Vai trò của hiệu trưởng

Tại hội nghị triển khai phương hướng nhiệm vụ giáo dục mầm non năm học 2013 - 2014, Vụ trưởng Vụ Giáo dục mầm non Nguyễn Bá Minh cho biết, tình trạng dạy chữ cho trẻ trước khi vào lớp 1 vẫn diễn ra ở nhiều cơ sở giáo dục mầm non, gây áp lực cho trẻ và bức xúc cho phụ huynh. Do đó, ông Minh chỉ đạo các trường tuyệt đối không tổ chức dạy chữ, yêu cầu trẻ tập tô, tập viết chữ trên nền vở có ô ly. Tuy nhiên, theo thừa nhận của một lãnh đạo Sở GD-ĐT TPHCM, mặc dù đã có quy định cấm nhưng toàn bộ việc kiểm tra, quản lý đều được giao về cho hiệu trưởng. Nếu phát hiện giáo viên trường mình vi phạm, tùy theo tính chất và mức độ vi phạm, hiệu trưởng áp dụng các hình thức xử phạt từ nhắc nhở, kiểm điểm đến ra hội đồng kỷ luật toàn trường. Song, tất cả chế tài trên chỉ mang tính răn đe vì “hiệu trưởng có ba đầu sáu tay cũng không quản lý được hết hoạt động giảng dạy ngoài giờ lên lớp của mấy chục giáo viên, nhất là vào 3 tháng hè”, vị này bày tỏ. Đó là chưa kể, ở một số nơi người đứng đầu đơn vị còn “bật đèn xanh” cho giáo viên tổ chức dạy chữ tại nhà. Nguyên nhân được lý giải là do “ở các bậc học cao hơn giáo viên có thể kiếm tiền quanh năm thông qua các lớp dạy thêm nhưng với giáo viên tiểu học, hè gần như là mùa làm thêm duy nhất giúp họ cải thiện kinh tế”, phụ huynh Duy Khoa có con học tiểu học ở quận 3 cho biết.

Trước những khó khăn đó, Sở GD-ĐT TPHCM đã tổ chức rất nhiều hội thảo, kêu gọi phụ huynh tham gia ngày hội “Trường tiểu học của em” để giúp các em làm quen với môi trường học mới, hiểu rõ cần chuẩn bị gì trước khi vào lớp 1. Nguyên phó giám đốc Sở GD-ĐT TP Nguyễn Hoài Chương khẳng định: “Lứa tuổi bắt đầu học chữ ở hầu hết các nước phát triển trên thế giới đều từ 6, 7 tuổi, dạy chữ quá sớm sẽ khiến các em không tiếp thu tốt kiến thức, bước vào năm học phải nhai lại những điều đã học trước đó nên dễ dẫn đến việc thiếu tập trung, ảnh hưởng cả quá trình học tập”. Do đó, việc dạy chữ cho trẻ trước khi vào lớp 1 là việc làm không cần thiết, lợi bất cập hại. Thay vào đó, phụ huynh nên dành nhiều thời gian chuẩn bị cho con về mặt tâm lý, giúp các em sớm thích nghi với sự chuyển đổi từ môi trường học tự do, vui chơi là chính ở bậc mầm non sang mô hình tổ chức lớp học quy củ, có quy định về mặt thời gian, điểm số ở bậc tiểu học.

Kêu gọi phụ huynh hợp tác

Trong vai phụ huynh đang tìm chỗ dạy chữ cho con trước khi vào lớp 1, chúng tôi được nhân viên tư vấn của Nhà thiếu nhi quận 5 giới thiệu: “Hiện trung tâm đang có khóa rèn chữ cho các bé mẫu giáo 5 - 6 tuổi, học 3 buổi/tuần, học phí 370.000 đồng/học sinh/khóa. Nếu phụ huynh đăng ký học vào 2 ngày thứ bảy, chủ nhật, học phí sẽ giảm còn 250.000 đồng/học sinh/khóa”. Bên cạnh đó, theo chỉ dẫn của nhiều phụ huynh, chúng tôi tìm đến lớp rèn chữ của cô giáo T. ở đường số 8, phường 16, quận Gò Vấp. Tại đây, lớp học chỉ vỏn vẹn 15 học sinh nhưng được xem là nơi dạy chữ uy tín, học phí lại khá mềm với thời gian học linh hoạt do phụ huynh đăng ký. Anh Khôi, phụ huynh có con đang học Trường mầm non Quỳnh Hương cho biết: “Tháng 9 tới con tôi sẽ vào lớp 1 ở Trường Tiểu học Võ Thị Sáu. Hôm đi mua hồ sơ thấy nhiều phụ huynh chuyền tai nhau về lớp học của cô T. nên tôi cho con học thử. Dù cơ sở vật chất thuê mướn nhưng giáo viên rất nhiệt tình, nhiều hôm phụ huynh bận việc đón trễ cô cũng nhận giữ giùm nên xem như vừa học chữ vừa có chỗ gởi con”. Đây chỉ là một trong số hàng trăm lớp học “dã chiến” mọc lên trong dịp hè, hoạt động thời vụ từ 1 - 2 tháng khiến các địa phương rất khó quản lý.

Trao đổi với chúng tôi, bà Võ Ngọc Thu, Trưởng phòng GD-ĐT quận 5 cho biết: “Nhiều năm qua chúng tôi đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nhắc nhở giáo viên và phụ huynh không nên cho trẻ học trước chương trình lớp 1. Tuy nhiên thực tế cho thấy nhu cầu tìm lớp dạy chữ cho con trước khi vào lớp 1 của phụ huynh vẫn rất lớn. Các lớp rèn chữ ở nhà thiếu nhi, nhà riêng của giáo viên sẽ không thể nào tồn tại nếu phụ huynh không đổ xô đăng ký cho con theo học”. Cũng theo bà Thu, phòng GD-ĐT chỉ có thể nhắc nhở giáo viên tại các cơ sở giáo dục thuộc địa bàn quận quản lý, riêng đối với giáo viên thỉnh giảng ở các quận, huyện khác đến hợp đồng với nhà thiếu nhi hay tham gia mở lớp tại các cơ sở tư nhân, phòng giáo dục không thể kiểm soát hết. Do đó, “biện pháp duy nhất để hạn chế hoạt động dạy chữ cho trẻ trước khi vào lớp 1 vẫn dựa vào ý thức và sự chủ động của phụ huynh”, bà Thu bày tỏ. Tuy nhiên, để làm được điều đó không thể trong một sớm một chiều mà cần sự phối hợp tuyên truyền của nhiều ngành, đơn vị để quy định sớm đi vào cuộc sống.