Hội nghị hợp tác hành lang kinh tế Việt - Trung lần thứ X năm 2023 có chủ đề “Mở rộng các hình thức liên kết, hợp tác giữa các tỉnh, thành phố hành lang kinh tế Việt - Trung nhằm phát triển kinh tế trong tình hình mới”, được tổ chức trong bối cảnh Việt Nam và Trung Quốc đã và đang tích cực triển khai Tuyên bố chung Việt Nam - Trung Quốc sau chuyến thăm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và kỷ niệm 15 năm thiết lập quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện trong năm 2023.

Tại hội nghị, Đồng chí Hoàng Minh Sơn - Tổng Lãnh sự Việt Nam tại Côn Minh chia sẻ: "Năm 2022 và 10 tháng đầu năm 2023 vừa qua, tình hình thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, khiến các nước nói chung, Việt Nam và Trung Quốc nói riêng phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Tuy nhiên, nhờ sự lãnh đạo, chỉ đạo kịp thời, đúng đắn của Đảng, Chính phủ hai nước và nỗ lực chung của hai bên, tình hình kinh tế mỗi nước và quan hệ Việt Nam – Trung Quốc tiếp tục duy trì đà phát triển, đạt được thành tựu mới. Lãnh đạo hai Đảng, hai nước duy trì giao lưu, trao đổi với nhiều hình thức linh hoạt. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng, Thủ tướng Phạm Minh Chính lần lượt có các chuyến thăm đến Trung Quốc hết sức thành công. Hợp tác kinh tế - thương mại giữa hai nước tiếp tục tăng trưởng (năm 2022 kim ngạch thương mại song phương tăng 2,1% đạt 234,9 tỉ USD: 09 tháng đầu năm 2023 đạt hơn 120 tỉ USD). Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của Việt Nam, nhà đầu tư nước ngoài lớn thứ tư của Việt Nam. Việt Nam tiếp tục là đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc trong khu vực ASEAN, đối tác thương mại lớn thứ 6 của Trung Quốc trên thế giới. Các cơ chế hợp tác giữa hai nước ngày càng đi vào chiều sâu, hiệu quả.

Đảng, Nhà nước và Chính phủ Việt Nam trước sau như một hết sức coi trọng phát triển quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện với Trung Quốc, luôn coi đây là ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại của Việt Nam. Đảng, Nhà nước và Chính phủ Việt Nam cũng hết sức ủng hộ các bộ/ ngành/địa phương Việt Nam, nhất là các địa phương biên giới Việt Nam phát triển quan hệ hợp tác toàn diện với tỉnh Vân Nam".

Tổng Lãnh sự Việt Nam tại Côn Minh cũng nhấn mạnh: "Quan hệ giữa các Bộ, ban, ngành và địa phương Việt Nam với Vân Nam thời gian qua duy trì xu hướng phát triển tích cực, nhất là từ ngày 08/01/2023 sau khi Trung Quốc mở cửa trở lại đến nay. Giao lưu, trao đổi đoàn diễn ra nhộn nhịp, đạt được nhiều thành tựu mới. Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang thăm Vân Nam dự Hội chợ Trung Quốc - Nam Á lần thứ 7 và Hội chợ xuất nhập khẩu Côn Minh lần thứ 27 (14-17/08). Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Trần Thanh Nam và Lãnh đạo một loạt địa phương thăm Vân Nam như Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh Hà Giang Thào Hồng Sơn, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh Lai Châu Chu Lê Chinh ... Bí thư tỉnh ủy Vân Nam Vương Ninh và Lãnh đạo một loạt châu/huyện liên quan của tỉnh Vân Nam thăm Việt Nam.

Hai bên khôi phục hoạt động của tất cả các cơ chế hợp tác song phương quan trọng giữa hai bên như: Hội nghị trực tuyến lần thứ ba giữa Bí thư tỉnh ủy 5 tỉnh; Phiên họp lần thứ 9 Nhóm công tác Liên hợp giữa các tỉnh: Lai Châu, Điện Biên, Lào Cai, Hà Giang (Việt Nam) và tỉnh Vân Nam (Trung Quốc); Chương trình Liên hoan văn nghệ chào xuân qua biên giới; Hội chợ thương mại quốc tế Việt – Trung (Lào Cai); và cả hoạt động hôm nay Hội nghị hợp tác Hành lang kinh tế giữa 5 tỉnh, thành phố.

Ngoài ra, hai bên đã phối hợp tổ chức thành công một số sự kiện hợp tác song phương như: Lễ khánh thành và đưa vào sử dụng khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại thành phố Côn Minh; Lễ kỷ niệm 30 năm mở cửa cửa khẩu Thanh Thủy – Thiên Bảo".

Cũng theo chia sẻ của đồng chí Hoàng Minh Sơn, về quan hệ kinh tế thương mại, gần đây, Bộ Công Thương Việt Nam và Chính quyền tỉnh Vân Nam đã ký Biên bản ghi nhớ về tăng cường hợp tác trong lĩnh vực kinh tế - thương mại. Cuối tháng 2/2023 vừa qua, đoàn công tác của Bộ Công Thương Việt Nam đã cùng Sở Thương mại và các cơ quan liên quan của Vân Nam đi sâu trao đổi về Dự thảo Kế hoạch hành động giai đoạn 2023 – 2026 triển khai “Biên bản ghi nhớ”, dự kiến sẽ ký kết trong thời gian sớm nhất.

