Theo đó, LS tái cấp vốn còn 6%/năm; tái chiết khấu còn 4%/năm; cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên NH và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ của NHNN đối với các ngân hàng (NH) còn 7%/năm; LS chào mua các giấy tờ có giá qua nghiệp vụ thị trường mở còn 4,5%/năm.

Giảm theo xu thế thế giới?

Trước đó, NHNN đã giảm LS tín phiếu từ 3% xuống 2,75%. Ông Phạm Thanh Hà, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ NHNN cho biết, gần đây, tình hình kinh tế thế giới diễn biến kém thuận lợi, một loạt NH trung ương các nước như Mỹ, châu Âu đều giảm lãi suất điều hành.

Trong khi, kinh tế vĩ mô của Việt Nam ổn định, lạm phát được kiểm soát, thị trường tiền tệ, ngoại hối ổn định, do vậy, đây được cho là cơ sở để Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh giảm một loạt lãi suất chủ chốt trong điều hành.

Cập nhật thị trường cho thấy, NH Trung ương Trung Quốc (PBOC) đã cắt giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc ở mức 50 điểm cơ bản (bps) cho tất cả các NH; ở mức 100 bps cho các ngân hàng thành phố đủ điều kiện.

PBOC cũng cắt giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc tại các ngân hàng lớn xuống còn 13%. Như vậy, PBOC đã giảm tỷ lệ này lần thứ ba năm nay, và là lần thứ bảy kể từ đầu năm 2018.

Theo NHNN, tính đến cuối tháng 8, tăng trưởng tín dụng của hệ thống NH khoảng 7,6% so với cuối năm trước, nhưng nếu so với cùng kỳ thì tốc độ tăng là 13%, nằm trong khung mục tiêu tăng trưởng tín dụng 13 - 14% mà NHNN đề ra. Một số NH tăng trưởng tín dụng khá nhanh, đụng trần tỷ lệ được cấp đã phải xin nới thêm tỷ lệ tăng trưởng tín dụng từ giữa năm.

Còn với NH Trung ương Châu Âu (ECB), họ thông qua gói kích thích tăng trưởng kinh tế, bao gồm cắt giảm lãi suất và tái khởi động mua lại trái phiếu, nhằm đối phó với sự suy yếu của lạm phát cũng như các rủi ro vĩ mô khác đến từ thương chiến Mỹ - Trung.

Vì lẽ đó, ECB giảm lãi suất tiền gửi xuống mức thấp kỷ lục - 0,5% từ mức - 0,4%, đồng thời, dự kiến tái khởi động chương trình mua vào trái phiếu trị giá 20 tỷ Euro/tháng, kể từ tháng 11/2019.

Với diễn biến điều hành chính sách tiền tệ tại các NH trung ương trên thế giới, FED sẽ đối mặt với áp lực giảm lãi suất, nối dài động thái này từ kỳ họp trước đó, dù cho các chỉ số vĩ mô và kinh tế Mỹ chưa có dấu hiệu suy thoái. Vấn đề là lần giảm lãi suất tới đây của FED sẽ dấy lên kỳ vọng chu kỳ cắt giảm dài hơi để kích cầu khi mà trước đó, kinh tế Mỹ đã phát triển khá nóng.

Chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu, cho rằng: “Việt Nam đang chịu nhiều tác động kép từ cuộc chiến thương mại Mỹ- Trung, hai nền kinh tế lớn nhất của thế giới, hai “bạn hàng” lớn nhất của Việt Nam. Do đó, lãi suất cũng không thể án binh bất động”.

Thanh khoản cho các NHTM

Thống kê cho thấy có khoảng 40 nền kinh tế mới nổi cắt giảm lãi suất, từ 0,25-0,5%. Một số nước như Indonesia và Philippines thậm chí phải hạ lãi suất đến hai lần để hỗ trợ nền kinh tế. Vì vậy, động thái điều chỉnh đợt này của Ngân hàng Nhà nước cũng nhằm hỗ trợ nền kinh tế và thanh khoản cho các tổ chức tín dụng.

