Khó đáp ứng 100% tổ hợp môn lý tưởng

Học sinh lớp 10 năm nay (năm học 2022 - 2023) là lứa học sinh đầu tiên hoàn thành bậc THCS theo chương trình cũ nhưng lại bắt đầu cấp học mới với chương trình GDPT mới. Theo chương trình này, học sinh lớp 10 có 8 môn học bắt buộc và được đăng ký 4/9 môn học tự chọn.

Ngoài 8 môn học bắt buộc (Văn, Toán, Ngoại ngữ 1, Lịch sử, Giáo dục thể chất, Giáo dục quốc phòng và An ninh, Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp và Nội dung Giáo dục địa phương), thì học sinh có nguyện vọng theo học Tự nhiên có thể đăng ký môn tự chọn là Vật lí, Hóa, Sinh… Còn học sinh thích các môn khoa học xã hội có thể chọn Tin học, Địa lí… Ngoài các môn học bắt buộc, nhóm môn học lựa chọn sẽ tổ chức tương đối giống với hình thức tín chỉ ở Đại học, tức là học sinh có thể học cùng lớp với nhau ở môn học này nhưng lại khác lớp ở môn học kia.

Như tại trường THPT Lý Thái Tổ (Bắc Ninh), mỗi học sinh được đăng ký 3 nguyện vọng, mỗi nguyện vọng là một nhóm được tự chọn từ 6 nhóm môn học và cụm chuyên đề, gồm:

Nhóm 1: Vật lí, Hóa học, Sinh học, Tin học (cụm Chuyên đề lựa chọn: Toán, Vật lí, Hóa học).

Nhóm 2: Hóa học, Sinh học, Địa lí, Tin học (cụm Chuyên đề lựa chọn: Toán, Ngữ Văn, Địa lí).

Nhóm 3: Hóa học, Sinh học, Công nghệ trồng trọt, Tin học (cụm Chuyên đề lựa chọn: Toán, Hóa học, Sinh học)

Nhóm 4: Sinh học, Địa lí, Giáo dục KT và PL, Công nghệ Trồng trọt (cụm Chuyên đề lựa chọn: Toán, Ngữ Văn, Địa lí).

Nhóm 5: Vật lí, Hóa học, Địa lí, Tin học (cụm Chuyên đề lựa chọn: Toán, Ngữ Văn, Địa Lí)

Nhóm 6: Vật lí, Địa lí, Giáo dục KT và PL, Thiết kế Công nghệ ( cụm chuyên đề lựa chọn: Ngữ Văn, Lịch Sử, Địa Lí).

Theo lý thuyết, với việc đăng ký 4/9 môn học tự chọn, học sinh sẽ có hàng trăm cách lựa chọn tổ hợp 4 môn. Điều đó cũng đồng nghĩa với việc học sinh học ít môn hơn và được lựa chọn môn theo năng khiếu, sở thích của mình. Tuy nhiên, trên thực tế, không phải học sinh nào cũng được toại nguyện 100% khi lựa chọn môn học . Do việc xây dựng các tổ hợp môn tự chọn còn phụ thuộc vào cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên của trưởng , vậy nên ở một số trường THPT, học sinh chỉ được lựa chọn đăng ký hai nguyện vọng trong việc chọn môn. Khi số học sinh chọn một tổ hợp nào đó quá đông, các em sẽ bắt buộc phải chọn sang tổ hợp khác.

Ủng hộ những đổi mới của Bộ GD&ĐT khi giảm bớt các môn học bắt buộc vào trao quyền lựa chọn cho học sinh, tuy nhiên, nhiều người cũng không khỏi lo ngại việc được chọn môn sẽ khiến một số học sinh không quan tâm tới những môn mình không thi trong kỳ thi tuyển sinh đại học. Khi đó, học sinh có thể bị học lệch, giáo viên môn tự chọn có thể rơi vào tình thế “ít thầy nhiều trò” (do lượng học sinh đăng ký đông) hoặc ngược lại.

Học sinh cần có sự lựa chọn thông thái để chọn được môn học phù hợp với bản thân

Sau khi tìm hiểu, nghiên cứu và dựa trên những tổ hợp nhà trường đưa ra, học sinh cần chọn môn dựa trên 3 tiêu chí là sở thích, năng lực và định hướng nghề nghiệp sau này.

Theo lãnh đạo Vụ Giáo dục trung học (Bộ GD-ĐT), học sinh có thể chọn lại tổ hợp sau một học kỳ hay một năm học nếu thấy định hướng của mình chưa phù hợp. Nhưng cần lưu ý trong trường hợp này, học sinh phải đảm bảo học bù kiến thức của môn học được chọn mới ở học kỳ/ năm học đã qua thì mới đủ điều kiện học tiếp ở các học kỳ/ năm học còn lại. Thầy cô cũng sẽ tư vấn, định hướng để giúp các em đăng ký môn lựa chọn phù hợp với nguyện vọng cá nhân cũng như nguồn lực của nhà trường.

Cũng như việc lựa chọn trường Đại học, việc đăng ký tổ hợp môn tự chọn không dễ, sẽ có trường hợp học sinh lựa chọn theo cảm tính, hoặc chạy theo xu hướng, đám đông. Hệ quả là khi bước vào năm học, học sinh thấy không phù hợp, lúc này chuyển sang học các nhóm môn học khác và muốn thay đổi. Mặc dù được “đi lại, sửa sai” nhưng khi đó, các bạn buộc phải bù đắp kiến thức những môn học theo lựa chọn mới, khá mất thời gian và công sức. Vậy nên, học sinh cần suy nghĩ cân nhắc thật kỹ trước khi lựa chọn để tìm được tổ hợp phù hợp với bản thân và định hướng nghề nghiệp sau này.

                                                     Viết Sơn