Giấy phép lái xe là bằng chứng cho việc người đó đủ khả năng điều khiển phương tiện giao thông cụ thể mà họ đã học và thi sát hạch (ví dụ: xe máy, ô tô, mô tô, xe tải, xe nặng…). 

Theo Điều 17, Thông tư 12/2017/TT-BGTVT, được bổ sung bởi Điều 2, Thông tư 01/2021/TT-BGTVT, quy định rằng “Giấy phép lái xe hạng A4 và B2 có thời hạn 10 năm kể từ ngày cấp”. Thời hạn này thường được in trên giấy phép lái xe. Điều này đồng nghĩa rằng những người có giấy phép lái xe hạng B2 hoặc A4 cấp từ ngày 15/10/2013 sẽ phải làm thủ tục đổi giấy phép lái xe mới trước ngày 15/10/2023. 

Do đó, để tiếp tục tham gia giao thông, những người có giấy phép lái xe hạng B2 hoặc A4 cấp ngày 15-10-2013 hoặc trước đó phải thực hiện việc đổi giấy phép lái xe mới trước 15-10 tới. Cá nhân có thể thực hiện thủ tục đổi giấy phép lái xe qua hình thức trực tuyến trên Cổng Dịch vụ công Quốc gia hoặc đến cơ quan chức năng để đổi bằng lái trực tiếp.

Nếu sử dụng bằng lái xe quá hạn khi tham gia giao thông, người điều khiển phương tiện sẽ bị phạt. Nghị định 123/2021/NĐ-CP quy định, người điều khiển ô tô và các loại xe tương tự sử dụng giấy phép lái xe hết hạn sẽ bị phạt tiền từ 5-7 triệu đồng đối với giấy phép lái xe hết hạn dưới 3 tháng và tiền từ 10-12 triệu đồng đối với giấy phép lái xe hết hạn từ 3 tháng trở lên (tăng gấp đôi số tiền lên tới 12 triệu đồng so với Nghị định 100/2019 song thời gian phạt lại giảm xuống, từ 6 tháng xuống còn 3 tháng).

Về các trường hợp không được đổi bằng lái xe, theo quy định hiện hành, không đổi GPLX đối với: GPLX tạm thời của nước ngoài; GPLX quốc tế; GPLX của nước ngoài, quân sự, công an quá thời hạn sử dụng theo quy định, bị tẩy xóa, rách nát không còn đủ các yếu tố cần thiết để đổi GPLX hoặc có sự khác biệt về nhận dạng; GPLX nước ngoài không do cơ quan có thẩm quyền cấp;

GPLX của ngành Giao thông vận tải nhưng không có trong hệ thống thông tin GPLX, bảng kê danh sách GPLX (sổ quản lý); Người không đủ tiêu chuẩn sức khỏe theo quy định;

Người Việt Nam có GPLX nước ngoài có thời gian lưu trú tại nước ngoài dưới 3 tháng và thời hạn lưu trú không phù hợp với thời gian đào tạo lái xe của nước cấp GPLX.

Bên cạnh đó, các đối tượng được đổi GPLX gồm:

 Người Việt Nam, người nước ngoài được đào tạo, sát hạch, cấp GPLX tại Việt Nam; Người có GPLX của ngành giao thông vận tải cấp bị hỏng; Người Việt Nam, người nước ngoài định cư lâu dài ở Việt Nam đã có GPLX Việt Nam đổi từ GPLX nước ngoài, khi hết hạn nếu có nhu cầu được đổi GPLX…

Người có GPLX do ngành Công an cấp sau 31-7-1995, còn thời hạn sử dụng, khi thôi không tiếp tục phục vụ trong ngành Công an (xuất ngũ, chuyển ngành, nghỉ hưu, chấm dứt hợp đồng lao động trong Công an nhân dân), nếu có nhu cầu được đổi GPLX;

Người nước ngoài cư trú, làm việc, học tập tại Việt Nam, có giấy chứng minh thư ngoại giao, giấy chứng minh thư công vụ, thẻ tạm trú, thẻ cư trú, thẻ lưu trú, thẻ thường trú với thời gian từ 3 tháng trở lên, có GPLX quốc gia còn thời hạn sử dụng, nếu có nhu cầu lái xe ở Việt Nam được xét đổi sang GPLX tương ứng của Việt Nam;

Khách du lịch nước ngoài lái xe đăng ký nước ngoài vào Việt Nam, có GPLX quốc gia còn thời hạn sử dụng, nếu có nhu cầu lái xe ở Việt Nam được xét đổi sang GPLX tương ứng của Việt Nam;

Người Việt Nam (mang quốc tịch Việt Nam) trong thời gian cư trú, học tập, làm việc ở nước ngoài được nước ngoài cấp giấy phép lái xe quốc gia, còn thời hạn sử dụng, nếu có nhu cầu lái xe ở Việt Nam được xét đổi sang GPLX tương ứng của Việt Nam…

Đức Tài