng: 16 – 20 g khô hoặc 40 – 100g tươi, dạng thuốc sắc hay hoàn, thường dùng phối hợp với các vị khác.

Ở Malaysia: Nước ép cỏ mần trầu được dùng cho phụ nữ sau khi sinh để mau hết sản dịch và dùng cho bệпʜ nhân hen suyễn.

Người Philippin: Dùng làm thuốc lợi tiểu, chữa kiết lỵ, nước sắc dùng gội đầu sạch gàu, chống rụng tóc.

Người dân Bangladesh: Dùng rễ mần trầu kết hợp với một số loại cây khác để điều trị sa tử cung.

Người dân Sri Lanka: Dùng cỏ mần trầu rã nhỏ đắp lên da để trị bong gân.

Người Venezuela: Nấu nước tắm cho trẻ sơ sinh nhằm trị vàng da…