Mở đầu hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính và các đại biểu đã dành phút mặc niệm để tưởng nhớ các nạn nhân tử vong trong vụ cháy tại Hà Nội và 7 nạn nhân tử vong do lũ quét tại Lào Cai đêm 12/9, rạng sáng 13/9. 

Phát biểu khai mạc, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước (DNNN) được Đảng, Nhà nước ta rất quan tâm và được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của các cấp, các ngành trong thực hiện phát triển kinh tế, xã hội. Chúng ta xác định DNNN giữ vị trí then chốt và là một lực lượng vật chất quan trọng của kinh tế Nhà nước, góp phần quan trọng ổn định kinh tế vĩ mô và thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội.

Cộng đồng doanh nghiệp nói chung và DNNN nói riêng đã nỗ lực không ngừng, vượt qua bao khó khăn, thách thức, tiếp tục nỗ lực vươn lên, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc, để "đất nước chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay", như đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã phát biểu.

Thủ tướng cho biết, trong 8 tháng đầu năm 2023, dù chịu ảnh hưởng lớn từ tình hình thế giới, nhưng dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự tham gia tích cực của nhân dân, cộng đồng DN, sự chỉ đạo, điều hành khoa học, quyết liệt, hiệu quả của Chính phủ, Thủ tướng, KTXH tháng 8 và 8 tháng duy trì đà “tháng sau tốt hơn tháng trước, quý sau tốt hơn quý trước” trên nhiều lĩnh vực.

Kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định, các cân đối lớn cơ bản được bảo đảm; thu NSNN đạt 69,4% dự toán; Nợ công, nợ chính phủ, nợ nước ngoài quốc gia, bội chi ngân sách nhà nước được kiểm soát tốt; Thị trường tiền tệ cơ bản ổn định, sãi suất tiếp tục xu hướng giảm; Xuất nhập khẩu tiếp tục đà tăng trở lại, xuất khẩu đạt 227,7 tỷ USD, nhập khẩu đạt 207,5 tỷ USD; xuất siêu gần 20,2 tỷ USD; An ninh lương thực, năng lượng được bảo đảm. Tình hình sản xuất, kinh doanh có nhiều tín hiệu tích cực.

Chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) tháng 8 tăng lên 50,5 điểm vượt qua ngưỡng 50 điểm (sau 6 tháng liên tiếp ở dưới mức 50 điểm), thể hiện sản xuất phục hồi và mở rộng, đơn đặt hàng mới tăng trở lại. Nhiều khó khăn, vướng mắc được tháo gỡ, thúc đẩy tiến độ xây dựng các công trình, dự án trọng điểm. Công tác quy hoạch tiếp tục được đẩy mạnh: nhiều quy hoạch quốc gia, tỉnh, ngành được ban hành...

Bên cạnh những kết quả đạt được nói trên, Thủ tướng cũng chỉ rõ những tồn tại như, vấn đề ổn định kinh tế vĩ mô chưa vững chắc, các cân đối lớn tiềm ẩn rủi ro, chúng ta cũng phải đối mặt với những khó khăn về sức ép lạm phát, thị trường xuất khẩu lớn, truyền thống của ta bị thu hẹp; giải ngân vốn đầu tư công và việc triển khai một số chính sách của 03 Chương trình mục tiêu quốc gia, Chương trình phục hồi và phát triển KTXH còn chậm…

Thủ tướng nêu rõ, Hội nghị này diễn ra trong bối cảnh quốc tế, trong nước với nhiều biến động khó lường, tranh chấp thương mại giữa các nước lớn, xung đột địa chính trị, việc thực hiện các cam kết của các Hiệp định FTA thế hệ mới, sự phát triển nhanh của cách mạng công nghiệp 4.0, những cam kết bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu… tác động nhiều mặt đến năng lực SXKD, sức cạnh tranh và sự phát triển bền vững, sống còn của cộng đồng DN nói chung và các DNNN nói riêng.

Đồng thời, chúng ta đang nỗ lực thực hiện Chương trình phục hồi kinh tế theo các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội và Chính phủ. Đặc biệt, năm nay là năm giữa nhiệm kỳ, năm bản lề có ý nghĩa quan trọng trong việc thực hiện các Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch phát triển KTXH 5 năm 2021-2025.

