Hai nhóm vấn đề lớn cần quan tâm

Ngày 21/11/2023, TP. Hà Nội phối hợp với Tạp chí Cộng sản tổ chức hội thảo khoa học 'Một số vấn đề lý luận và thực tiễn trong xây dựng và thực hiện Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050'.

Hội thảo được tổ chức nhằm khẳng định ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác lập Quy hoạch Thủ đô; của việc cụ thể hóa các đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các văn bản chỉ đạo của Chính phủ, các bộ, ngành liên quan và của thành phố về công tác lập Quy hoạch Thủ đô; sự tham gia thực hiện công tác lập quy hoạch Thủ đô của cả hệ thống chính trị thành phố. Đồng thời, làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn trong xây dựng và thực hiện Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 phù hợp với các định hướng quan trọng theo Nghị quyết số 15-NQ/TƯ, ngày 5-5-2022, của Bộ Chính trị khóa XIII về “Phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”.

Hội thảo cũng góp phần tuyên truyền tạo sự thống nhất giúp các cấp, ngành, cán bộ, công chức, viên chức, người dân trên địa bàn Thủ đô hiểu, nhận thức rõ vai trò, tầm quan trọng của công tác lập Quy hoạch Thủ đô trong phát triển kinh tế - xã hội thành phố; huy động sự tham gia góp ý của các tổ chức chính trị - xã hội, hội nghề nghiệp, nhà khoa học, chuyên gia, nhà nghiên cứu vào công tác lập quy hoạch Thủ đô.

Hội thảo “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn trong xây dựng và thực hiện Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050” sẽ tập trung thảo luận 2 nhóm vấn đề.

Nhóm 1: Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về lập Quy hoạch Thủ đô thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Nhóm 2: Thực tiễn xây dựng và thực hiện quy hoạch các ngành và quận, huyện thành phố Hà Nội để sử dụng hiệu quả các nguồn lực thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Vì một Thủ đô Văn hiến - Kết nối toàn cầu - Thanh lịch hào hoa - Phát triển hài hoà - Thanh bình thịnh vượng

Tại hội thảo, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Hà Minh Hải chia sẻ Thành phố Hà Nội tổ chức lập Quy hoạch Thủ đô thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, là một trong những nội dung quan trọng để triển khai thực hiện Nghị quyết số 15 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Trên cơ sở Đề cương định hướng được BCH Đảng bộ Thành phố thông qua, Dự thảo Quy hoạch Thủ đô Hà Nội được tập trung xây dựng với tinh thần khẩn trương, nghiêm túc, với phương pháp tích hợp, đồng bộ và cách làm khoa học, linh hoạt, sáng tạo, đổi mới; với quan điểm xuyên suốt đó là “văn hóa và con người vừa là mục tiêu, vừa là nền tảng, là động lực, nguồn lực quan trọng để phát triển Thủ đô”.

Ngoài việc triển khai thực hiện theo quy định, Quy hoạch Thủ đô đã quán triệt và cụ thể hoá các chủ trương, định hướng chiến lược trong Nghị quyết số 15 và các Nghị quyết của Trung ương, Quốc hội, Chính phủ; huy động sự tham gia của các cá nhân, tổ chức nghiên cứu trong và ngoài nước trên địa bàn; đã mời và tham vấn ý kiến các nhà khoa học, chuyên gia, đội ngũ trí thức hàng đầu của cả nước và Thủ đô với nhiều hình thức: hội thảo, toạ đàm, gặp gỡ xin ý kiến, tham vấn, phỏng vấn, trao đổi…

Hiện nay, Thành phố Hà Nội đang tiến hành các bước xin ý kiến các bộ, cơ quan ngang bộ, các tỉnh, thành trong vùng đồng bằng sông Hồng, vùng Thủ đô và các tổ chức, cá nhân có liên quan trước khi trình thẩm định theo quy định của pháp luật về quy hoạch.

