Trong một tuyên bố mới được đưa ra, chính phủ Hoa Kỳ cho biết họ đã nộp đơn kiện lên tòa án, cáo buộc công ty dược phẩm Gilead Science Inc. vi phạm bằng sáng chế thuộc sở hữu của mình đối với thuốc PrEP phòng chống HIV.

Theo đơn khiếu nại, Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh (HHS) khẳng định rằng Gilead đã từ chối cấp giấy phép cho các bằng sáng chế và đã cố tình gây ra các vi phạm trên các bằng sáng chế của bộ.

Liên quan đến vụ kiện, Chính phủ đang yêu cầu bồi thường thiệt hại và tiền bản quyền từ công ty dược phẩm. Khiếu nại cáo buộc công ty này đã kiếm được hàng tỷ đồng từ việc bán thuốc. Các viên thuốc có thể có giá tới 1.700 đô la và mang lại doanh thu 2,6 tỷ đô la Mỹ vào năm 2018, theo dữ liệu của Bloomberg.

Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) đã chứng minh rằng sự kết hợp của các thành phần tạo nên PrEP như emtricitabine và tenofovir disoproxil fumarate có hiệu quả trong phòng ngừa HIV. Hai loại thuốc phòng ngừa HIV duy nhất hiện nay được áp dụng là Truvada và Descovy đều do Gilead sản xuất.

Được biết, PrEP có hiệu quả 90% trong việc bảo vệ chống phơi nhiễm HIV. Nếu được sử dụng, nó hoàn toàn có khả năng phòng ngừa ở những người có nguy cơ lây nhiễm cao. Nhưng giá cả của loại thuốc này là một trở ngại lớn trong việc triển khai rộng rãi.

HHS cũng nhận ra vai trò của Gilead trong việc bán Truvada và Descovy cho bệnh nhân để phòng ngừa HIV. Tuy nhiên, nhà sản xuất phải tôn trọng hệ thống bằng sáng chế của Hoa Kỳ, công trình đột phá của các nhà nghiên cứu thuộc CDC và đóng góp đáng kể của người nộp thuế vào việc phát triển các loại thuốc này.

Tờ Thời báo Tài chính đưa tin Gilead đã không áp dụng độc quyền cho dấu hiệu phòng ngừa của Truvada, dựa trên đánh giá các tài liệu bằng sáng chế liên bang. Việc thiếu tính độc quyền và sự tồn tại của các bằng sáng chế được hỗ trợ công khai cho loại thuốc này có thể khiến nhà sản xuất  thiệt hại hơn 1 tỷ đô la và phải trả lại tiền bản quyền cho Hoa Kỳ.

Với tình hình hiện tại, vụ kiện có thể kéo dài hai hoặc ba năm, đến lúc đó có thể dẫn sẽ đến sự thay đổi trong chính quyền, ông Chad Landmon, chủ tịch của nhóm sở hữu trí tuệ và các nhóm thực hành Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm tại Axinn Veltrip & Harkrider cho hay. 

Tuy nhiên, không rõ liệu các ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ có sẵn sàng thỏa hiệp với Gilead hay không, vì nhiều người đã lên tiếng chống lại công ty dược phẩm này.

Thùy Nguyễn