Bên cạnh đó, chúng ta vừa bước vào một giai đoạn lịch sử mới của tình hữu nghị và hợp tác song phương với việc nâng cấp quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ lên Đối tác Chiến lược toàn diện vì Hòa bình, Hợp tác và Phát triển bền vững, cần cụ thể hóa Tuyên bố chung tại cuộc gặp của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Mỹ Joe Biden với tinh thần hợp tác kinh tế - thương mại - đầu tư và tăng trưởng kinh tế bao trùm dựa trên đổi mới, sáng tạo đóng vai trò nền tảng cốt lõi và động lực quan trọng của quan hệ song phương để phát triển đất nước Việt Nam mạnh, độc lập, thịnh vượng và tự cường.

Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, đến hết năm 2022, Việt Nam còn khoảng 478 doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ và khoảng 198 doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ cổ phần chi phối. Hiện nay, ngoài các doanh nghiệp quốc phòng, an ninh và nông lâm nghiệp, cả nước chỉ còn 77 doanh nghiệp Nhà nước quy mô lớn gồm: 6 tập đoàn kinh tế; 53 tổng công ty nhà nước, 18 công ty hoạt động theo mô hình nhóm công ty mẹ - công ty con. Tuy chỉ chiếm hơn 10% về số lượng doanh nghiệp Nhà nước nhưng khối công ty mẹ Tập đoàn Tổng công ty (doanh nghiệp Nhà nước quy mô lớn) lại nắm giữ khoảng 92% tổng tài sản, 93% tổng doanh thu và 92% lợi nhuận trước thuế của toàn bộ doanh nghiệp Nhà nước trên phạm vi toàn quốc. Doanh nghiệp Nhà nước đang nắm giữ nguồn lực lớn về vốn, tài sản, công nghệ, nhân lực chất lượng cao, đóng góp đáng kể vào ngân sách nhà nước.

Kết quả 6 tháng đầu năm 2023, tổng doanh thu sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp Nhà nước đạt 580.490 tỷ đồng (bằng 53,7% kế hoạch năm và tăng 4% so cùng kỳ). Một số doanh nghiệp có tổng doanh thu lớn hơn 10.000 tỷ đồng bao gồm: Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) đạt 106.472 tỷ đồng, bằng 58,6% kế hoạch năm và 109,7% so với cùng kỳ năm 2022), Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đạt 210.000 tỷ đồng, bằng 108% so với cùng kỳ năm trước liền kề), Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) đạt 83.000 tỷ đồng, bằng 126,5% so cùng kỳ năm trước liền kề. Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) đạt 83.000 tỷ đồng, Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) đạt 18.600 tỷ đồng, bằng 100,6% so với cùng kỳ năm 2022, Tổng công ty Viễn thông Mobifone đạt 13.466 tỷ đồng.

Tổng lợi nhuận trước thuế của doanh nghiệp Nhà nước đạt 18.195 tỷ đồng (bằng 56,7% kế hoạch năm và bằng 89% so cùng kỳ). Trong đó, 6/19 doanh nghiệp có lợi nhuận trước thế tăng hơn 100% so với cùng kỳ năm 2022, gồm: TKV (118,2%), Tổng Công ty Cảng Hàng không Việt Nam (115,3%), Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam (150%), VNPT (101,6%), Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam (101,1%), Tổng Công ty Lương thực miền Bắc (103,1%).

Tổng nộp ngân sách nhà nước của doanh nghiệp Nhà nước đạt 33.828 tỷ đồng (bằng 90,4% và tăng 1% so với cùng kỳ). Một số doanh nghiệp đã đóng góp vào ngân sách nhà nước lớn như: TKV (9.867 tỷ đồng), PVN (7.693 tỷ đồng), Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) (6.000 tỷ đồng), Petrolimex (5.600 tỷ đồng), Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) 2.308 tỷ đồng.

Riêng kết quả sản xuất kinh doanh công ty mẹ của 19 tập đoàn, tổng công ty, ước thực hiện lũy kế đến tháng 8 năm 2023 tổng doanh thu ước đạt 781.973 tỷ đồng (bằng 114% kế hoạch năm và tăng 5% so với cùng kỳ). Tổng nộp ngân sách nhà nước ước đạt 50.994 tỷ đồng (bằng 126% kế hoạch năm và bằng 111% so với cùng kỳ). Những doanh nghiệp đóng góp vào ngân sách nhà nước lớn như: Petrolimex, Tổng Công ty Lương thực miền Nam, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam, Tổng Công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước…

Phạm Tuấn