Dự thảo Báo cáo tổng hợp Quy hoạch Thủ đô Hà Nội được gửi xin ý kiến gồm 1.200 trang được tích hợp từ 39 nội dung đề xuất của các ngành, lĩnh vực, 30 nội dung đề xuất của các quận, huyện, thị xã kèm theo hệ thống sơ đồ, bản đồ được số hoá. Nội dung chủ yếu của Quy hoạch Thủ đô Hà Nội bao gồm:

5 quan điểm phát triển, 8 nhiệm vụ trọng tâm, 3 đột phá chiến lược và 2 ưu tiên thực hiện (vấn đề xử lý ô nhiễm môi trường và  cải tạo, chỉnh sang, tái thiết đô thị…). Thủ đô Hà Nội được nghiên cứu tổ chức thành 5 vùng phát triển kinh tế - xã hội, 5 không gian chú trọng phát triển (không gian văn hoá, không gian xây dựng, không gian ngầm, không gian xanh, không gian số); các định hướng quy hoạch các ngành, lĩnh vực, địa bàn được tập trung theo 5 tuyến hành lang và vành đai kinh tế, gắn với 5 trục phát triển, cùng với hệ thống hạ tầng giao thông đồng bộ (hệ thống đường vành đai và đường sắt đô thị; các trục cao tốc); đồng thời nghiên cứu hình thành 2 thành phố trực thuộc Thủ đô, tạo nên hình ảnh Thủ đô Văn hiến – Văn minh - Hiện đại - Kết nối toàn cầu với những đặc trưng về kinh tế, xã hội phát triển, văn hoá, đặc sắc, có bản sắc riêng, môi trường xanh, trong lành, người dân được thụ hưởng cuộc sống có chất lượng tốt.

Các nội dung phương án quy hoạch Thủ đô tập trung xoay quanh 5 trụ cột phát triển: (1) Văn hoá, con người và di sản nghìn năm văn hiến; (2) Phát triển kinh tế xanh, kinh tế số; (3) Hạ tầng kết nối đồng bộ, hiện đại; (4) Xã hội số, đô thị thông minh; (5) Khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Hà Minh Hải cũng mong muốn qua hội thảo sẽ được lắng nghe các chuyên gia, nhà khoa học đóng góp thêm ý kiến để góp phần nâng cao chất lượng Quy hoạch Thủ đô.

Đó là các vấn đề lý luận trong công tác lập Quy hoạch Thủ đô. Trong đó, làm rõ nội hàm, khái niệm, nguyên tắc trong lập Quy hoạch Thủ đô; các vấn đề về triết lý phát triển Thủ đô, cụ thể hoá nội hàm “văn hiến – văn minh - hiện đại” và giải pháp vận dụng hiệu quả vào các phương án quy hoạch ngành, lĩnh vực, đô thị, nông thôn; các kinh nghiệm quốc tế trong lập Quy hoạch, đặc biệt là kinh nghiệm trong xây dựng các tiêu chí, tiêu chuẩn hướng đến thành phố toàn cầu, kinh nghiệm về liên kết phát triển Vùng, kinh nghiệm về phân bố không gian các lĩnh vực kinh tế - xã hội, các mô hình đô thị, không gian xanh, hành lang xanh…;

Bên cạnh đó, cũng cần làm rõ các yêu cầu thực tiễn cần chú trọng trong lập Quy hoạch Thủ đô. Trong đó, những nội dung thành phố Hà Nội cần lưu ý khi cụ thể hoá quy hoạch Quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch các ngành, lĩnh vực; những giải pháp hiệu quả để thực hiện tốt các chức năng của Thủ đô, trong đó đặc biệt ưu tiên chức năng là trung tâm đầu não chính trị và văn hóa.

