Theo thông tin từ Tổng Cục QLTT, thực hiện Kế hoạch số 02/KH-BCĐ ngày 12/6/2023 của Ban Chỉ đạo 389 tỉnh Phú Yên về Kiểm tra việc chấp hành pháp luật trong hoạt động sản xuất, kinh doanh phân bón, thuốc bảo vệ thực vật trên địa bàn tỉnh Phú Yên năm 2023, ngày 20/6/2023, Đoàn kiểm tra liên ngành Ban chỉ đạo 389 tỉnh Phú Yên tiến hành kiểm tra Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Phi Hùng, địa chỉ Khu Phố 4, Phường Hòa Vinh, thị xã Đông Hòa, tỉnh Phú Yên. Địa chỉ sản xuất: Cụm công nghiệp Gò Dông, phường Hòa Xuân Tây, thị xã Đông Hòa, Phú Yên.

Qua kiểm tra, Đoàn kiểm tra tiến hành lấy một mẫu Phân bón trung lượng, PH-Canxi Slic lân 11-12+4, ngày sản xuất 12/4/2023, hạn sử dụng: 24 tháng kể từ ngày sản xuất do Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Phi Hùng; địa chỉ: Khu Phố 4, phường Hòa Vinh, thị xã Đông Hòa, tỉnh Phú Yên sản xuất để phân tích một số chỉ tiêu chất lượng.

Kết quả thử nghiệm, mẫu Phân bón này có hàm lượng chất chính không phù hợp với quy chuẩn kỹ thuật tương ứng theo Thông tư số 09/2019/TT-BNNPTNT. Cụ thể hàm lượng SiO2hh đạt 1,67%/hàm lượng công bố; hàm lượng P2O5hh 7,77%/hàm lượng công bố chỉ đạt dưới 70% so với mức tối thiểu quy định tại quy chuẩn kỹ thuật hoặc tiêu chuẩn chất lượng đã đăng ký, công bố áp dụng hoặc ghi trên nhãn, bao bì hàng hóa. Theo quy định tại điểm b khoản 7 Điều 3 Nghị định số 98/2020/NĐ-CP ngày 26/8/2020 của Chính phủ, thì Phân bón trung lượng, PH-Canxi Slic lân 11-12+4 (ngày sản xuất 12/4/2023, hạn sử dụng: 24 tháng kể từ ngày sản xuất) do Công ty TNHH sản xuất và Thương mại Phi Hùng sản xuất là hàng giả.

Tiếp đó, đoàn kiểm tra liên ngành đã chuyển hồ sơ vụ việc đến Cục Quản lý thị trường – Cơ quan thường trực BCĐ 389 tỉnh làm thủ tục trình UBND tỉnh ra Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty TNHH sản xuất và thương mại Phi Hùng với số tiền 240 triệu đồng. Tịch thu phương tiện là công cụ, máy móc được sử dụng để sản xuất hàng giả. Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm là 11.100.000 đồng và buộc tiêu hủy tang vật vi phạm hành chính: Gồm 89 bao Phân bón trung lượng, PH-Canxi Slic lân 11-12+4 ngày sản xuất 12/4/2023, hạn sử dụng: 24 tháng kể từ ngày sản xuất.

Thực hiện Quyết định xử phạt của UBND tỉnh Phú Yên về xử phạt vi phạm hành chính, trong ngày 20/7/2023, tại Lô D4- Thuộc khu xử lý chất thải rắn Khu kinh tế Nhơn Hội, xã Cát Nhơn, huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định; Đoàn kiểm tra liên ngành 389 tỉnh đã thực hiện giám sát việc tiêu hủy 89 bao phân bón giả do Công ty TNHH sản xuất và thương mại Phi Hùng sản xuất.                                                              

Phân bón giả là gì?

Căn cứ Khoản 8 Điều 2 Nghị định 84/2019/NĐ-CP có hiệu lực 01/01/2020 quy định như sau:

Phân bón giả về chất lượng là phân bón có một hoặc nhiều chỉ tiêu chất lượng chính chỉ đạt mức từ 70% trở xuống so với mức đăng ký trong Quyết định công nhận phân bón lưu hành tại Việt Nam (trừ chỉ tiêu chất lượng chính là vi sinh vật).

