Các công ty không có giấy phép kinh doanh dịch vụ tài chính nhưng vẫn hoạt động cho vay theo mô hình của công ty tài chính, đồng thời sử dụng các ứng dụng không rõ nguồn gốc. Đây là một trong rất nhiều những thủ đoạn tinh vi được các đối tượng cho vay nặng lãi áp dụng thời gian gần đây.

Theo Thiếu tướng Trần Ngọc Hà, Cục trưởng Cục Cảnh sát hình sự thuộc Bộ Công an cho biết, thực hiện Chỉ thị 12/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động “tín dụng đen” sau 2 năm, lực lượng công an đã phát hiện 1.047 vụ, 1.718 đối tượng có hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến “tín dụng đen”.

Hơn 100 công ty lấy danh nghĩa cho vay ngang hàng để cho vay trực tuyến (Sieudong, Eloan, Moneybank…), hầu hết có vốn nước ngoài, đăng ký hoạt động là dịch vụ tư vấn tài chính và kết hợp với các công ty, cửa hàng cầm đồ để thực hiện hoạt động cho vay tiền, thu hồi nợ, thường đăng ký núp bóng công ty hoạt động kinh doanh tại Việt Nam, cho vay theo mô hình hoạt động của công ty tài chính nhưng lại không có giấy phép kinh doanh dịch vụ tài chính tại Việt Nam. Số doanh nghiệp này thường tạo ra nhiều ứng dụng (app) cho vay với tên gọi khác nhau để hoạt động cho vay lãi nặng với thủ đoạn tương tự các đối tượng “tín dụng đen” dưới hình thức cho vay trực tuyến.

Theo Cục Cảnh sát hình sự, các hoạt động cho vay qua app, website đang có chiều hướng phát triển bên cạnh các ứng dụng cho vay tiền chính thống qua các ngân hàng, công ty tài chính hoạt động công khai, minh bạch, đã xuất hiện nhiều ứng dụng không rõ nguồn gốc, đơn vị chủ quản, liên quan đến người nước ngoài có biểu hiện hoạt động liên quan đến “tín dụng đen”.

Trong tuần vừa qua, Cục Cảnh sát hình sự đã triệt phá nhóm đối tượng gốc Hải Phòng hoạt động ở TP.HCM, cho vay với lãi suất 1.700%/năm. Trong đó, một nạn nhân vay của nhóm đối tượng này 16,2 tỷ đồng, đã trả trên 20 tỷ đồng, còn nợ hơn 11 tỷ đồng.

Ông Nguyễn Văn Tất, Phó Vụ trưởng Vụ Thực hành quyền công tố và Kiểm sát điều tra án trật tự xã hội thuộc Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đưa ra ý kiến, bên cạnh các giải pháp trấn áp theo sự vụ, cần hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến hoạt động cho vay, đơn giản về thủ tục, chặt chẽ hơn về trách nhiệm thực hiện quy trình của cán bộ tín dụng. 

Đẩy mạnh mạng lưới tín dụng chính thức đến với người dân để những người có nhu cầu chính đáng với món vay dù nhỏ cũng có thể tiếp cận được ngay. Đây là trách nhiệm và quyền lợi của TCTD. Đồng thời, các TCTD cần phối hợp với Bộ Công an khai thác cơ sở dữ liệu dân cư để định danh khách hàng, phục vụ cho vay nhanh, cho vay món nhỏ, lẻ không cần thế chấp và chủ động nâng cấp công nghệ để tiếp cận người dân có nhu cầu vay tiền nhanh và xa hơn.

Từ góc độ ngân hàng, ông Đào Minh Tú, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam cho rằng,  cần đẩy mạnh tuyên truyền để người dân hiểu hậu quả của “tín dụng đen”. Đồng thời, kiên quyết xử lý những công ty không thành lập theo Luật Các tổ chức tín dụng nhưng hoạt động cho vay, xử lý cả người cho vay và người vay trong trường hợp vay tiền với mục đích không chính đáng như vay để chơi cờ bạc, lô đề.

Hiện nay, NHNN Việt Nam đã có chủ trương xác định tín dụng tiêu dùng là lĩnh vực quan trọng, cần tạo điều kiện mở rộng phát triển trong thời gian tới. Điều này cũng phù hợp với xu thế của nhiều nước phát triển trên thế giới.

Duy Anh