Căng thẳng đầu năm

Bộ Quốc phòng Nhật Bản ngày 7-1 cho biết, một máy bay cánh quạt Y-12 của Cục Hải dương Quốc gia Trung Quốc đã vào Vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) của Nhật Bản và bay gần quần đảo Senkaku/Điếu Ngư do Tokyo quản lý ở biển Hoa Đông. Lực lượng Phòng vệ trên không của Nhật Bản (ASDF) phải điều máy bay chiến đấu cất cánh khẩn cấp từ căn cứ ở Naha để ngăn chặn. Đây là lần đầu tiên Bộ Quốc phòng Nhật Bản thông báo cho máy bay chiến đấu cất cánh khẩn cấp để đối phó với máy bay của Trung Quốc kể từ khi Bắc Kinh thiết lập ADIZ gây tranh cãi bao trùm cả quần đảo Senkaku/Điếu Ngư hôm 23-11-2013. 

Cùng ngày, Nhật Bản cho biết, một tàu mang số hiệu 2113 của Cục Cảnh sát biển Trung Quốc cũng đã xâm nhập Vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Nhật Bản - vị trí cách bờ biển đảo Taisho, thuộc quần đảo Senkaku/Điếu Ngư, khoảng 80km về phía Bắc Tây Bắc. Theo Sở Chỉ huy Lực lượng bảo vệ bờ biển Nhật Bản (JCG) Khu vực 11, thành phố Naha, tỉnh Okinawa, mặc dù bị các tàu tuần tra của JCG cảnh báo không được tiếp cận lãnh hải của Nhật Bản và thực hiện quyền quản lý liên quan đến ngư nghiệp ở khu vực này nhưng chiếc tàu của Trung Quốc đáp lại rằng đây là vùng EEZ của Trung Quốc. 

Căng thẳng giữa Trung Quốc và Nhật Bản đặc biệt leo thang nghiêm trọng sau chuyến viếng thăm ngôi đền Yasukuni gây tranh cãi của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe hồi cuối tháng 12-2013. Tại cuộc họp báo chung ngày 8-1 với Ngoại trưởng Mỹ John Kerry ở Washington, Ngoại trưởng Hàn Quốc Yun Byung-se đã kêu gọi các bên cần có những hành động “chân thành” nhằm giảm căng thẳng tại khu vực Đông Bắc Á. Trước đó, hãng tin THX ngày 7-1 cho biết, Trung Quốc đã bác bỏ ý định của Thủ tướng Abe muốn giải thích trực tiếp với Trung Quốc và Hàn Quốc về chuyến thăm trên, cũng như khẳng định sẽ để ngỏ cánh cửa đối thoại.

Mỹ - Hàn gây áp lực lên Triều Tiên

Trước những diễn biến gần đây tại CHDCND Triều Tiên, trong khuôn khổ chuyến thăm và làm việc tại Mỹ của Bộ trưởng Ngoại giao và Thương mại Hàn Quốc Yun Byung-se, ngày 8-1, Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Kerry một lần nữa kêu gọi Triều Tiên phi hạt nhân hóa. Phát biểu với báo giới, Ngoại trưởng Kerry khẳng định cam kết của Washington bảo vệ Seoul, tăng cường khả năng răn đe và đặt quân đội Mỹ trong tình trạng trực chiến. Đồng thời ông tuyên bố Washington không bao giờ chấp nhận Triều Tiên là một quốc gia hạt nhân. 

Để minh chứng cho cam kết mạnh mẽ trong việc bảo vệ liên minh truyền thống của Washington tại khu vực Đông Bắc Á, người phát ngôn của Lầu Năm Góc, Đại tá Steven Warren, nêu rõ việc triển khai quân sẽ bắt đầu từ tháng sau. Theo kế hoạch này, 800 binh sĩ, 40 xe tăng Abrams M1 và 40 xe bọc thép Bradley thuộc Tiểu đoàn 1, Trung đoàn Kỵ binh số 12 sẽ đồn trú ở hai doanh trại gần biên giới với Triều Tiên. 

Tuyên bố cũng nêu rõ quân đội Mỹ sẽ tiếp tục duy trì lực lượng tăng thiết giáp, gồm cả xe tăng và xe bọc thép tại Hàn Quốc sau khi kết thúc thời hạn 9 tháng luân chuyển lực lượng này. Theo giới quan sát, việc luân chuyển lực lượng này là một phần trong chính sách xoay trục chiến lược sang khu vực châu Á - Thái Bình Dương của Mỹ.