Cách nhận biết phân bón giả

Theo Cục Bảo vệ thực vật,  có nhiều cách để nhận biết, phân biệt giữa phân bón giả với phân bón thật, tùy theo loại phân bón. Đối với phân kali clorua (KCl) thông thường chứa 60% K2O, đây là loại phân chứa kali phổ biến nhất, cũng là loại phân phải nhập khẩu 100%.

Phân kali clorua cũng là loại phân bị lợi dụng làm giả, làm nhái nhiều nhất, gây tổn thất nặng nề nhất cho người nông dân. Trên thị trường hiện có các loại phân NKS, KNS, NPK… được một số nhà sản xuất cố tình làm rất giống phân kali clorua về mặt hình thức, nhất là màu đỏ đặc trưng của kali, nhưng thực chất chỉ có 10-30% là ôxit kali, còn lại là phân SA, muối ăn, phẩm màu, bột sét đỏ. Do đó, khi mua hàng mà trên bao bì không ghi hàm lượng K2O chiếm 60% thì đều là hàng giả, hàng nhái.

Đối với phân kali sunfat (K2SO4) chứa 50% K2O, quan sát bằng mắt thường có màu trắng, ở dạng hạt nhỏ hoặc bột, cũng là loại phân phải nhập khẩu, số lượng dùng không phổ biến, dễ bị làm giả khi trộn lẫn với bột đá vôi hoặc bột vôi sống, bột đất sét trắng. Cách phân biệt: cho 7-10g phân vào cốc nước trong. Nếu là phân kali sunfat thật, phân sẽ tan hết trong nước, dung dịch có màu trong suốt. Nếu là phân giả, có thể không tan hết, để lại cặn lắng (bột đá) hoặc dung dịch vẩn đục do huyền phù của vôi hoặc sét trắng.

Đối với phân urê, trên thị trường hiện nay có hai loại phân urê chính là loại hạt trong và hạt đục; cả hai loại đều có công thức hóa học và hàm lượng nitơ như nhau, tối thiểu là 46%. Phân urê hạt trong là loại phổ biến nhất, phân rất dễ tan, có màu trắng trong, dạng hạt tròn. Đây là loại phân rất khó làm giả, tuy nhiên, đã xuất hiện loại kém chất lượng bằng cách trộn phân SA vào phân urê theo một tỷ lệ nhất định do phân SA rẻ hơn phân urê.

Đặc điểm để nhận biết là phân urê thật chỉ có dạng hạt tròn, còn nếu có lẫn phân SA thì các hạt phân SA có dạng tinh thể, nhiều góc cạnh. Hiện nay nước ta có 2 nhà máy sản xuất urê hạt trong là Đạm Hà Bắc và Đạm Phú Mỹ, còn lại là urê nhập khẩu.

Do đó, phân urê của các cơ sở sản xuất khác ở trong nước đều là hàng giả, kém chất lượng. Vì vậy, bà con nông dân nên chọn mua 2 loại urê Hà Bắc và Phú Mỹ, hoặc urê trên bao bì có ghi rõ ràng nguồn gốc nhập khẩu.

Phân urê hạt đục là loại phân rất tốt, do Công ty CP Phân bón Dầu khí Cà Mau sản xuất. Loại phân này có dạng hạt to, đường kính hạt 2- 4mm, cứng, màu trắng đục như sữa. Đây là loại phân rất khó làm giả hoặc việc làm giả không đem lại lợi ích đáng kể. Bà con nông dân có thể an tâm khi mua và sử dụng loại phân này.

Đối với các loại phân hỗn hợp NPK, rất khó phân biệt thật – giả và xác định được mức chất lượng bằng cảm quan thông thường mà phải dựa trên kết quả phân tích của các trung tâm phân tích. Hoặc, đơn giản hơn, bà con nông dân có thể lấy một ít lượng  phân bón NPK về cho vào chai nước lọc lắc nhẹ khoảng 3-5 phút, nếu phân bón NPK tan hoàn toàn là phân bón thật, không tan trên 50% là phân bón giả, không tan trên 30% là phân bón kém chất lượng.

Để tránh mua phải phân bón giả, bà con nông dân nên tìm mua các sản phẩm phân bón tại các đại lý chính hãng hoặc mua trực tiếp từ công ty để được đảm bảo chất lượng và hiệu quả sử dụng cho cây trồng.

Thái An