Hôm 11/12, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh đã có cuộc họp với đại diện các bộ ngành xung quanh vấn đề thí điểm cổ phần hóa các đơn vị sự nghiệp công lập tại các tập đoàn, tổng công ty, nhằm đổi mới mô hình quản trị, nâng cao chất lượng và tính cạnh tranh của loại hình các đơn vị này - lâu nay sống bám vào nguồn ngân sách nhà nước.

Theo khảo sát được Bộ Tài chính báo cáo Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh, tại 37 đơn vị sự nghiệp công lập của 7 tập đoàn thì có 29/37 đơn vị tự bù đắp được chi phí. Nhiều đơn vị có số thu lớn hơn số chi. Chỉ có 8 đơn vị không tự bù đắp được chi phí. 13/37 đơn vị có tổng tài sản trên 100 tỉ đồng. 7 đơn vị có tài sản từ 50 tỉ đến 100 tỉ đồng và một vài đơn vị có tổng tài sản dưới 10 tỉ.

Đại diện nhiều bộ ngành đề xuất không nên làm thí điểm việc chuyển đổi này mà nên CPH tất cả các đơn vị sự nghiệp công lập có thể tự chủ được về tài chính, sau đó mở rộng hơn. Đặc biệt phải sớm CPH các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc các tập đoàn, tổng công ty để hoạt động theo đúng mô hình doanh nghiệp, nhà nước không cần nắm giữ 100% vốn. Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh cũng đồng ý với đề xuất này và cho biết sẽ sớm trình Thủ tướng ban hành quyết định CPH các đơn vị chứ không làm thí điểm một vài đơn vị như dự kiến trước đó.

Bộ Tài chính cho rằng, có nhiều hình thức chuyển đổi các đơn vị này: giữ nguyên vốn nhà nước hiện có, phát hành thêm cổ phần để tăng vốn điều lệ, bán một phần vốn nhà nước hoặc vừa bán bớt vốn vừa phát hành thêm cổ phần để tăng vốn điều lệ. Sau khi chuyển thành công ty cổ phần, các đơn vị sẽ hoạt động theo mô hình doanh nghiệp, kinh doanh cung cấp dịch vụ công trên cơ sở đấu thầu, tự quyết định giá dịch vụ trên cơ sở giá chi phi phí hợp lý, cạnh tranh sòng phẳng với các nhà cung cấp dịch vụ khác.

Nhà nước sẽ chỉ giữ lại các đơn vị sự nghiệp công lập liên quan đến vấn đề an ninh, quốc phòng.

Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính xây dựng danh mụcđơn vị sự nghiệp công lập mà nhà nước cần hoặc không cần nắm cổ phần chi phối để khi có quyết định, bắt tay vào thực hiện được luôn tại các tập đoàn, tổng công ty nhà nước.

Hiện nay, số lượng các đơn vị sự nghiệp công lập có thu đã tăng từ 63.054 đơn vị (2007) lên 69.735 đơn vị (2012). Không tính các đơn vị sự nghiệp của ngành y tế và giáo dục như các bệnh viện, trường học thì con số các đơn vị sự nghiệp như đoàn chèo, cải lương, nhà xuất bản…tăng từ 8.770 lên 11.341 đơn vị. Nhiều đơn vị sự nghiệp công lập hoạt động theo kiểu nửa công ích, nửa xã hội hóa có nguồn thu đáng kể. Còn lại nhiều đơn vị sống bám vào ngân sách, chậm đổi mới thì sống lay lắt nhưng vai trò phục vụ xã hội mờ nhạt, thậm chí có nơi hầu như không hoạt động.