Phái đoàn Ngoại giao Hoa Kỳ tại Việt Nam phối hợp với Hiệp hội điện ảnh Hoa Kỳ (MPAA) vừa tổ chức buổi thảo luận với chủ đề “Sở hữu trí tuệ và giới trẻ: Đổi mới sáng tạo vì một tương lai tốt đẹp hơn”.

Ý thức còn hạn chế

Trao đổi tại buổi thảo luận, đạo diễn Charlie Nguyễn cho rằng vấn đề sở hữu trí tuệ liên quan rất lớn đến việc phát triển của nền điện ảnh  nhưng thời gian qua, vấn đề này ít được quan tâm, bảo vệ. Nhiều người thiếu ý thức đã đạo nhái, đánh cắp ý tưởng các tác phẩm, làm ảnh hưởng đến phát hành, nhà sản xuất. Rất cần những cơ chế đặc biệt để xử lý tình trạng này.

Đạo diễn Phan Gia Nhật Linh cho biết hiện nay có nhiều phim điện ảnh bị đánh cắp rồi chia sẻ, đăng tải trên nền tảng youtube, các trang mạng điện tử. Nhiều người chưa ý thức được đây là hành động vi phạm pháp luật, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ. Họ ngang nhiên chia sẻ mà  không biết rằng việc làm này gây ảnh hưởng rất lớn đối với tác giả, bộ phim, thậm chí là cả nền điện ảnh.

Luật sư Nguyễn Hữu Tuấn cho biết Luật sở hữu trí tuệ được ban hành từ năm 2005 và được sửa đổi vào đầu năm 2019. Sau nhiều năm, luật vẫn chưa có sự thay đổi nhiều và còn tồn đọng rất nhiều bất cập.

“Tại thời điểm Việt Nam ban hành Luật sở hữu trí tuệ, chúng ta đang trong quá trình gia nhập WTO (Tổ chức Thương mại Thế giới). Khi ban hành Luật sở hữu trí tuệ, chúng ta chỉ chú trọng việc làm sao để tiếp cận được quyền sở hữu trí tuệ của các nước khác. Câu chữ hay điều khoản của luật vẫn còn mang tính máy móc, có nhiều cách hiểu khác nhau về quyền sở hữu trí tuệ”, luật sư Tuấn chia sẻ.

Luật sư Nguyễn Hữu Tuấn cho biết hiện nay, Nhà nước và các nhà làm luật đang thảo luận để làm mới Luật sở hữu trí tuệ. Dự kiến trong tháng 5/2022, Nhà nước sẽ ban hành luật mới, trong đó sẽ có nhiều điều khoản đảm bảo được quyền lợi của tác giả về bản quyền, quyền sở hữu trí tuệ,…

Làm gì để bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ?

Đạo diễn Phan Gia Nhật Linh cho rằng, trước khi bảo vệ quyền sở hữu của mình, thì người tạo ra tác phẩm cần tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ của người khác. 

“Nhiều bạn trẻ sử dụng các sản phẩm, ý tưởng của người khác đưa vào tác phẩm của mình, điều này là vi phạm pháp luật và gây ảnh hưởng cho sự phát triển của chính các bạn. Khi sử dụng sản phẩm của người khác cần phải có sự đồng ý của tác giả thể hiện bằng văn bản”, đạo diễn Phan Gia Nhật Linh nói.

“Các đơn vị, tổ chức khi sử dụng các sản phẩm cần phải tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ, cũng như bảo vệ, chứng minh được quyền tác giả của tác phẩm đó”, đạo diễn Charlie Nguyễn nhìn nhận.

Luật sư Nguyễn Hữu Tuấn cho biết hiện nay “ý tưởng” của các tác giả thông qua trao đổi sẽ không được pháp luật bảo hộ, bởi rất khó để chứng minh được ý tưởng đó là của cá nhân hay tổ chức nào. Để được pháp luật bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ thì các sản phẩm phải thể hiện dưới dạng vật chất cụ thể như được tác giả viết ra, được đăng kí bản quyền.

Nói về thủ tục đăng ký bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, luật sư Nguyễn Hữu Tuấn hướng dẫn: "Muốn bảo vệ bản quyền, quyền tác giả, tác phẩm, có thể đến Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch để đăng kí bản quyền. Để có được bản quyền tác phẩm, tác giả cần phải thực hiện đăng ký bản quyền sớm nhất có thể”.

Lý Tuấn