Gần Tết Nguyên Đán 2024, nhu cầu tiêu thụ sản phẩm bánh kẹo, mứt, ô mai tăng cao. Đây cũng là thời điểm các tiểu thương đẩy mạnh mẫu hàng hóa này ra thị trường. 

Theo ghi nhận của phóng viên, tại khu phố Hàng Buồm, phố Hàng Chiếu, thuộc quận Hoàn Kiếm, TP Hà Nội, các cửa hàng bánh kẹo đã và đang bày bán hàng trăm, hàng nghìn mẫu mã bánh, kẹo, mứt Tết đủ hương vị, màu sắc khác nhau vô cùng hút mắt. 

Từ những loại kẹo hương vị trái cây, hay các loại kẹo được cho là nhập khẩu đều có chung cách bán là tính theo cân được giới thiệu từ Úc, Hàn Quốc, Đài Loan.... Giá các loại bánh kẹo này từ 100.000 đồng - 160.000 đồng/kg. Giữa một "rừng bánh kẹo" khách hàng khó có thể phân biệt được hàng hóa này thật hay giả.

Trong khi đó các loại mứt Tết như: hồng dẻo, dừa, kiwi, bưởi, cam... có giá từ 150.000 đồng ' 180.000 đồng/kg. Tại đây, chỉ cần khách hàng có nhu cầu bất cứ loại mứt nào cũng có thể đáp ứng, bởi có đến hơn 200 loại mứt được chào bán. 

Theo quan sát của phóng viên, điều đáng nói các loại bánh, kẹo, mứt Tết này đều được bày trên sạp hàng theo từng rổ, bao nilon cỡ lớn, nhiều màu sắc màu sặc sỡ nằm "phơi mình" ngay trên hè phố mặc cho khói bụi phủ lên 1 lớp vô hình.

Thậm chí, nguồn gốc của những sản phẩm này không thể hiện rõ trên bao bì. Đơn giản qua lời giới thiệu của chủ cửa hàng, bánh, kẹo, mứt Tết là hàng nhập khẩu, hàng "nhà làm",... hay sản phẩm đóng thùng 5-10kg bóc ra bán lẻ nên không có bao bì, tem nhãn xuất xứ. 

Khách hàng mua sản phẩm ít thì 2-3 lạng, nhiều từ 1-2kg. Nằm ở trung tâm phố cổ, các cửa hàng trong tuyến phố này còn hút khách nước ngoài mua các loại ô mai, mứt. Hầu hết vì tò mò và muốn thưởng thức ẩm thực Việt Nam nên du khách nước ngoài sẽ mua vài lạng để trải nghiệm. 

Khi được phóng viên hỏi về vấn đề tem mác chứng minh nguồn gốc xuất xứ cũng như hạn sử dụng, các chủ hàng đều cho biết đây hoàn toàn là hàng thủ công nên không có tem mác cũng là điều dễ hiểu. Còn hạn sử dụng thì được ước tính chung chung khoảng hai tháng.

Nhiều chủ cửa hàng tỏ ra khó chịu khi khách hàng hỏi về bấn đề chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm. 

Trao đổi với phóng viên, một chủ cửa hàng cho rằng: "Nhu cầu khách mua giá rẻ mấy ai quan tâm đến nguồn gốc. Trăm người ăn mãi bao năm chẳng ai làm sao cả. Khách ưng thì mua không ai ép". 

Trong khi đó, một vài khách hàng tỏ ra quan ngại về mức độ an toàn vệ sinh thực phẩm. Chị G. tại Long Biên cho biết: "Nghe bạn bè giới thiệu mua ở chợ Hàng Buồm nhiều loại bánh kẹo, mứt giá rẻ nhưng mình không nghĩ nó được bày trần trụi ngay ngoài đường như này. Nói chung thấy rẻ hơn các loại đóng hộp, tem nhãn bán ở cửa hàng lớn, siêu thị đến 1/2 nhưng mình không mua. Bày biện không che đậy, bụi bặm, ruồi nhặng bay vào làm sao mà đảm bảo vệ sinh được".

Theo các chuyên gia, các loại bánh, mứt có màu sắc lòe loẹt, tươi sáng là do sử dụng phẩm màu. Phẩm màu có hai loại, gồm phẩm màu tự nhiên và hóa học. Phẩm màu tự nhiên thường có màu sắc không rực rỡ do được chiết suất từ chất hữu cơ như củ, quả, lá... Do vậy, khi chế biến, người dùng phải sử dụng một lượng lớn thì mới tạo được màu sắc bắt mắt cho thực phẩm. Phẩm màu hóa học thì ngược lại, dùng lượng ít nhưng màu sắc rất rực rỡ. Bằng mắt thường khó có thể phân biệt đâu là phẩm màu tự nhiên, đâu là phẩm màu hóa học. Tuy nhiên, thực phẩm có màu càng sặc sỡ thì nguy cơ dùng phẩm màu hóa học càng cao.

Bên cạnh đó, các loại mứt để bảo quản được lâu thường được sử dụng các chất phụ gia thực phẩm như đường hóa học, phẩm màu… Khi ăn phải các loại mứt có chứa các phẩm màu độc hại này thì dễ dẫn đến nguy cơ bị ngộ độc thực phẩm rất cao. Ngoài ra, nếu sử dụng lâu dài sẽ gây ảnh hưởng đến chức năng của gan, thận, dạ dày và thậm chí là gây ung thư. Ngoài ra, các loại bánh mứt kẹo trôi nổi trên thị trường còn chưa được kiểm duyệt về mặt vệ sinh an toàn thực phẩm, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn thực phẩm và không có một cơ quan nào kiểm soát.

PV