Phó Chủ tịch hy vọng các đại biểu thảo luận, gợi ý đối với nội dung về kết nối Vùng, làm tốt vai trò động lực phát triển Vùng ĐBSH, cực tăng trưởng của đất nước, khát vọng về một Thành phố toàn cầu. Bên cạnh đó, gợi ý những nội dung cần chú trọng ưu tiên trong kỳ quy hoạch này như: khai thác, phát huy vai trò sông Hồng; phát triển nông thôn; xử lý ô nhiễm môi trường đô thị; phát triển hạ tầng, đặc biệt hạ tầng số... Các mô hình, ý tưởng phát triển đặc sắc, gắn với phát triển Thủ đô Văn hiến - Văn minh - Hiện đại - Thành phố kết nối toàn cầu.

Cùng với đó, đưa ra các điều kiện, giải pháp để thực hiện tốt Quy hoạch Thủ đô sau khi được phê duyệt theo quy định. Trong đó, tập trung vào các giải pháp hoàn thiện thể chế (trong đó có các mô hình quản trị đối với các đô thị đặc thù của Hà Nội như thành phố thuộc Thủ đô); các vấn đề về phân cấp, phân quyền; các giải pháp huy động nguồn lực; sự phối hợp giữa Thành phố với các bộ, ngành; các giải pháp hợp tác vùng, hợp tác quốc tế…

Ông mong muốn và tin tưởng rằng, vì một tình yêu với mảnh đất Thăng Long ngàn năm văn hiến, vì một Thủ đô linh thiêng và hào hoa, vì một Hà Nội của niềm tin và hy vọng, chúng ta sẽ nhận được nhiều ý kiến đóng góp tâm huyết, trí tuệ để bổ sung, hoàn thiện và nâng cao chất lượng Quy hoạch Thủ đô; góp phần xây dựng một Hà Nội xanh – thanh bình – thịnh vượng, một Thành phố đáng sống với hệ giá trị đặc trưng: “Thủ đô Văn hiến - Kết nối toàn cầu - Thanh lịch hào hoa - Phát triển hài hoà - Thanh bình thịnh vượng”.

Cần quan tâm hàng đầu đến yếu tố văn hóa

Tham luận tại hội thảo, PGS.TS. Nguyễn Ngọc Hà, Phó Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản đưa ra một số ý tưởng về tầm nhìn và khát vọng quy hoạch Thủ đô.

Trong đó, về trục phát triển, quy hoạch Hà Nội sẽ có nhiều trục phát triển, nhưng cần nhấn mạnh hơn với một tinh thần nhất quán về trục phát triển sông Hồng về tâm linh, về môi trường, về giao thông, về cây xanh, về mật độ xây dựng và kiến trúc, về văn hóa... Trong số các trục phát triển của Hà Nội thì trục sông Hồng có tính kết nối cao, rộng nhất, trên nhiều phương diện.

Từ trục phát triển sông Hồng, quy hoạch chi tiết của các quận huyện sẽ lưu ý thêm tới những chi lưu của sông Hồng (sông Cà Lồ, sông Ngũ Huyện Khê, sông Đuống ở tả ngạn; sông Đáy, sông Nhuệ, sông Tô Lịch ở hữu ngạn).

Về tương quan giữa các thành tố phát triển, trong quy hoạch Thủ đô cần quan tâm hàng đầu đến yếu tố văn hóa.

“Quy hoạch Hà Nội theo hướng là thành phố di sản, có văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc, mang bản sắc Thủ đô ngàn năm văn hiến; Hà Nội là thành phố sáng tạo, công nghiệp văn hóa phát triển, thành phố thông minh; là điểm đến của du lịch văn hóa, ẩm thực và trung tâm dịch vụ chất lượng cao; thành phố của các sự kiện văn hóa mang tầm quốc tế thường niên; thành phố hiện đại nhưng thanh bình với con người Hà Nội hào hoa, thanh lịch, nghĩa tình, văn minh, tiêu biểu cho văn hóa, lương tri và phẩm giá con người Việt Nam”, PGS.TS. Nguyễn Ngọc Hà cho biết thêm.

Hương Mi