Về kết nối cơ sở hạ tầng khu vực biên giới, vừa qua hai bên đã mở cửa thêm được một cặp cửa khẩu mới tại Săm Pun (Việt Nam) – Điền Bồng (Trung Quốc); đồng thời phối hợp khai trương chuyến tàu chở hàng bảo quản lạnh từ Côn Minh đi Lào Cai (1 tuần 1 chuyến, được hưởng 50% cước vận tải cùng một số chính sách hỗ trợ khác). Cuối tháng 3/2023 vừa qua, đoàn công tác của Bộ Giao thông Vận tải Việt Nam đã có chuyến thăm Vân Nam và làm việc hết sức thành công với Bộ Giao thông Vận tải Trung Quốc, hai bên đã đạt nhận thức chung, ký Biên bản ghi nhớ về việc thúc đẩy xây dựng cầu đường bộ qua sông Hồng tại khu vực Bản Vược (Lào Cai) và Ba Xái (Hà Khẩu). Hợp tác trong lĩnh vực văn hóa và hợp tác giữa Hội đồng nhân dân và Sở Nông nghiệp 4 tỉnh biên giới Việt Nam với Nhân đại và Sở Nông nghiệp tỉnh Vân Nam đạt nhiều tiến triển đột phá.

Vì vậy Tổng Lãnh sự Việt Nam tại Côn Minh cho rằng các Thỏa thuận và thành tựu hợp tác song phương nói trên chắc chắn sẽ tạo động lực mới thúc đẩy quan hệ hợp tác toàn diện giữa Việt Nam – Vân Nam lên tầm cao mới, nhất là sẽ giúp hai bên sớm đạt được mục tiêu nâng kim ngạch thương mại Việt Nam – Vân Nam lên mức 5 tỉ USD mà Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang và Lãnh đạo tỉnh Vân Nam đã thống nhất.

Ông cũng khẳng định, hành lang kinh tế 5 tỉnh, thành phố Lào Cai, Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh (Việt Nam) và Vân Nam (Trung Quốc) là con đường ngắn nhất nối Trung Quốc với các nước ASEAN qua cảng biển Hải Phòng. Đây cũng là con đường ngắn nhất kết nối Việt Nam với thị trường rộng lớn các tỉnh phía Tây Nam Trung Quốc như Trùng Khánh, Tứ Xuyên. Vì vậy, việc tận dụng và phát huy tốt ưu thế của Hành lang kinh tế này có ý nghĩa hết sức quan trọng, không chỉ giúp phát triển kinh tế của từng địa phương thành viên, mà còn đóng góp cho việc thúc đẩy quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện giữa hai nước Việt Nam - Trung Quốc. Tổng Lãnh sự quán Việt Nam tại Côn Minh luôn mong muốn và sẵn sàng phối hợp với các bộ/ngành/địa phương liên quan, làm tốt công tác cầu nối, phục vụ, thúc đẩy hợp tác dọc hành lang kinh tế phát triển lên tầm cao mới.

Ở góc độ Tổng Lãnh sự quán, đồng chí Hoàng Minh Sơn đề xuất các ý kiến sau:

Thứ nhất, đề nghị các bộ ngành hai nước, nhất là các địa phương dọc Hành lang kinh tế tập trung nguồn lực, tăng cường xây dựng, cải thiện cơ sở hạ tầng logistic, kho lạnh, kiểm nghiệm, kiểm dịch; tăng cường kết nối giao thông, nâng cao năng lực vận tải, thông quan ở khu vực cửa khẩu biên giới Việt Nam – Vân Nam. Cụ thể, đẩy nhanh hơn các thủ tục nội bộ hai bên về việc kết nối đường sắt tại ga Lào Cai - Hà Khẩu, nâng cấp hai lối mở Bát Xát (Lào Cai) - Ba Sái (Hà Khẩu) và Mường Khương (Lào Cai) - Kiều Đầu (Hà Khẩu) lên thành cửa khẩu song phương, phê duyệt phương án vận tải hàng hóa quốc tế tại cửa khẩu Xín Mần - Đô Long, xây dựng cầu đường bộ qua sông Hồng tại khu vực Bản Vược (Lào Cai) và Ba Xái (Hà Khẩu).

Thứ hai, thúc đẩy hình thành tuyến vận tải liên vận từ Trùng Khánh, Thành Đô đi Việt Nam qua cửa khẩu Hà Khẩu kết nối với Tuyến đường vận tải trên bộ, trên biển mới, chủ động xây dựng phương án, tận dụng các tuyến đường vận tải sẵn có của Bạn như chuyến tàu chở hàng bảo quản lạnh từ Côn Minh đi Lào Cai... để đẩy mạnh xuất khẩu các sản phẩm thế mạnh của Việt Nam sang Vân Nam nói riêng và khu vực miền Tây Trung Quốc nói chung và ngược lại.

Thứ ba, tận dụng và phát huy tốt vai trò của Hội chợ Trung Quốc – Nam Á, Hội chợ xuất nhập khẩu hàng hóa Côn Minh. Đây là một trong 3 Hội chợ quốc tế có quy mô lớn nhất tại Trung Quốc, được tổ chức hàng năm, là cơ hội để các địa phương dọc Hành lang kinh tế trao đổi đoàn cấp cao, tăng cường giao lưu tiếp xúc, tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại - đầu tư, tìm kiếm cơ hội hợp tác mới.

Hương Mi