Theo đó, hồi hương được ấn vàng "Hoàng đế chi bảo" trở về Việt Nam không chỉ để bổ sung, hoàn thiện các sưu tập cổ vật, bảo vật, di sản văn hóa bị thất lạc, “chảy máu” ra nước ngoài; mà còn là động thái cụ thể để gìn giữ và phát huy giá trị di sản văn hóa, nâng cao tự tôn dân tộc của thế hệ trẻ trên trường quốc tế, góp phần xây dựng, phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc và đóng góp vào kho tàng di sản văn hóa thế giới.

Vừa qua, dư luận trong nước không khỏi ngỡ ngàng về thông tin ấn vàng “Hoàng đế chi bảo” – được xem là Quốc bảo của Việt Nam bị đem ra bán đấu giá công khai tại Pháp.

Theo TS. Phạm Quốc Quân - nguyên Giám đốc Bảo tàng Lịch sử quốc gia, đây không phải lần đầu tiên cổ vật thất lạc của Việt Nam được rao bán trên thế giới. Điển hình như Mũ quan triều Nguyễn kèm hộp đựng, áo Nhật Bình, xe kéo tay và long sàng của vua Thành Thái cũng đã từng được đấu giá tại Tây Ban Nha,...

Việc đàm phán thành công ấn vàng "Hoàng đế chi bảo" với hãng Millon để đưa về Việt Nam là việc làm có ý nghĩa rất lớn, đảm bảo tính toàn vẹn của di sản văn hóa - một nội dung quan trọng mà UNESCO rất chú trọng, đồng thời thể hiện vai trò của Việt Nam trong việc thực hiện các cam kết quốc tế.

Được biết, Đoàn công tác Việt Nam đã tiến hành nghiên cứu, đánh giá hiện trạng và tính xác thực của ấn vàng “Hoàng đế chi bảo”, hiện đang lưu giữ tại văn phòng hãng đấu giá Millon (số 19 rue de la Grange-Bateliere Paris, Pháp).

Các chuyên gia nhận định ấn vàng “Hoàng đế chi bảo” đang rao bán tại Hãng đấu giá Millon là hiện vật nguyên gốc, chuẩn xác, được đúc vào năm Minh Mệnh thứ 4 (năm 1823) như ghi chép trong sử sách và trong biên bản, hình ảnh bàn giao ấn kiếm của chính quyền Pháp cho Quốc trưởng Bảo Đại ngày 8/03/1952, đang lưu giữ tại Trung tâm Lưu trữ Quốc gia I.

Ấn vàng “Hoàng đế chi bảo” cũng có nhiều nét tương đồng với 2 ấn vàng “Sắc mệnh chi bảo” và “Hoàng đế tôn thân chi bảo”, hiện lưu giữ tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia Việt Nam.

Cả 3 ấn vàng đều được đúc bằng vàng 10 tuổi, chế tác theo cùng một mẫu thức với mặt ấn hình vuông, lưng giật 2 cấp, quai hình rồng uốn khúc, trán rồng khắc chữ Vương, chân rồng rõ 5 móng. Kích thước và trọng lượng của 3 ấn vàng cũng tương đương nhau. Đây là dạng thức ấn chưa từng xuất hiện ở các triều đại trước, hay ở các quốc gia trên thế giới.

Trên cơ sở kết quả xác định được tính xác thực của ấn vàng, Đoàn công tác liên ngành Việt Nam và hãng Millon (Pháp) đã thống nhất việc chuyển giao ấn vàng “Hoàng đế chi bảo” cho phía Việt Nam trên tinh thần đồng thuận, thấu hiểu giữa 2 bên, và mối quan hệ hợp tác hữu nghị giữa 2 nước Việt Nam - Pháp. Đồng thời, 2 nước thống nhất thực hiện quy trình, thủ tục pháp lý liên quan để có thể hồi hương ấn vàng về Việt Nam theo quy định pháp luật.

Sự việc của ấn vàng “Hoàng đế chi bảo” sẽ là bài học để Việt Nam có những quản lý tích cực hơn trong việc bảo tồn di sản. Đặc biệt, những di sản “thất lạc” cần có những cơ chế, chính sách cụ thể để tạo cơ hội cho việc hồi hương di sản, ngăn ngừa hiện tượng "chảy máu cổ vật" ra nước ngoài.

Phan Hòa