Từ lâu, quất Tứ Liên (phường Tứ Liên, quận Tây Hồ, Hà Nội) nổi tiếng với vẻ đẹp riêng, trở thành thương hiệu Hà Thành. Quất ở Tứ Liên lá xanh đậm, quả to tròn khi chín có màu vàng bóng đẹp, cây chơi bền… nên hàng năm từ khoảng hai tháng trước Tết đã rất đông khách buôn từ các tỉnh đã đổ về đặt mua.

Để phục vụ khách mua và đặt trước "chơi Tết", thời điểm này các nhà vườn tại làng nghề quất Tứ Liên lại tất bật chăm chút tỉa lá, uốn cành cho từng chậu, từng chum quất từ nhỏ đến lớn.

Năm nay dù còn khoảng 2 tháng nữa mới đến Tết Nguyên đán 2024 nhưng quất Tứ Liên đã lên dáng, một số các gốc quất quả đã chín chuyển màu vàng bắt mắt chờ khách. Tại đây, các chủ vườn đã sẵn sàng trưng loạt mẫu quất mới phục vụ người tiêu dùng đến mua về chơi dịp Tết Giáp Thìn 2024. 

Theo chia sẻ của ông Thắng (một chủ vườn lớn ở Tứ Liên), gia đình ông có khu vườn diện tích hơn 7 xào (gần 2.500m2). Tại vườn ước tính có khoảng 2.000 gốc quất với nhiều kích cỡ, dáng thế khác nhau có thể bán ra thị trường dịp Tết năm nay. Giá trung bình từ 500.000 đến vài chục triệu đồng/cây.

Quất cảnh tại vườn của ông Thắng điển hình với các cây quất ghép gỗ lũa và quất mộc căn. Chủ vườn này cho biết, với quất mộc căn phải mất 3 năm chăm sóc những nghệ nhân mới “bắt nổi rễ” mọc trên mặt đất và tạo hình cho chúng thành những tác phẩm nghệ thuật. Giá bán loại quất này dao động từ 3-4 triệu đồng/cây. Với quất gỗ lũa tại đây có giá đắt hơn từ vài triệu đến chục triệu đồng.

Nhờ vườn có diện tích lớn, ông Thắng cho ra đời nhiều tác phẩm quất độc đáo, dành cho những người sành chơi. "Năm nay, tôi có hai sản phẩm độc đáo chưa được đặt tên nhưng gọi nôm na là quần thể quất Tứ Liên. Đây là sản phẩm sáng tạo theo mô phỏng 1 đồi quất mini trên phiến đá lớn. Chỉ có vườn nhà mình rộng nên làm được, sản phẩm này có giá ước tính đến tiền trăm triệu".

Đa dạng các chậu, bình quất tại Tứ Liên

Tại các nhà vườn ở Tứ Liên có đa dạng các loại quất cảnh. Đó là “quất mộc căn” - cây được người trồng đưa lộ lên khỏi mặt đất để phô ra bộ rễ của cây; quất ghép với gỗ lũa; quất chum, quất lục bình; quất trồng trên mô hình nhà cổ; quất thế; quất lùn... tất cả tạo nên những tác phẩm cây cảnh chơi Tết mang dáng vẻ riêng.

Trước đó, từ tháng 5 trở đi các chủ vườn đã phải căn thời điểm lấy hoa để quất đậu quả đúng dịp. Đây là công đoạn quan trọng để tạo ra những cây quất sum xuê trái, chín đúng dịp. Tuy nhiên, quất một tháng lại ra hoa một lần vì vậy nếu thời tiết nắng nóng thì phải vặt đi chờ đợt sau để "bắt " hoa. 

Vì vậy, việc chăm sóc quất cũng rất cầu kỳ. Quất cảnh là loại cây hút nước, ưa ánh sáng, phát triển thuận lợi trong nhiệt độ 20 - 24 độ C. Vào những ngày nắng nóng, hanh khô, người trồng phải tưới nước đều đặn 2 lần/ngày để cây ra quả to, mọng đẹp hơn. Cũng theo các chủ vườn, thời tiết nắng thì sẽ thuận lợi hơn giúp quả quất mọng và màu sắc sẽ sáng hơn. Nếu chăm sóc đúng cách quất có thể chơi được từ 4-5 tháng.

Theo tiết lộ của các chủ vườn tại Tứ Liên, cách đây 1 tháng đã rải rác nhiều người chơi từ các tỉnh thành đến thăm và đặt cây trước. Từ đầu tháng 11 âm lịch thì lượng khách về đều hơn. Với lượng quất được khách hàng đặt mua từ sớm, các nhà vườn tại đây kỳ vọng thị trường quất cảnh năm nay sẽ được giá và nhộn nhịp.

Các thợ vườn đang tất bật các công đoạn chăm sóc, lọc quất phục vụ cho dịp Tết Nguyên đán sắp tới.

Có mặt tại Tứ Liên từ sáng sớm, anh Hoài Phương (Thanh Hoá) cho hay, năm nào anh cũng đi 150km ra tận "thủ phủ" để chọn mua những cây quất chuẩn Tứ Liên mang về bán. Năm ngoái, anh nhập gần 300 gốc nhưng đến 29 Tết đã bán hết sạch. "Quất Tứ Liên có vẻ đẹp khác biệt không lẫn đi đâu được vì vậy được nhiều người sành chơi rất ưa chuộng. Dù giá có nhỉnh hơn chút nhưng họ vẫn sẵn sàng chi tiền để sở hữu một cây quất đẹp trang trí vào những ngày Tết quan trọng", anh Phương nói.

Ngoài quất, một số nhà vườn tại Tứ Liên còn có thêm sản phẩm cây bưởi cảnh trĩu quả. Giá thấp nhất từ 5 triệu đồng đến cả chục triệu đồng/cây.  

Những cây bưởi bonsai trĩu quả tại Tứ Liên