Trong vụ tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ liên quan đến bộ truyện tranh Thần đồng đất Việt, nguyên đơn là ông Lê Phong Linh (bút danh Lê Linh) và bị đơn là công ty TNHH truyền thông giáo dục và giải trí Phan Thị (gọi tắt là công ty Phan Thị) và bà Phan Thị Mỹ Hạnh (giám đốc công ty Phan Thị).

Phiên toà phúc thẩm diễn ra do có kháng cáo của bị đơn. Tại phiên tòa, phía bị đơn nêu ra 8 lý do kháng cáo, trong đó cho rằng HĐXX sơ thẩm đã vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng, tiến hành xét xử không đúng thẩm quyền.

Về thẩm quyền giải quyết, theo VKS, đây là vụ án tranh chấp sở hữu trí tuệ không có mục đích lợi nhuận nên thuộc thẩm quyền của Tòa án quận 1.

Về việc bị đơn cho rằng phải triệu tập Cục Bản quyền tham gia, theo VKS, cục này đã có văn bản nêu ý kiến nếu tòa phán quyết việc cấp giấy là sai thì Cục sẽ ra quyết định hủy bỏ hiệu lực đối với giấy chứng nhận đã cấp. Như vậy, Cục Bản quyền không tham gia là có cơ sở.

VKS cho rằng tác giả là người trực tiếp sáng tạo và quyền tác giả phát sinh khi tác phẩm đã được thể hiện dưới một hình thức nhất định. Bà Hạnh thừa nhận ông Linh là người vẽ ra bốn nhân vật và quá trình phát hành ấn phẩm, Công ty Phan Thị cũng xác định bút danh Lê Linh là người thể hiện phần tranh minh họa.

Về ý kiến của bà Hạnh cho rằng bà là người nghĩ ra các nhân vật trong trí óc, ông Linh là người được bà thuê để vật thể hóa các ý tưởng nên bà là tác giả là không đúng quy định pháp luật. Vì vậy, việc tòa sơ thẩm công nhận ông Linh là tác giả duy nhất là có cơ sở.

Theo VKS, Công ty Phan Thị ký hợp đồng với ông Lê Linh để sáng tạo hình tượng các nhân vật. Công ty là chủ sở hữu, có quyền công bố tác phẩm và các quyền tài sản như làm tác phẩm phái sinh nhưng không được sửa chữa, cắt xén hình thức thể hiện các nhân vật này dưới bất kỳ hình thức nào. Công ty Phan Thị được sử dụng hình tượng của 4 nhân vật này nhưng không được thay đổi hình thức thể hiện gốc đã được đăng ký ở cục bản quyền khi không có sự đồng ý của tác giả Lê Linh. 

Việc Công ty Phan Thị tạo ra và sử dụng các biến thể khác nhau của hình tượng 4 nhân vật này từ tập 79 của Thần đồng đất Việt và trên các ấn bản khác đã làm sai lệch so với nội dung thể hiện trong tác phẩm là có hành vi xâm phạm đến quyền tác giả của ông Linh. Do đó, VKS đề nghị HĐXX bác kháng cáo của Công ty Phan Thị và bà Phan Thị Mỹ Hạnh.

HĐXX cho biết sẽ nghị án kéo dài và đưa ra phán quyết vào ngày 3/9.

Như đã đưa tin trước đó, tập đầu tiên của Thần đồng đất Việt (tác phẩm do họa sĩ Lê Linh và Công ty Phan Thị thực hiện) ra mắt năm 2002. Ông Lê Linh vẽ các nhân vật trong truyện từ năm 2002 đến 2005. Sau tập 78, ông ngừng sáng tác. Các tập tiếp theo do các họa sĩ khác hợp tác với Công ty Phan Thị thực hiện. Sau đó, Lê Linh phát hiện trong hồ sơ đăng ký bản quyền, bà Mỹ Hạnh ghi tên đồng tác giả với ông.

Năm 2007, ông khởi kiện bà Hạnh và công ty ra tòa yêu cầu xác định ông là tác giả duy nhất của bộ truyện, đề nghị Phan Thị không được phép sáng tác những biến thể của nhân vật trong bộ truyện. Trong thời gian Lê Linh theo đuổi vụ kiện, Công ty Phan Thị kiện ngược họa sĩ vì đã sử dụng nhân vật Trạng Tí trong Thần đồng đất Việt để sáng tác nhân vật Long Tinh truyện Long Thánh.

Hồi tháng 2, TAND quận 1 công nhận họa sĩ Lê Linh là tác giả duy nhất của bộ truyện Thần đồng đất Việt và 4 hình tượng nhân vật trong truyện là Trạng Tí, Sửu Ẹo, Dần Béo, Cả Mẹo. Tòa buộc Công ty Phan Thị chấm dứt việc tiếp tục sáng tác những biến thể của nhân vật; xin lỗi công khai họa sĩ Lê Linh 3 kỳ liên tiếp trên các báo; chịu phí thuê luật sư phía Lê Linh là 15 triệu đồng. 

Công ty Phan Thị và bà Hạnh đã kháng cáo toàn bộ bản án.

Vân Anh