4 mức lãi suất giảm lần này là lãi suất tái cấp vốn, lãi suất tái chiết khấu, lãi suất cho vay qua đêm, cho vay bù đắp thiếu hụt vốn và lãi suất chào mua giấy tờ có giá. Hiểu đơn giản đây chính là mức lãi suất các NHTM khi cần vốn sẽ tới NHNN để vay lại. Phía các NHTM đón nhận thông tin này khá tích cực.

Các chuyên gia cho rằng, việc chủ động giảm lãi suất điều hành sẽ giúp giảm thiểu những bất lợi của suy giảm tăng trưởng kinh tế toàn cầu, đồng thời, hỗ trợ kinh tế trong nước. Tuy nhiên, để việc giảm lãi suất điều hành có tác động lan tỏa tới mặt bằng lãi suất huy động hay cho vay thì cần có thời gian kiểm nghiệm chính sách.

Các chuyên gia cũng cho rằng, về cơ bản, đợt điều chỉnh này sẽ không có tác động đáng kể lên lạm phát vì mục tiêu tăng trưởng tín dụng và tăng trưởng cung tiền đã được đặt ra ngay từ đầu năm. NHNN sẽ tiếp tục kiểm soát tăng trưởng tín dụng ở mức 14% như đã đề ra.

Giai đoạn trước đây, trong bối cảnh LS quốc tế gia tăng, NHNN đã điều hành đồng bộ các giải pháp chính sách tiền tệ nhằm ổn định mặt bằng lãi suất, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế hợp lý.

Gần đây, kinh tế thế giới diễn biến kém thuận lợi hơn, trong nước, kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định, tăng trưởng kinh tế 6 tháng đầu năm đạt 6,76%, lạm phát được kiểm soát phù hợp với mục tiêu (bình quân 8 tháng 2019, lạm phát CPI tăng 2,57%, lạm phát cơ bản tăng 1,9%), thị trường tiền tệ, ngoại hối diễn biến ổn định. Chính vì vậy NHNN thực hiện giảm lãi suất nhằm tiếp tục hỗ trợ nền kinh tế và thanh khoản cho các tổ chức tín dụng.

Vậy từ nay đến cuối năm mặt bằng LS sẽ diễn biến như thế nào? Với nền tảng kinh tế vĩ mô trong nước tích cực như hiện nay, LS về cơ bản sẽ diễn biến ổn định, được hỗ trợ bởi các yếu tố tích cực như thanh khoản hệ thống được đảm bảo, có dư thừa, tín dụng tăng phù hợp với chỉ tiêu định hướng.

Ngoài ra, xu hướng NH trung ương các nước không còn theo đuổi chính sách tiền tệ thắt chặt như giai đoạn trước giúp giảm áp lực cho LS trong nước.

NHNN điều chỉnh giảm các mức lãi suất điều hành sẽ giúp các tổ chức tín dụng có thể tiếp cận nguồn vốn từ NHNN với chi phí thấp hơn, hỗ trợ ổn định mặt bằng LS của các tổ chức tín dụng.

Động thái giảm LS điều hành có dẫn đến nới lỏng chính sách tiền tệ hay không? Các chuyên gia cho rằng, cần thêm thời gian theo dõi. LS giảm thì chắc chắn không thắt chặt chính sách tiền tệ nhưng để đánh giá có “nới lỏng” hay không, cần xem động thái nới tỷ lệ tăng trưởng tín dụng của NHNN. NHNN hiện kiểm soát tỷ lệ tăng trưởng tín dụng đối với nền kinh tế khoảng 14%, cấp hạn mức tín dụng cho từng NH, kiểm soát tín dụng của từng lĩnh vực. Khi các NH thương mại tăng trưởng tín dụng đụng tỷ lệ được cấp sẽ cân nhắc hơn khi cho vay. Việc nới lỏng chính sách tiền tệ còn liên quan đến việc kiểm soát nợ xấu trong hệ thống NH không tăng.

Minh Hiền