Tại Hội nghị, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia báo cáo, quý I, các lực lượng chức năng trên cả nước đã tích cực, chủ động tiến hành các biện pháp nghiệp vụ phát hiện, ngăn chặn, bắt giữ và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới góp phần ổn định thị trường, bảo vệ quyền và lợi ích của người dân, doanh nghiệp.

Cụ thể, các lực lượng chức năng bắt giữ, xử lý 28.028 vụ vi phạm, giảm 11,24% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, phát hiện, bắt giữ 1.345 vụ mua bán, vận chuyển hàng cấm, hàng lậu; 25.595 vụ gian lận thương mại, gian lận về thuế; 1.088 vụ hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ. Tổng số tiền xử phạt vi phạm hành chính hơn 3.387 tỷ đồng, tăng 76,66% so với cùng kỳ; khởi tố hình sự 278 vụ với 679 đối tượng.

Về kết quả thực hiện Kế hoạch cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Quý Mão 2023, Ban chỉ đạo 389 các bộ, ngành, địa phương chủ động xây dựng, triển khai thực kế hoạch cao điểm trước, trong và sau Tết; phát hiện, bắt giữ, xử lý nhiều vụ việc vi phạm, nhiều mặt hàng nguy hại tới tính mạng, sức khỏe người tiêu dùng như ma túy, pháo nổ, thuốc lá, thực phẩm, hàng đông lạnh, quần áo, dày dép trẻ em, góp phần kiểm soát, ổn định thị trường, giữ vững trật tự, an toàn xã hội để nhân dân đón Tết, vui xuân.

Cụ thể, Ban chỉ đạo 389 các bộ, ngành và địa phương đã bắt giữ xử lý trong dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Quý Mão 2023 với 28.037 vụ vi phạm, trong đó: xử lý vi phạm hành chính 25.167 vụ. Số vụ khởi tố hình sự 163 vụ/193 đối tượng. Tổng thu nộp ngân sách nhà nước là 513,6 tỷ đồng.

Những thủ đoạn buôn lậu tinh vi

Cũng theo báo cáo của Ban chỉ đạo 389 quốc gia, các tháng đầu năm, mặc dù tình hình buôn lậu, gian lận thương mại vẫn diễn biến phức tạp nhưng không phát sinh “điểm nóng”. Tuy nhiên, thủ đoạn, phương thức buôn lậu hàng ngày càng tinh vi.

Cụ thể, các đối tượng thường thông qua hoạt động xuất nhập khẩu, không khai báo hoặc khai hải quan không đúng với hàng hóa thực tế, tuyến đường của lô hàng; nhập khẩu hàng hóa không đáp ứng điều kiện tiêu chuẩn, quy chuẩn… để buôn lậu, gian lận thương mại.

Không chỉ vậy, các đối tượng còn gia cố hầm chứa, khoang chứa bên trong các phương tiện vận tải hàng hóa xuất nhập khẩu, cất giấu hàng lậu vào hàng hóa nhập khẩu chính ngạch để lọt qua sự kiểm soát của lực lượng chức năng.

Trong khi đó, tại các tuyến biên giới, lợi dụng thời tiết khắc nghiệt, địa hình hiểm trở, các đối tượng thường thuê người dân vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, sử dụng trang thiết bị hiện đại, trang bị “vũ khí nóng” để chống trả lực lượng chức năng khi bị bắt giữ.

Theo đó, trên tuyến biên giới Việt Nam - Trung Quốc, hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới giảm đáng kể do phía Trung Quốc đã làm rào chắn trên toàn tuyến biên giới. Hoạt động gian lận thương mại, trốn thuế chuyển hướng qua các cửa khẩu trọng điểm.

Các đối tượng chủ yếu lợi dụng việc thành lập doanh nghiệp mới để khai báo không đúng số lượng, chủng loại, xuất xứ, điều kiện nhập khẩu, kiểm tra chất lượng hàng hóa để né tránh kiểm tra, phát hiện của lực lượng chức năng nhằm buôn lậu, gian lận thương mại, trốn thuế… tập trung chủ yếu vào các mặt hàng tiêu dùng (vải, quần áo, giày dép, bánh kẹo).

Hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép ma túy gia tăng trên tuyến biên giới các tỉnh Điện Biên, Lào Cai.

Tuyến biên giới Việt Nam - Lào, các hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép ma túy, pháo nổ, thuốc lá điếu ngoại, động thực vật hoang dã, đường cát, nội tạng động vật đông lạnh, rượu, mỹ phẩm… qua biên giới các tỉnh Sơn La, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị diễn biến phức tạp.

Tuyến biên giới Việt Nam - Campuchia, các hoạt động buôn lậu, vận chuyển hàng cấm như ma túy, pháo nổ, thuốc lá điếu ngoại; buôn lậu, vận chuyển trái phép vàng, ngoại tệ, đường cát, thuốc tân dược, thực phẩm chức năng, thực phẩm qua các tuyến biên giới các tỉnh Bình Phước, Tây Ninh, Long An, Đồng Tháp, An Giang, Kiên Giang diễn biến phức tạp.

Trên tuyến biển, cảng biển, tình hình hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên biển và địa bàn liên quan có chiều hướng diễn biến phức tạp. Các đối tượng lợi dụng hoạt động buôn lậu, vận chuyển hàng cấm như ma túy, pháo nổ, thuốc lá điếu ngoại, động vật hoang dã, hàng điện tử đã qua sử dụng; buôn lậu, vận chuyển hàng hóa có lợi nhuận cao dầu (DO, FO), than, quặng, phế liệu, dược phẩm, thực phẩm chức năng… tại các cảng biển như Hải Phòng, Đà Nẵng, Bà Rịa - Vũng Tàu, Thành phố Hồ Chí Minh, vùng biển Đông Bắc, Tây Nam... có chiều hướng gia tăng sau dịp Tết Nguyên đán Quý Mão 2023.

Tuyến hàng không và bưu chính quốc tế, lợi dụng sự thông thoáng về chế độ, chính sách, phương thức chuyển phát nhanh, dịch vụ ký gửi, hàng hóa, hành lý, các đối tượng trong và ngoài nước đã móc nối, cấu kết thành các đường dây buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển hàng cấm, các loại hàng hóa, tiền tệ như: ma túy tổng hợp, vũ khí, vật liệu nổ, thuốc lá điếu ngoại, sản phẩm động vật hoang dã nguy cấp, quý, hiếm, thuốc tân dược, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, rượu, các loại hàng hóa có giá trị cao… qua các cảng hàng không quốc tế.

Tại thị trường nội địa, các hành vi gian lận thương mại phổ biến là kinh doanh lợi dụng hoạt động thương mại điện tử, núp bóng các trang mạng xã hội để trà trộn hàng giả, hàng lậu, không rõ nguồn gốc, kém chất lượng...; lợi dụng hoạt động của doanh nghiệp, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn; lợi dụng các cửa hàng, kiot, hộ kinh doanh, chợ truyền thống để trà trộn, bày bán công khai hàng thật, hàng giả, hàng lậu, hàng không rõ nguồn gốc, kém chất lượng…

Hương Mi