Ngày 18/12 vừa qua, trong khuôn khổ Tuần lễ Khoa học công nghệ Vinfuture 2023, Tọa đàm "Khoa học vì cuộc sống" đã diễn ra với piên thảo luận "Công nghệ bán dẫn: Nền tảng của thế giới hiện đại".

Phiên thảo luận với sự tham gia của đông đảo các nhà khoa học hàng đầu trên thế giới đã trở thành không gian kết nối của những chuyên gia hàng đầu cùng bàn luận về tương lai của ngành công nghiệp bán dẫn đang bùng nổ trên toàn cầu.

Thông tin tại phiên thảo luận, GS. Richard Henry Friend từ Đại học Cambridge (Vương quốc Anh), Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng VinFuture, chủ nhân của Giải Millennium Technology năm 2010, cho biết, công nghệ bán dẫn là công nghệ nền tảng của nhiều giải pháp công nghệ hiện nay.

Hệ thống năng lượng, viễn thông, điện toán... đều cần công nghệ bán dẫn, do đó, bán dẫn có vai trò chủ chốt, quan trọng và là tiêu điểm, thu hút nhiều ngành công nghiệp trên thế giới.

Được nhận định là 'huyết mạch' của nền kinh tế số, theo báo cáo từ Gartner - công ty tư vấn và nghiên cứu công nghệ hàng đầu thế giới, ngành bán đẫn dược dự báo có thể mang lại doanh thu hơn 620 tỷ USD vào năm 2024 và tăng mạnh lên 1.000 tỷ USD vào năm 2030. Ngành này cũng được xem là phần cốt lõi trong cuộc cạnh tranh công nghệ giữa các cường quốc trong thế kỷ 21.

Theo các chuyên gia, hiện nay, thế giới đang diễn ra một cuộc đua nhằm thu nhỏ kích thước của chip bán dẫn. Với việc chứng minh được rằng, chip có kích thước càng nhỏ thì sẽ càng tiết kiệm năng lượng, các nhà khoa học mới đây đã thành công tìm ra phương pháp thay đổi nguồn sáng để tạo ra những con chip có kích thước rất nhỏ. Điều này đã tạo ra một thời đại mới cho ngành sản xuất linh kiện bán dẫn khắp thế giới.

Song song với đó, chúng ta cũng đang chứng kiến một cuộc đua tìm kiếm các nguồn năng lượng xanh, sạch trong nhành bán dẫn. Do đó, các nhà nghiên cứu, nhà khoa học và nhà sản xuất bán dẫn hiện cũng đang không ngừng tìm kiếm cách để vừa tăng hiệu quả sản xuất mà vẫn đóng góp vào việc giảm lượng phát thải ròng bằng '0'. Điều này là một tham vọng lớn và sẽ rất khó để có thể đưa ra được một lời giải thỏa đáng cho bài toán này.

Thêm vào đó, mọi người cũng đang nghiên cứu cấu trúc mới cho chip điện toán và các con chip khác như chip AI. Có rất nhiều hướng nghiên cứu khác nhau dựa trên những mục đích khác nhau.

Với những cuộc đua mới ngày càng được mở ra rộng rãi hơn trước đòi hỏi thực tiễn của nhân loại, các chuyên gia cho rằng, thách thức hoàn toàn phụ thuộc vào kết quả mà ta theo đuổi. 

Theo GS. Teck-Seng Low, Phó Chủ tịch cấp cao tại Đại học Quốc gia Singapore, để giải quyết những thách thức, chúng ta phải lựa chọn, tùy theo chiến lược của mỗi quốc gia, viện hay trường đại học để giảm thiểu những khó khăn không cần thiết. Quan trọng hơn hết, chúng ta chỉ có thể có khả năng nghiên cứu khi chúng ta tuyển được những nhân sự có trình độ chuyên môn tốt.

GS. Teck-Seng Low cho biết, hiện nay, để có thể phát triển ngành bán dẫn, các quốc gia cần phải thu hút nhà đầu tư nước ngoài và phát triển công ty bán dẫn trong nước. Phải kết hợp sức mạnh nội tại và nhà đầu tư nước ngoài. Cùng với đó là dồn lực đầu tư phát triển các tài năng và thu hút nhân lực giỏi để lĩnh vực bán dẫn được phát triển một cách bền vững.

Cùng tham luận về vấn đề này, TS. Sadasivan Shankar, chuyên gia hàng đầu về công nghệ bán dẫn tại Đại học Stanford (Mỹ) cho biết, hiện, việc sản xuất bán dẫn hầu hết diễn ra tại Đài Loan (Trung Quốc) và Hoa Kỳ.  Nhưng nhiều người đồng tình rằng việc sản xuất không nên dừng lại ở những nơi này, mà cần được phân bổ sang các quốc gia khác có thể đáp ứng các tiêu chí nêu trên.

"Ấn Độ là một ứng viên nặng ký nhờ sở hữu một lực lượng lao động có trình độ tốt. Việt Nam cũng là một quốc gia có tiềm năng đáng kể. Một số công nghệ đóng gói chip tiên tiến của Intel đã được thực hiện tại Việt Nam trước đây. Quốc gia của các bạn với nguồn cung cấp năng lượng, lực lượng lao động dồi dào, trình độ cao và năng lực thu hút đầu tư mạnh mẽ, sẽ là một ứng cử viên triển vọng cho ngành công nghiệp bán dẫn", TS. Sadasivan Shankar nói.

Theo TS. Sadasivan Shankar, phần đóng gói chip đang phức tạp và đây là cơ hội lớn cho Việt Nam nắm bắt.

GS. Nguyễn Thục Quyên, Đồng Chủ tịch Hội đồng Sơ khảo Giải thưởng VinFuture, Giám đốc Trung tâm Polyme và Chất rắn Hữu cơ (CPOS) cũng cho rằng, các trường đại học cần đào tạo nguồn nhân lực cao cho ngành bán dẫn, đồng thời xây dựng cơ sở hạ tầng về bán dẫn để thúc đẩy sự phát triển và thu hút đầu tư.